Kéo xe bò thuê, nuôi 7 con nên người

Vượt qua 20km đường đê cuối cùng, chúng tôi rẽ vào một xó một nhỏ và dừng chân trước ngôi nhà nhỏ bé, tồi tàn nằm nép mình bên bờ con sông chùa. Anh Long, người dẫn đường nói: “Nhà này là điển hình khuyến học của vùng đất Diễn Châu đấy”.

Tiếp chúng tôi là bà Phan Thị Năm, mẹ của 7 người con học đại học, trông bà khoảng ngoài 60 tuổi, khuôn mặt lam lũ, quần áo dính đầy bùn đất. Bà Năm kể rằng, nghề kéo xe bò đã vận vào đời bà từ khi còn là con gái. Ngày trước, ông Nguyễn Văn Lô - chồng bà đi chở thuê ở Vĩnh Hoà – Hợp Thành (Yên Thành) có chở cho nhà bà xe cát. Anh chàng khoẻ mạnh đánh xe bò đã làm cho bà mê tít. Sau những lần hẹn hò, chàng chở nàng bằng xe bò xuống Diễn Nguyên ra mắt cha mẹ. Thế là lấy nhau.

Sau này, mặc dù cuộc sống lam lũ, thiếu thốn nhưng 7 người con của bà, người nào cũng sáng dạ, học hành giỏi giang, luôn nhận được phần thưởng, giấy khen. Ở vùng đất Tân Cao 100% giáo dân này, hồi trước chẳng có ai học lên đến cấp 2, thế mà người con đầu của ông bà được lên thẳng cấp 2 là một sự kiện lạ. Đến khi người con đầu của ông bà thi đỗ vào đại học thì giống như một sự kiện động trời, cả làng kéo đến chúc mừng, họ công kênh người con đầu của ông bà như một ông Trạng của làng Vinh quy.

Noi gương anh, 6 người em cũng lần lượt thi đỗ vào đại học. “Con tầu” đại học nhà bà gây chấn động cả 3 huyện Diễn – Yên – Quỳnh, ai cũng trầm trô,ì thán phục: “Nhà nghèo, khoai sắn chưa đủ no mà thi đỗ vào đại học tuốt tuột cả 7 đứa, có đứa còn thi đỗ một lúc cả 3 – 4 trường quả là hiếm có”.

Những người con của ông bà thi đỗ vào đại học như những phát đại bác nổ khai sáng, mở màn cho “chiến dịch đại học” ở Tân Cao sau này. Gia đình nào cũng lấy gia đình ông bà làm gương để khuyến khích con cái học hành và đã có nhiều gia đình  ở Tân Cao có con thi đỗ vào đại học.

Tiến Dũng