Nhà vườn khóc ròng… vì khói bụi lò than

Nhà vườn khóc ròng…

Bụi bay đầy trời, không khí sặc nồng mùa khét, cây cối 2 bên đường đều bị khói bám đen, củi chất ngổn ngang, nhà nhà đóng cửa. Đó là những hình ảnh không khó bắt gặp khi đến với xóm than ấp Tân Phú và Tân Phú A, nơi có những con “quái vật” phun khói ngày đêm.

Được biết, hầu hết những lò than nơi được xây dựng xơ xài theo cách làm của nông dân, không lắp đặt hệ thống xử lý khói bụi. Từ đó, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống cũng như sản xuất của những người dân sinh sống xung quanh khu vực lò than. Đặc biệt, những vườn trái cây mang thương hiệu đặc sản nơi đây như: bưởi năm roi, bưởi da xanh, cam sành… đang bị ảnh hưởng một cách nghiêm trọng. Trước đây, nhiều nhà vườn thu cả tỷ đồng mỗi năm nhưng nay rơi vào cảnh trắng tay.

Trong vườn cam, bưởi ...của mình, anh Nguyễn Hữu Nghị cũng như nhiều người dân sống gần khu vực lò than phải đốn bỏ những cây bị ảnh hưởng nặng

Ngán ngẫm với việc trồng cây gì cũng hư, anh Nguyễn Lê Cường, nhà cách lò than 500m, đã chuyển sang trồng chuối trên 15 công đất để mong có cái mà thu hoạch. Chỉ tay về phía buồng chuối anh Cường bức xúc: “Từ 5 năm nay trồng gì là hư nấy. Cam, bưởi mới ra hoa là bị khói bụi bám chuyển sang màu đen rồi hư luôn. Giờ chỉ trồng chuối, nhưng khi có buồng phải bỏ tiền ra mua bao về trùm lại nếu không bị khói bám đen, không bán được”.

Với 3ha đất vườn, anh Nguyễn Hữu Nghị (ấp Phú Tân) trồng bưởi năm roi, bưởi da xanh và cam sành. Nhìn cây lá trong vườn bị khói bám “đen như tràm” anh Nghị lo lắng: “Năng suất giảm đi khoảng 45%, ra vườn là khói bụi bay mù mịt, sặc mùi. Mỗi lần thu hoạch thì phải rửa lại, sau đó mang đi tiêu thụ, chứ không dám kêu thương lái vào tận vườn thu mua như trước. Đã vậy nhưng giá bán vẫn thấp hơn khoảng 30% so với những nhà vườn khác”.

Để bảo vệ sức khỏe gia đình, thầy giáo Nguyễn Thanh Bạch phải làm thêm lớp rèm này để che khói bụi từ các lò than

Anh Nghị cho biết thêm, cứ 2 – 3 ngày là phải bỏ tiền mua xăng về phun nước lên tận đọt, để giảm khói bụi, nhưng cũng chỉ được phần nào.

Nhà có con nhỏ, lại ở gần lò than, thầy giáo Nguyễn Thanh Bạch buồn rầu: “Nhà lúc nào cũng phải đóng cửa, vậy mà bụi vẫn bám đầy các vật dụng. Khổ nhất là đứa con, sợ nó bị ảnh hưởng thì nguy”.

Lò than “mọc” như nấm

Tuy ảnh hưởng là vậy, nhưng những năm trở lại đây lò than “mọc” thêm ngày một nhiều. Vì lợi nhuận, mà một số chủ lò vẫn cho xây thêm lò mới, nhưng không hề có giấy phép. Ông Nguyễn Văn N, chủ của một cơ sở sản xuất than lớn, với quy mô lên đến 7 lò, trong đó có 2 lò mới xây. Sau khi biết chúng tôi không phải bên quản lí môi trường thì ông N thẳng thừng: “Thấy làm lò than này cũng kiếm lời khá, nên xây dựng thêm. Chứ cây cối ở đây hư hết không trồng được gì”.  Khi chúng tôi hỏi về nguyên nhân, ông N tỏ vẻ lúng túng: “Chắc tại đất”.

Ngoài ra ông N còn cho biết thêm, nếu lắp đặt hệ thống xử lí khói bụi theo kiểu nông dân thì vẫn phải tốn 10 triệu đồng cho một lò. Trong khi đó, việc lắp đặt hệ thống này không mang lại lợi ích cho chủ lò than nên nhiều chủ lò quyết định không lắp đặt.

Theo nhiều người dân kiến nghị, cơ quan chức năng phải bắt buộc các chủ lò than làm hệ thống xử lí khói bụi để đảm bảo sức khỏe người dân, môi trường và nhất là cứu lấy hàng trăm ha bưởi cam ở khu vực này

Theo tìm hiểu của chúng tôi thì với 7 lò, mỗi lò có sức chứa từ 12 – 15 tấn củi, thay phiên hoạt động ngày đêm. Mỗi lò than thành phẩm sau khi bỏ ra tất cả chi phí cho lãi từ 5 – 20 triệu đồng, chỉ sau 1,5 tháng.

Theo ông Nguyễn Văn Trương, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Châu Thành cho biết: Diện tích cây ăn trái của xã Phú Tân là 1700ha, riêng cam, bưởi là 1000ha. Trước mắt, đã cử cán bộ xuống địa bàn bị ảnh hưởng để nắm tình hình và đưa ra giải pháp, nhưng chưa khả thi.

Ông Nguyễn Tấn Trung, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Châu Thành nói: “Toàn xã Phú Tân có 625 lò than đang hoạt động, tất cả điều không được cấp phép. Hiện, đã cử chuyên viên xuống địa bàn thực hiện thí điểm hệ thống xử lý khói bụi. Ước tính mỗi hệ thống khoảng 200 triệu đồng cho 3 lò, mức độ an toàn là khoảng 90%. Còn đối với những hộ xây dựng mới, nếu phát hiện sẽ lập biên bản xử phạt, nhưng rất khó trong công tác kiểm tra. Ngoài ra, huyện đang đề nghị tỉnh nghiên cứu, cũng như chờ đạo về việc có nên cho xóm than tiếp tục hoạt động”.

Nguyễn Trần