Học sinh tiểu học cần làm gì với tinh giản chương trình Toán, Tiếng Việt?

Cô Nguyễn Thị Mai Quỳnh, giáo viên Toán - Hệ thống Giáo dục HOCMAI chia sẻ, giảm tải môn Toán  Nội dung giảm tải môn Toán Tiểu học hợp lý, bám sát kiến thức giảm áp lực cho giáo viên, học sinh.

Tinh thần điều chỉnh đang được áp dụng theo tinh thần thu gọn chương trình mà vẫn đảm bảo đúng – đủ kiến thức, phát huy được khả năng tự học, tính tự giác của học sinh. Nội dung điều chỉnh theo tôi đánh giá là hợp lý, đảm bảo bám sát chuẩn kiến thức, kĩ năng mà lại giảm tải được áp lực cho giáo viên và cả học sinh.

Lớp 5 là lớp cuối cấp nên ít có sự điều chỉnh về lượng bài tập so với các lớp còn lại bởi vì:

Số lượng nội dung được phép bỏ qua ở mức phù hợp với quỹ thời gian còn lại của năm học. Nội dung lược bỏ hoàn toàn không ảnh hưởng về kiến thức cơ bản thuộc học kì 2 của học sinh.

Về kiến thức không có sự điều chỉnh nhiều, nội dung giảm tải chủ yếu nằm ở các tiết học luyện tập và luyện tập chung. Mà các tiết học này nhằm củng cố, ôn luyện và giúp học sinh vận dụng thành thạo kiến thức vào thực hành làm bài tập. Với những tiết học này, về cơ bản các con có thể tự học được.

Cụ thể cho từng khối lớp.

Khối 1, 2:

- Các kiến thức có liên quan hoặc rèn kĩ năng tương tự nhau được gộp lại thành chủ đề phù hợp.

- Các kiến thức còn lại tập trung chủ yếu rèn kĩ năng tính toán và giải bài toán có lời văn đơn giản.

Khối lớp 3:

- Phạm vi số 10 000 và phạm vi 100 000 có “cấu trúc” giống nhau. Học sinh tập trung vào các nội dung: đọc, viết số, phân tích cấu tạo số; thực hiện các phép toán; giải bài toán cơ bản; … được gộp thành chủ đề phù hợp.

- Số lượng bài tập luyện tập được giảm khá nhiều.

Khối lớp 4:

- Nội dung về phân số chiếm phần lớn kiến thức của học kì 2. Các bài toán về tỉ số được sử dụng nhiều trong chương trình toán lớp 5 vì vậy được giữ lại hoàn toàn cả phần nội dung kiến thức lẫn bài tập luyện tập.

- Tinh giảm chủ yếu các bài tập liên quan đến phép tính.

Khối lớp 5:

- Nội dung hình học được thu gọn thành các chủ đề phù hợp, bảo đảm giảm tải nhưng vẫn giữ được kiến thức trọng tâm.

- Chương 4 – Số đo thời gian. Toán chuyển động đều: thuộc kiến thức trọng tâm học kì 2 môn Toán lớp 5, thường gặp trong các kì thi chuyển cấp, kì thi chọn lớp, … nên được giữ lại toàn bộ.

- Là lớp cuối cấp quan trọng nên số lượng bài tập giảm ít hơn so với các khối lớp khác.

Học sinh nên làm gì với những điều chỉnh này

Với chương trình tinh giảm mà Bộ GD&ĐTT đã công bố, các con cần tự giác, chủ động hơn trong việc học của mình. Những nội dung mà thầy cô giảm tải không dạy như chương trình chính khóa không có nghĩa là các con không cần học và lược hoàn toàn ra khỏi chương trình học của mình.

 Ngược lại, bản thân các con cần phải tự xây dựng cho mình một kế hoạch học tập hợp lí, làm sao tự học được toàn bộ kiến thức. Các con có thể tham khảo các chương trình học qua truyền hình, học trực tuyến, và vẫn phải tự bản thân thực hành lại thông qua việc hoàn thành các bài tập để bù đắp cho các tiết luyện tập và luyện tập chung. 

Ngoài ra các con cần tự mình xây dựng, tổng hợp được các mảng kiến thức theo chủ điểm như: Toàn bộ việc quy đổi các đại lượng đo, toàn bộ các công thức tính toán cho bài tập về hình khối.

Vậy các con có cần điều chỉnh thời gian và cách học không? Câu trả lời của cô là không cần điều chỉnh nhiều về thời gian học nhưng cần điều chỉnh về cách học, phương pháp, nề nếp học tập.

Cô có 1 vài lời khuyên/gợi ý cho các con như sau: Con cần tự luyện tập bài nhiều hơn; Cần tổng hợp kiến thức theo chủ điểm; Cần tự ôn lại bài đã học mỗi ngày để tránh quên kiến thức.

Cô Nguyễn Thị Mai Quỳnh, giáo viên Toán - Hệ thống Giáo dục HOCMAI

Môn Tiếng Việt:

Cô Trần Thu Hoa, giáo viên môn Tiếng Việt - Hệ thống Giáo dục HOCMAI cho biết,  nội dung giảm tải môn Tiếng Việt khối Tiểu học giúp giáo viên chủ động hơn trong việc dạy theo chủ đề, học sinh dễ ghi nhớ. Các nội dung kiến thức trọng tâm vẫn giữ nguyên, học sinh vẫn đảm bảo chuẩn kiến thức, kỹ năng hiện hành.

Về dung lượng kiến thức, số lượng nội dung lược bỏ hoàn toàn không nhiều chủ yếu hướng đến gộp các bài dạy cùng chủ đề, nhiều phần kiến thức học sinh tự thực hành ở nhà để rèn tinh thần tự giác học bài.

 Với những nội dung tinh giản này hầu như sẽ không có ảnh hưởng nhiều về mặt kiến thức, ngược lại, giáo viên sẽ chủ động hơn trong việc dạy theo chủ đề, không bị tách thành các tiết nhỏ, không liền mạch (ví dụ như những bài tập làm văn về văn kể chuyện); Học sinh cũng sẽ dễ dàng ghi nhớ kiến thức, cách làm những bài chính tả được dạy gộp vừa giúp tiết kiệm thời gian vừa giúp học sinh đơn giản hóa những nội dung kiến thức đã học.

Về mức độ kiến thức, cơ bản các nội dung kiến thức trọng tâm trong chương trình vẫn giữ nguyên nên học sinh vẫn đảm bảo chuẩn kiến thức, kĩ năng hiện hành. Kiến thức được dạy gộp theo chủ đề là cách xử lí tương đối hợp lí nhằm phát triển năng lực của người dạy và người học trong bối cảnh học sinh phải nghỉ học do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19.

Có thể nhận thấy tinh thần chung về điều chỉnh đang được áp dụng cho môn Tiếng Việt khối tiểu học hướng đến tinh giản một số nội dung học tập học sinh có thể tự làm việc, dạy học theo chủ đề, cụ thể như sau: 

Chính tả: Học sinh học những kiến thức trọng tâm, phần luyện viết sẽ được thực hành ở nhà (rèn kĩ năng tự giác). Gộp hai tiết chính tả trong cùng một tuần thành một bài, giáo viên được lựa chọn một trong hai để dạy.

Hai bài chính tả trong một tuần thường có nội dung gần và giống nhau, đều củng cố kĩ năng nghe – viết và phân biệt chính tả trên cùng một đơn vị kiến thức như l/n, tr/ch… nên việc điều chỉnh là rất hợp lí. Để đảm bảo học sinh đủ cơ hội để thực hành và ghi nhớ, giáo viên cũng có thể mở rộng hơn số lượng và chất lượng các dạng bài tập.

Tập làm văn: Gộp các kỹ năng làm văn (ở các tuần) vào một chủ đề chung. Giảm lược các nội dung không quan trọng nên lượng kiến thức trong cả chương trình mà học sinh cần nắm được không bị ảnh hưởng nhiều. GV có thể giới thiệu, nhắc qua cho HS.

Tập đọc: Các bài thơ chuyển sang tự học thuộc lòng ở nhà, như vậy học sinh cần chủ động tiếp cận văn bản và ghi nhớ nội dung, ý nghĩa. Với đặc thù thể loại thơ dễ thuộc, dễ nhớ nên việc tự học thuộc sẽ không gây khó khăn cho học sinh. Tuy nhiên, giáo viên và phụ huynh cần có hình thức đôn đốc, nhắc nhở và kiểm tra tình hình học các bài tập đọc này của học sinh.

Luyện từ và câu: Tùy từng lớp học, chương trình đã giảm số lượng ý trong câu hỏi, giảm bớt các yêu cầu thực hành hoặc giữ nguyên. Phần giảm số câu hỏi  không ảnh hưởng nhiều tới lượng kiến thức và kĩ năng thực hành của HS. 

Học sinh nên làm gì?

- Học sinh cần chủ động với những phần kiến thức tự học ở nhà. Đây là cơ hội để cả giáo viên và học sinh học cách thích nghi và thay đổi. Tình hình học tập hiện tại yêu cầu học sinh cần chủ động, tự giác tìm hiểu các nội dung tự học.

- Với những giờ học theo chủ đề (gộp nhiều bài) để giáo viên và học sinh có thể tổ chức giờ dạy và học hiệu quả nên điều chỉnh thời gian học hợp lý.

- Để phát triển năng lực người dạy và người học, giáo viên nên triển khai tiếp cận từ những nội dung cụ thể sau đó khái quát cách làm (học) của từng kiểu bài để học sinh có thể áp dụng vào nhiều đề bài khác nhau.

- Học sinh cần có một thời khóa biểu và lịch học hợp lí, cân đối; tìm hiểu thêm các nguồn tư liệu mở rộng bên ngoài sách giáo khoa để củng cố và tăng cường vốn kiến thức, không quá lan man vào những nội dung được giảm tải.

Cô Trần Thu Hoa, giáo viên môn Tiếng Việt - Hệ thống Giáo dục HOCMAI