Triển lãm "Đất - Earth" của họa sĩ Lý Trực Sơn diễn ra tại VCCA

Triển lãm "Đất - Earth", gần 50 tác phẩm mới nhất của họa sĩ Lý Trực Sơn, hầu hết được thực hiện trong 3 năm từ cuối 2022 đến 2024, trong đó có đến 16 bức tranh khổ lớn với kích thước 4,2 m x 2,1m

. Triển lãm lần này là dấu mốc quan trọng trong sự nghiệp sáng tác của Lý Trực Sơn, đúc kết thành quả mười năm lao động nghệ thuật miệt mài để tìm kiếm một chất liệu ngôn ngữ nghệ thuật trừu tượng mới - đất.

Giã từ chất liệu sơn mài, sơn ta, ngôn ngữ tạo hình truyền thống đã gắn với tên tuổi của mình, hay chất liệu giấy dó đã theo ông trong suốt những năm tháng rong ruổi nơi xa xứ, đất là một cuộc hữu duyên từ chất liệu, không gian, thời gian, ngôn ngữ sáng tác, đến tâm thế và tinh thần nghệ thuật.

Lý Trực Sơn đã tiếp thu tinh thần của nghệ thuật phương Tây, từ tư tưởng tiền Phục Hưng, ngôn ngữ nghệ thuật của Tapies, Rothko, Giacometti, Uecker đến tinh hoa của văn hóa phương Đông với họa tiết dân gian, tạo hình thời Lý, Trần đến thử nghiệm với những chất liệu tự nhiên nguyên sơ như đất, đá, cát, cây cỏ và các chất liệu tự nhiên khác. Ông cho rằng ngôn ngữ trừu tượng đã bắt nguồn từ thời nguyên thủy và mong muốn nắm bắt, lưu giữ phần nào đó vẻ bí hiểm của thời gian, không gian mà ông hiện hữu.

Thay vì cố gắng cắt nghĩa các tạo hình trong tranh, triển lãm mời gọi người xem bước vào một trạng thái nhập định và chiêm nghiệm về lực hút huyền bí, vô thức đã chỉ dẫn cho những sáng tạo của người nghệ sĩ ,hay sự hiện hữu vật lý từ cơ thể, chất liệu mà Lý Trực Sơn đã chắt lọc và kiến tạo nên "vũ trụ" của riêng mình. Khán giả có thể tự do cảm thụ và tương tác tiềm thức với các tác phẩm theo góc nhìn và cảm nhận riêng, thay vì gò bó vào những ý niệm chủ quan.

Trong khuôn khổ triển lãm "Đất - Earth", VCCA sẽ tổ chức các hoạt động giáo dục nghệ thuật như Art Tour cảm thụ nghệ thuật, tọa đàm, workshop… nhằm lan tỏa, phổ cập văn hóa nghệ thuật sâu hơn tới công chúng.

Triển lãm "Đất - Earth", mở cửa từ ngày 29/9 đến hết ngày 17/11 tại Trung tâm Nghệ thuật đương đại Vincom (VCCA), B1-R3 Vincom Mega Mall Royal City, 72A Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội.

Hoạt động nghệ thuật của họa sĩ Lý Trực Sơn

Họa sĩ Lý Trực Sơn sinh năm 1949 tại Thừa Thiên Huế, trong một gia đình trí thức nền nếp và gắn bó với cách mạng. Ông từng giảng dạy tại trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam sau khi tốt nghiệp tại đây vào năm 1979. Ông từng đi bộ đội, du học tại Pháp (theo học bổng của chính phủ Pháp tại trường École nationale supérieure des beaux-arts, Paris) và sinh sống, sáng tác nhiều năm tại châu Âu (1989 - 1998).

Lý Trực Sơn sáng tác trên nhiều chất liệu bao gồm sơn mài, giấy dó, sơn dầu và chất liệu tổng hợp. Các sáng tác của ông song hành cùng những biến đổi chính trị xã hội thời cuộc và những chuyến đi. Ông đồng sáng lập nhóm Sơn Ta và là một thành viên tích cực của nhóm (2013-2018). Mục tiêu của nhóm Sơn Ta là tìm tòi, phát triển ngôn ngữ riêng cho sơn mài thành một ngôn ngữ tạo hình độc đáo tiếp nối Trường Mỹ thuật Đông Dương.

Một số triển lãm nổi bật của ông bao gồm Chốn này (2009), Không vô can và Ballad biển đông (2010), Biennale nghệ thuật quốc tế Beijing lần thứ 5, Trung Quốc (2012), Tố Nữ Dân Ca (2015), Đất và Dó (2017). Các tác phẩm của ông nằm trong nhiều bộ sưu tập cả trong và ngoài nước như Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Nghệ thuật Quốc gia Prague (National Gallery Prague) và một số bộ sưu tập tư nhân.