Sức mạnh giáo dục STEM trong cuộc cách mạng 4.0

Tại Việt Nam, một trong những trường phổ thông tiên phong trong việc áp dụng STEM là trường THCS & THPT Tạ Quang Bửu. Với những thành tựu vượt bậc trong việc áp dụng STEM trong những năm vừa qua, trường đã thu hút được sự hỗ trợ công nghệ, giáo dục của những công ty công nghệ hàng đầu thế giới như Samsung, Cisco System và đã đặt nền tảng cho xu hướng giáo dục STEM tiêu chuẩn quốc tế tại Việt Nam.

Phần lớn học sinh Việt Nam được đánh giá có tố chất tốt nhưng thiếu sự chủ động và định hướng rõ ràng trước khi bước vào ngưỡng cửa đại học. Hệ thống giáo dục truyền thống với cách tiếp cận nặng về lý thuyết, chưa cung cấp cơ hội trải nghiệm để phát triển tư duy, sự chủ động và kỹ năng ứng dụng vào thực tế cho học sinh. Việc tạo ra môi trường sáng tạo và có tính thực tế cao sẽ giúp học sinh có thể rèn luyện được tư duy và kỹ năng mềm cần thiết để chuẩn bị sẵn sàng hành trang vào đời. Đó cũng là nguồn động lực để trường THCS và THPT Tạ Quang Bửu tìm đến những phương pháp giáo dục có tính thực tiễn cao trong đó có giáo dục STEM.

STEM là viết tắt của các từ: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học). Giáo dục STEM về bản chất được hiểu là trang bị cho người học những kiến thức, tư duy và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Những kiến thức và kỹ năng nay được tích hợp và lồng ghép, bổ trợ lẫn nhau để giúp học sinh vừa hiểu được nguyên lý, vừa có thể áp dụng để thực hành và tạo ra được những sản phẩm có tính ứng dụng thực tế. Giáo dục STEM không hướng đến mục tiêu đào tạo để học sinh trở thành những nhà toán học, nhà khoa học, kỹ sư hay những kỹ thuật viên mà chủ yếu là trang bị cho học sinh kiến thức, tư duy và kỹ năng để làm việc và phát triển trong thế giới công nghệ hiện đại ngày nay.

Có thể nói, giáo dục STEM tạo ra những con người có thể đáp ứng được nhu cầu công việc của thế kỷ 21, đáp ứng sự phát triển kinh tế, xã hội của quốc gia và có thể tác động tích cực đến sự thay đổi của nền kinh tế tri thức trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Năm 2019, Samsung đã chọn trường THCS và THPT Tạ Quang Bửu là trường THPT đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam để tài trợ tham gia dự án giáo dục đổi mới “Samsung Innovation Campus” (SIC). Dự án là cơ hội để các em học sinh được làm quen với những kiến thức về công nghệ số, lập trình sáng tạo và bổ sung các kĩ năng cần thiết để đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực trong kỉ nguyên công nghệ 4.0. Tiếp nối thành công của chương trình SIC, năm 2020, trường THCS và THPT Tạ Quang Bửu tiếp tục hợp tác với Cisco System (Mỹ) - tập đoàn hàng đầu thế giới về công nghệ thông tin và kết nối mạng, thành lập Học viện mạng Cisco (Cisco Networking Academy - CNAP). Đây là kết quả của quá trình xây dựng môi trường giáo dục, đào tạo hiện đại, chất lượng cho học sinh nhằm áp dụng sáng tạo, hiệu quả phương pháp giáo dục STEM vào chương trình giảng dạy. Ngay từ bậc THCS, học sinh của trường Tạ Quang Bửu đã được tham gia các tiết học như Khám phá khoa học (Scientific Discovery), Vạn vật kết nối (Internet of Things), Lập trình (Coding)… từ đó khơi gợi đam mê sáng tạo, thay đổi tư duy và định hướng rõ ràng về cơ hội nghề nghiệp trong tương lai.

Để tạo môi trường học tập, nghiên cứu chất lượng cao, trường THCS và THPT Tạ Quang Bửu đã xây dựng hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, điển hình là trung tâm FABLAB theo tiêu chuẩn FABLAB toàn cầu. Tại FABLAB, các bạn học sinh được tham gia nhiều dự án khoa học như dự án Đèn ngủ tự động, tên lửa nước, cần cẩu chinh phục tháp,… Đây là cơ hội để các bạn được vận dụng kiến thức các môn học như Toán học, Vật Lý, Hóa học,… vào quá trình chế tạo sản phẩm. Đồng thời, các bạn học sinh còn có cơ hội tranh tài trong các cuộc thi khoa học sáng tạo thường niên để phát triển đam mê và thể hiện cá tính khoa học của mình.

Bên cạnh đó, với mục tiêu xây dựng một môi trường học tập năng động - kết nối toàn cầu, trường THCS và THPT Tạ Quang Bửu đã đặc biệt chú trọng tới chương trình giảng dạy Tiếng Anh cho các em học sinh và đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế. Nhà trường đã xây dựng chương trình đào tạo chất lượng cao với số tiết học Tiếng Anh được tăng cường cho tất cả các khối lớp. Qua việc đăng cai các cuộc thi Tiếng Anh với quy mô quốc tế, các học sinh được cọ xát trong môi trường mang tính học thuật cao, từ đó tích lũy kinh nghiệm để đạt được các chứng chỉ ngoại ngữ quan trọng cho tương lai. Bên cạnh đó, trường THCS và THPT Tạ Quang Bửu tích cực tiến hành các hoạt động liên kết với Chương trình đào tạo Quốc tế (Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội), Tập đoàn giáo dục TaTsuzawa (Nhật Bản), Trường Đại học Công nghệ Sydney (Úc),… để xây dựng các chương trình Học bổng du học Cử nhân, Kỹ sư Quốc tế tại các nước như: Anh, Mỹ, Nhật Bản, Đức, Ý,… Đây chính là cơ hội tuyệt vời để các em học sinh - những người có tố chất, có năng lực bước ra thế giới.

Với mô hình trường phổ thông liên cấp nằm trong Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, Trường THCS và THPT Tạ Quang Bửu đã và đang là cơ sở giáo dục uy tín trong xây dựng và phát triển môi trường học tập có hiệu quả cho học sinh từ việc phát triển tư duy, kỹ năng đến định hướng nghề nghiệp, việc làm như mô hình tại các nước có nền giáo dục tiên tiến trên thế giới. Thành công của trường Tạ Quang Bửu củng cố thêm niềm tin và sự hứa hẹn của hệ thống giáo dục phổ thông trong việc bắt kịp xu thế của thế giới nói chung và trong giáo dục STEM nói riêng để nuôi dưỡng những công dân toàn cầu có tư duy và năng lực làm chủ trong cuộc cách mạng 4.0.

Trường Thịnh