Làng bánh chưng trăm tuổi "Bếp luôn đỏ lửa vẫn không kịp phục vụ"

Hàng năm, cứ dịp Tết đến xuân về, nhiều người dân từ các nơi đều ghé qua xã Tân Bình thành phố Thái Bình để mua bánh chưng gia truyền Cầu Báng. Bánh chưng Cầu Báng ở đây có lịch sử hàng trăm năm nay và được truyền từ đời này sang đời khác. Đến nay thì khu này chỉ còn khoảng 10 hộ vẫn theo nghề của ông cha truyền lại.

Bánh chưng Cầu Báng có 2 loại, loại nhỏ gói hình ngũ giác đều, còn gọi là bánh chưng gù và loại to gói theo hình vuông truyền thống. Loại bánh nhỏ được bán ra thị trường với mức giá là 5.000 đồng/ 1 chiếc, còn bánh to dao động từ 30.000 - 50.000 đồng/ 1 chiếc tùy theo yêu cầu của khách hàng và không tăng giá dịp lễ, Tết.

Theo các hộ làm bánh ở đây cho biết, trung bình một hộ gia đình bán ra thị trường số lượng 200 đến 300 chiếc bánh chưng 1 ngày. Nhưng vào những ngày rằm, mồng Một, đặc biệt là dịp Tết cổ truyền như hiện nay, con số này lên tới cả nghìn chiếc 1 ngày. Nếu tính trung bình, thì 10 hộ dân làm bánh ở đây vào dịp Tết phải bán ra hơn 1 vạn chiếc bánh chưng/ngày vào dịp cận Tết.

Theo những người làm bánh chưng Cầu Báng, không chỉ người sinh sống ở Thái Bình đến đặt bánh chưng, ở đây còn nhận đơn hàng lên tới hàng vạn chiếc từ con em đồng hương Thái Bình, người tỉnh ngoài sau khi thưởng thức cũng quay lại để mua bánh dịp trước và sau Tết.

Chia sẻ bí quyết làm bánh chưng Cầu Báng có thương hiệu như ngày nay, các hộ gói bánh khẳng định bánh chưng Cầu Báng ngon là nhờ có gạo nếp thơm, mẩy, đậm đà được chuyển về từ các làng quê Thái Bình.

Lá dong gói bánh được lấy từ Thanh Hóa, cũng phải tuyển chọn loại tấm to nhất, không rách, lá không già quá hay non quá để khi luộc xong vỏ bánh, thân bánh có màu xanh nõn, nhìn ngon mắt. Đỗ xanh phải chọn hạt to đều, xay nhuyễn, đồ vừa chín tới, thịt nhân phải đúng loại thịt ba chỉ ngon có như vậy mới đảm bảo nhân bánh vừa đậm lại vừa bùi.

Khâu quan trọng nhất là xếp và luộc bánh. Ở cầu Báng, chọn lá, mua đỗ, đồ xôi, gói bánh ai cũng làm được, nhưng khi xếp bánh vào nồi để luộc, dứt khoát phải là người có nghề, thường là người đàn ông chủ hộ. "Phải khỏe tay để xếp chặt, khít, không để khe hở giữa các bánh, đồng thời phải xếp vuông vức thì khi luộc bánh, gạo nở ra bánh vẫn chắc nhưng không bị nở, biến dạng.

Ông Vũ Tiến Hưng, một hộ làm bánh chưng Cầu Báng chia sẻ: "Ở làng bánh chưng Cầu Báng, việc chọn lá, mua đỗ, đồ xôi, gói bánh... ai cũng làm được, nhưng khi xếp bánh vào nồi để luộc dứt khoát phải là người có nghề, thường là người đàn ông chủ hộ. Bánh Cầu Báng luộc thời gian từ 8 - 10 tiếng. Trong thời gian ấy, phải luôn trực để lửa nhỏ nhưng không tắt thì bánh mới nhừ đều. Vì thế cho nên, bánh chưng Cầu Báng có mùi thơm của gạo nếp, lá dong, vừa đủ độ dẻo, ngậy của đỗ, thịt mỡ, ăn mãi không chán...".

Đặc biệt, người làng làm bánh chưng truyền thống hàng trăm năm tuổi này không cần phải dùng cân đo mà vẫn chuẩn chỉ trọng lượng nhân. Sự khéo léo lành nghề còn được thể hiện rõ nét trong khâu gói bánh.

Anh Lê Hữu Chính, một người ở Hà Nam cho biết: "Tôi từng được một người bạn gửi mấy chiếc bánh chưng Cầu Báng, thấy ăn thơm ngon, nên vài năm nay tôi toàn đặt bánh chưng Cầu Báng về ăn Tết cùng gia đình".

Ngoài công thức gia truyền làm bánh chưng, các đời, các hộ theo nghề làm bánh ở đây đều bảo nhau phải giữ chữ tín. Từ chữ "tín" của người làm bánh mới được chữ "tin" của khách hàng, vậy nên bánh chưng Cầu Báng vẫn luôn là địa chỉ yêu thích của thực khách.