Những kho báu vô giá từ thời tiền sử

Tất cả là những kho báu vô giá của loài người được thời gian lưu giữ và bảo tồn cho đến ngày nay.

Được mệnh danh là “nhà nguyện thời tiền sử", động Lascaux - một quần thể hang động thuộc miền Tây Nam nước Pháp - sở hữu một trong số những bức họa trên vách đá quý giá nhất trên thế giới. Những kiệt tác nghệ thuật trên các vách đá trong hang động này có tuổi thọ ít nhất là 15.000 năm.

Hang động này được phát hiện vào ngày 12/9/1940 bởi 4 thanh niên có tên Marcel Ravidat, Jacques Marsal, Georges Agnel, Simon Coencas, và chú chó Robot của Ravidat. Sau Thế chiến thứ 2, công chúng mới có cơ hội dễ dàng tham quan khu hang động này.

Cho đến năm 1955, Lascaux thu hút trung bình 1.200 du khách đến tham quan mỗi  ngày khiến cho các tác phẩm hội họa bị hủy hoại khá nhiều bởi khí he carbon dioxide. Cuối cùng, vào năm 1963, người ta quyết định đóng cửa hang động, không cho phép khách du lịch vào thưởng lãm nhằm bảo tồn các bức họa này.

Động Altamira độc đáo nhờ những bức họa trên vách đá mà theo như câu nói nổi tiếng của Picasso thì "sau Altamira, tất cả chỉ là sự suy đồi". Altamira tọa lạc gần Santilliana del Mar ở Cantabria, phía Bắc Tây Ban Nha, cách Santander 30 km về phía Tây.

Cũng giống như những hang động khác, Altamira cũng tình cờ được phát hiện ra. Vào năm 1868, một thợ săn có tên Modesto Cubillas bị trượt ngã khi đi ngang qua khu hang động này nhưng mãi 7 năm sau, một nhà quý tộc từ Santander có tên Marcellino Sanz de Santuola mới chính thức khám phá ra Altamira.

Nhưng, vào năm 1879, người phát hiện ra những bức họa trên vách đá trong hang động này lại là cô con gái của nhà quý tộc trên, Maria de Santuola. Hai cha con họ quyết định giữ bí mật nhằm bảo tồn và gìn giữ những bức tranh đá đẹp tuyệt vời, mãi cho đến khi họ qua đời, các chuyên gia vẫn còn nghi ngờ về tính xác thực của khu động này.

Đến đầu thế kỷ 20, các nhà khoa học và các chuyên gia khảo cổ học mới phát hiện ra khu hang động nhờ vào những vết tích từ thời kỳ đồ đá còn sót lại xung quanh khu vực đó. Những bức họa của Altamira là bằng chứng rõ nét về nền văn hóa của người Magdaléni (cách đây gần 16.000 năm) sinh sống tại phía Nam châu Âu.

Động Chauvet nằm ở phía Nam nước Pháp cũng sở hữu rất nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc biệt. Hang động này trở nên nổi tiếng vào năm 1994 sau khi một nhóm gồm 3 nhà nghiên cứu hang động phát hiện ra những vách đá của hang động này được trang trí bằng những bức họa mô phỏng cuộc sống của con người vào thời kỳ đồ đá cũ.

Hơn thế nữa, những bức tường trong hang động vẫn còn lưu giữ những phần hóa thạch còn sót lại của rất nhiều loài động vật trong đó có những loài ngày nay đã tuyệt chủng. Trên sàn động cũng còn lưu lại khá nhiều dấu chân của động vật và con người từ thời tiền sử. Chauvet nhanh chóng được xem là một trong những bảo tàng tự nhiên về nghệ thuật thời tiền sử quan trọng nhất thế giới.

Hang động này là nơi cư ngụ của con người trong suốt 2 thời kỳ: Aurignacian (cách đây khoảng 32.000 đến 30.000 năm trước Công nguyên) và Gravettian (cách đây khoảng 28.000 đến 22.000 năm trước Công nguyên). Hầu hết các tác phẩm nghệ thuật thuộc thời kỳ Aurignacian đều nguyên vẹn cho đến tận ngày nay trong khi đó vết tích của thời Gravettian còn sót lại chỉ là một dấu chân trẻ con, một khoảng hang đá nhuốm khói carbon từ những cây đuốc mà họ đốt cháy trong hang động.

Động Magura nằm ở phía Tây Bắc Bulgary, cách thủ đô Sofia 180 km. Điểm có một không hai của hang động này là những bức tranh trên đá được hình thành từ... phân rơi. Những bức tranh này bao gồm rất nhiều lớp, hình thành từ nhiều thời kỳ khác nhau: Epupaleolith, Neolith, Eneolith, giai đoạn đầu của thời kỳ Đồ đồng.

Những bức họa trong hang động Magura miêu tả cảnh nhảy múa của những cô gái, cảnh săn bắn của những người đàn ông, cảnh hóa trang trong các lễ hội và rất nhiều hình ảnh động vật, mặt trời, các ngôi sao, nông cụ và những cây cối.

Rất nhiều các sự kiện và lễ hội tôn giáo qua các thời kỳ được phản ánh bằng những biểu tượng, những nhân vật quan trọng trên nền vách đá. Một số hình ảnh miêu tả rõ nét và phong phú các mặt đời sống tinh thần, vật chất của con người thời kỳ tiền sử.

Độc đáo nhất trong số tất cả các hang động được nhắc đến trong bài này có lẽ là động Cosquer bởi đây là một hang động dưới nước, cách đây 27.000 năm. Cosquer thuộc vùng Calanque de Morgiou gần Marseille, Pháp, cách Cap Morgiou không quá xa. Cửa vào hang động này đến nay vẫn ngập trong nước, dưới mực nước biển 37 m. Năm 1991, Henri Cosquer đã khám phá ra chiếc hang đặc biệt này và vì vậy mà tên của ông được đặt cho địa danh này.

Du khách có thể vào tham quan khu hang động thông qua một đường ống dài 175 m nối thẳng vào cửa hang. Động có rất nhiều tác phẩm hội họa và điêu khắc có từ thời kỳ tiền Paleolithic: những khuôn vẽ có cách đây 27.000 năm; những dấu vết của động vật và con người cách đây 19.000 năm (thời kỳ Solutrean); những bức vẽ các loài động vật từ bò rừng bizon, dê rừng núi An-pơ, ngựa đến những sinh vật biển như hải cẩu, chim anca và sứa.

Động Font de Gaume là nơi cư ngụ của con người sinh sống quanh khu vực thung lũng Dordogne cách nay khoảng 25.000 năm trước Công nguyên. Miệng hang là nơi định cư của con người trong khoảng vài nghìn năm sau đó. Tuy nhiên, sau đó thì hang động này bị lãng quên mãi cho đến thế kỷ thứ 19, người dân địa phương mới bắt đầu phát hiện ra Font de Gaume.

Năm 1901, Denis Peyrony, một giáo viên đến từ Les Eyzies, khám phá ra những bức họa bên trong Font de Gaume, có niên đại khoảng 17.000 năm, thuộc thời kỳ Magdaléni. Font de Gaume gìn giữ hơn 200 bức họa đa sắc miêu tả rất nhiều loài động vật như bò rừng bizon, ngựa và voi ma-mút.

Anh Nguyễn

Theo Dailymail