Nộm da trâu - món ngon lạ miệng ở Sơn La

Nếu có dịp ghé thăm Tây Bắc, du khách không khỏi xao lòng trước cảnh vật thiên nhiên gần như vẹn nguyên nét nguyên sơ, còn bị quyến rũ trước nền ẩm thực độc đáo rất riêng của mảnh đất vùng cao. Bằng sự sáng tạo cùng chút khéo léo bàn tay người phụ nữ, từ những sản vật rất đỗi bình thường, nhưng vẫn tạo nên món ngon lạ miệng. Nộm da trâu là một trong những món ăn như thế.

Ai từng đến vùng cao đều biết trâu bò đóng vai trò quan trọng thế nào với cuộc sống bà con. Là “người đồng hành” thân thiết, người dân ít khi giết trâu bò làm tiệc. Tận khi chúng già nua mất sức lao động hay chết đi vì rét, bà con mới ngả ra làm thịt. Nếu như nơi khác, da trâu chuyên dùng làm mặt trống, thì đồng bào người Thái ở Sơn La lại tận dụng chế biến món ăn.

Với nguyên liệu độc đáo này, để “biến hóa” thành thứ ăn được, phải qua nhiều giai đoạn vất vả. Miếng da trâu chưa sơ chế dày, cứng, có màu đen và còn dính lông. Ban đầu, chúng được nướng qua lửa rồi luộc hơn 1 giờ đồng hồ cho sạch bụi bẩn, lông, tạo độ mềm.

Quan trọng nhất là khâu thái mỏng. Trước khi chế biến, người nấu bếp cần chuẩn bị dụng cụ sẵn sàng: dao thật sắc, thớt dày. Miếng da trâu cứng queo được thái mỏng, vát chéo và đều tay. Từng miếng có độ mỏng vừa phải, trong veo như màu hổ phách, giòn lật sật khi nhai thử.

Khác với người miền xuôi dùng nước chanh hay giấm tạo độ chua cho nộm, người Thái dùng nước măng chua có vị thanh mát. Ngoài ra, một số nguyên liệu không thể thiếu như lạc rang, tỏi, rau thơm và một chút mắc khén tạo độ cay nồng.

Đĩa nộm càng ăn “càng vào” khi vị chua chung hòa tất cả, lẫn miếng giòn sật thú vị của da trâu, bùi ngậy của lạc, thanh mát từ nước măng, quyện hương rau thơm với chút nồng cay mắc khén. Còn gi thú vị hơn khi lai rai món nhậu cùng li rượu nồng do chính người dân bản địa tự chưng cất?

Việt Hà