Cử nhân bằng giỏi… Cất bằng đi bán hàng rong

Vào đến cổng trường ĐH là “tắt” luôn nỗ lực

Ở Việt Nam, tư tưởng coi tấm bằng đại học là tấm vé đắt giá nhất để bước vào ngưỡng cửa sự nghiệp vẫn còn tồn tại trong rất nhiều người. Chính vì tư tưởng này mà không ít học sinh THPT ôm lấy áp lực phải vào được trường đại học có danh tiếng, điểm chuẩn cao. Môi trường học tập và cơ hội trải nghiệm thực tế vẫn chưa được các bạn thật sự quan tâm. Cho nên sau khi đã trở thành sinh viên, các bạn “tắt” luôn “công tắc” nỗ lực với suy nghĩ học hết 4-5 năm để có tấm bằng là... xong. Chuyện sinh viên thụ động, “lười” tham gia hoạt động xã hội và cọ xát thực tế xưa nay không hiếm.

Bên cạnh đó, số lượng trường đại học thì tăng lên chóng mặt mỗi năm nhưng không nhiều trường có chất lượng đào tạo gắn liền với nhu cầu của thị trường lao động. Khoảng cách giữa chương trình đào tạo và nhu cầu lao động của các doanh nghiệp còn lớn. Thế nên mới có nghịch lí sinh viên tốt nghiệp đại học danh tiếng không thiếu mà doanh nghiệp năm nào cũng phải kêu trời vì thiếu nhân lực.

ĐH phải là nơi trải nghiệm thực tế

Bàn về thực trạng giáo dục ĐH, PGS-TS Văn Như Cương từng nói: “Sinh viên của ta đang bị nhồi nhét quá nhiều kiến thức cao siêu nhưng lại không có môi trường để ứng dụng. Với kiểu học này, người học không làm được việc khi bị đẩy ra ngoài xã hội.”

ĐH phải là nơi vừa cung cấp kiến thức, vừa tạo cơ hội cho sinh viên cọ xát thực tế. Trong ảnh: Sinh viên tham gia hoạt động xã hội.

Trường ĐH là bước đệm cuối cùng của sinh viên trước ngưỡng cửa cuộc đời. Vì vậy, đây phải là nơi vừa cung cấp cho sinh viên những kiến thức chuyên sâu, vừa tạo cơ hội cho sinh viên cọ xát với thực tế càng nhiều càng tốt. Để có thể “hát cùng một điệu” với thị trường lao động, những trường ĐH tốt đều có một điểm chung là sở hữu mối dây liên kết rất mạnh với các doanh nghiệp, tạo được môi trường khuyến khích sinh viên cọ xát thực tế, phát triển từ những trải nghiệm, vấp ngã trong môi trường giáo dục, thay vì đợi đến khi chân ướt chân ráo ra trường, lúc mà cái giá phải trả cho mọi sai sót là rất đắt.

Những ĐH nằm trong top 10 trường có chất lượng đào tạo tốt nhất thế giới đều là những trường nổi tiếng không chỉ về đào tạo chuyên môn mà còn về các hoạt động, dự án cộng đồng lớn của sinh viên. Câu chuyện xây cầu cho người dân ở vùng sông nước của cô nữ sinh Đinh Thị Nam Phương, sinh viên ngành Triết học, Chính trị & Kinh tế trường ĐH Oxford là một minh chứng rõ nét. Ưu tư trước những trường hợp học sinh chết đuối do chìm thuyền ở miền Tây, Nam Phương đã mang những kinh nghiệm có được khi sinh hoạt trong hội hoạt động từ thiện của trường để gây quỹ xây dựng cây cầu đầu tiên trị giá 300 triệu đồng ở xã Mỹ Thuận, Tiền Giang.

Sinh viên CLB Enactus trường ĐH RMIT Việt Nam ứng dụng lý thuyết marketing để làm mới sản phẩm bánh tráng Tây Ninh.

Tại Việt Nam, ĐH RMIT là một ví dụ khác trong việc khuyến khích và hỗ trợ sinh viên tổ chức các hoạt động đưa lý thuyết vào thực tế. Năm 2013, dự án “Bánh Tráng Gừng” do một câu lạc bộ sinh viên tại RMIT Việt Nam mang tên Enactus thực hiện đã trở thành một trong những hoạt động thành công và giúp cải thiện đời sống cho người dân với nghề làm bánh tráng tại Tây Ninh. Thông qua dự án này, sinh viên RMIT Việt Nam đã có cơ hội áp dụng lý thuyết marketing đã học trong việc thay đổi bao bì và cách đóng gói để sản phẩm hấp dẫn hơn, tìm thêm kênh phân phối ở các chợ trung tâm TPHCM và đạt được thành quả ban đầu là tăng lợi nhuận lên 125%.

Nói về kinh nghiệm chọn và học tập hiệu quả tại trường ĐH, có một câu ngạn ngữ rất nổi tiếng là: “Nói với tôi, tôi sẽ quên. Chỉ cho tôi, tôi có thể nhớ. Hãy làm cho tôi xem và tôi sẽ hiểu.” Việc chọn trường ĐH không nên chỉ chạy theo danh tiếng và điểm chuẩn mà còn phải dựa vào phương pháp dạy và học có thực tế, chú trọng việc “làm cho xem” và tạo điều kiện để sinh viên “tự làm”, “tự học” hay không. Bên cạnh đó, sinh viên cũng phải tận dụng cơ hội trải nghiệm, cọ xát thực tế và học hỏi từ sai sót ngay từ trên ghế nhà trường để tránh tình trạng cầm bằng ĐH nhưng không thể làm việc trong ngành nghề liên quan vì không đáp ứng được nhu cầu thực tế.