Niềm tự hào Ngô Bảo Châu cần được nhân lên mạnh mẽ

Tại buổi lễ, Thủ tướng đã nhắc lại sự kiện ngày 19/8 vừa qua tại Đại hội Toán học thế giới tổ chức Ấn Độ, GS Ngô Bảo Châu - người con ưu tú của dân tộc Việt Nam, Tổ quốc Việt Nam đã vinh dự được nhận huy chương Fields, giải thưởng cao quý nhất của toán học thế giới, đưa Việt Nam ta trở thành một nước đang phát triển nhận giải thưởng danh giá này...

Thủ tướng mong muốn, Việt Nam cần có nhiều GS Ngô Bảo Châu và nước ta cần có xã hội học tập. Tất cả mọi người đều có cơ hội vươn lên tri thức hiện đại và phát huy tối đa năng lực sáng tạo của mình. Chúng ta còn cần một nền kinh tế với nguồn nhân lực chất lượng ngày càng được nâng cao với cơ chế trọng dụng nhân tài được tôn trọng và thực thi đầy đủ. Niềm tự hào Ngô Bảo Châu cần được nhân lên mạnh mẽ trong thế hệ trẻ Việt Nam ở mỗi người Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững trở thành quốc gia công nghiệp theo hướng hiện đại.

Tại buổi lễ, Thủ tướng cho biết: "Tôi thực sự xúc động khi được Phó Thủ Tướng Nguyễn Thiện Nhân báo cáo, trong trưa nay gia đình GS Ngô Bảo Châu đã đến kính viếng và thắp hương Chủ tịch Hồ Chí Minh. Vừa qua, Chính phủ đã giao cơ quan chức năng khẩn trương hoàn tất các thủ tục để có bằng khen cao quý của nhà nước cho GS Ngô Bảo Châu".

"Tôi sinh ra trong kháng chiến chống Mỹ, lớn lên trong thời kỳ bao cấp, tuy không ai thích ôn nghèo kể khổ, nhưng từ khi còn nhỏ tôi đã hiểu, bố mẹ đã phải nhịn ăn nhịn mặc nuôi tôi khôn lớn.

Tiếp xúc với cuộc sống bên ngoài, tôi hiểu rằng, tuổi thơ của tôi, các bạn của tôi có thể thiệt thòi về cái ăn cái chơi, nhưng việc học tập thì chưa chắc. Tôi sinh ra trong gia đình trí thức, được bố mẹ đầu tư và dành mọi điều kiện tốt nhất về học tập, có lẽ bố mẹ hiểu được giá trị đích thực của đỉnh cao khoa học nên nghiên cứu khoa học đã ngấm sâu vào tôi từ lúc nào cũng không biết. Trong hầu hết các gia đình ở Việt Nam việc học hành được coi là quan trọng nhất nhưng tình yêu trí thức và tình yêu khoa học theo ý kiến chủ quan của tôi vẫn hiếm hoi.

Về điều kiện học hành của tôi, đã được cộng đồng toán học Việt Nam nuôi dưỡng. Tôi hiểu cộng đồng toán học Việt Nam theo nghĩa rộng là từ thầy Tôn Thân ở Trường Trưng Vương và thầy Phạm Hùng khối chuyên toán Ao... các thầy đã dạy tôi bằng tất cả tâm huyết của mình, bằng tấm lòng vô tư trong khi hoàn cảnh kinh tế thời đó vô cùng khó khăn như thầy Phạm Hùng khối chuyên toán, tôi đã học thầy trong căn phòng 8m vuông, lúc nào cũng nghi ngút khói thuốc bắc. Thứ duy nhất thầy nhận thù lao từ bố mẹ tôi, đôi khi chỉ là cân đường hay vỉ thuốc bổ.

Từ trải nghiệm ở Pháp và Mỹ, tôi hiểu được rằng môi trường học thuật lành mạnh là điều kiện tiên quyết cho sự trưởng thành của các nhà khoa học trẻ, môi trường khoa học lành mạnh chính là nơi học thuật và đạo đức trong học thuật luôn được xếp trong vị trí đầu tiên, cùng với sự bình đẳng của các nhà khoa học, không phân biệt già trẻ cũng như sự tự do tuyệt đối trong nghiên cứu khoa học".

GS Châu cũng đã nhắc đến một người bạn cũng là người bạn lớn của Việt Nam là ông Henri Van Regemorter, người tham gia phong trào đấu tranh của sinh viên Pháp, phản đối chiến tranh ở Đông Dương. "Ông đã qua Việt Nam nhiều lần thành người bạn thân thiết của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng và Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tôi có được may mắn sống trong ngôi nhà ông nhiều năm và học được rất nhiều từ con người của ông.

Qua những việc ông đã làm, tôi hiểu rằng được nhiệm vụ của nhà khoa học không đơn thuần là chuyên môn, mà còn bao gồm là việc đem đến cho những người trẻ tuổi, không kể xuất xứ, hay người thân, cơ hội để tiềm năng họ phát triển, trong khoa học và rộng hơn là trong cuộc sống. Đây là điều tôi muốn nói với các nhà khoa học Việt Nam, nhà quản lý và tất cả những người làm cha làm mẹ.