Hút hồn hình ảnh Lễ hội đánh cá Đồng Hoa

(Dân trí) - Hằng năm, cứ đến những ngày giữa tháng 5 âm lịch, khi mùa màng đã thu hoạch hết, hàng ngàn người dân xã Xuân Viên, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh) cùng một số xã lân cận lại nô nức vào hội đánh cá Đồng Hoa. Đây là một lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa dân gian.

Clip lễ hội đánh cá Đồng Hoa.

Ngày 11/6 (tức ngày 17/5 âm lịch) tại đầm Vực, xã Xuân Viên (Nghi Xuân, Hà Tĩnh) vừa qua hàng nghìn người dân trong xã nô nức vào hội đánh cá Đồng Hoa. Đây là một trong những lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa dân gian và nét độc đáo của nông dân.

Theo các cụ cao niên trong làng thì Lễ hội đánh cá còn được người dân địa phương gọi là lễ hội đánh Vực Rào. Đầm nước được chọn để tổ chức lễ hội có tên là đầm Vực, nằm dưới chân dãy núi Hồng Lĩnh hùng vĩ, non nước hữu tình.

Đầm nước có chiều dài hơn 1km với diện tích khoảng 30ha bắt nguồn từ dãy núi Hồng và đổ ra nhánh sông của biển nên rất thuận lợi cho các loài cá nước ngọt sinh sôi nảy nở.

Ngày trước lễ hội được tổ chức khá quy cũ, làng lập ra quy định, có ban quản lý tuần tra canh gác, ngày thường không cho người dân đến đánh bắt cá. Chỉ khi đến ngày lễ, mọi người trong xã mới được tham gia hội và đánh bắt cá tại đầm Vực.

Theo tục lễ xa xưa, vào ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch được chọn là ngày tổ chức lễ hội chính. Vào ngày này, Lý trưởng (người đứng đầu làng) và các bậc cao niên trong làng cho lập bàn thờ dâng hương, hoa quả cúng tế thành hoàng bản thổ tại ngôi miếu cạnh đầm Vực.

Sau khi làm lễ xong, một hồi trống chiêng vang dậy, đích thân Lý trưởng hú to một tiếng và cầm nơm xuống đầm úp cá trước. Sau đó tất cả mọi người trong làng, từ già trẻ gái trai, ai ai cũng tay nơm, tay lưới ào xuống đầm để thi nhau bắt cá.

Nếu ai bắt được con cá to thì vừa dơ cá lên vừa hú to để “khoe” rồi mọi người dân trên bờ dưới nước đều hú theo để tán thưởng một cách hào hứng. Người ta quan niệm rằng, ai bắt được cá to hoặc nhiều thì sẽ gặp nhiều may mắn, mùa màng bội thu trong suốt năm ấy.

Sau một ngày diễn ra lễ hội, người nào bắt được con cá to nhất sẽ được làng ban thưởng và con cá ấy được dùng làm đồ cúng dâng lên Thành hoàng làng nhân dịp tết Đoan Ngọ.

Hút hồn hình ảnh Lễ hội đánh cá Đồng Hoa - 1

Ngày chính hội, thông thường được chọn vào tầm 7-8 giờ sáng. Khi ba phát hiệu lệnh vang lên, già trẻ, lớn bé hò nhau nhảy xuống nước nơm lấy nơm để, nơm ngược nơm xuôi...

Hàng trăm người cứ thi nhau úp nơm liên tục suốt dọc cả cái bàu dài gần cây số. Úp cho đến khi nước đục ngầu, tôm tép, cá con, thậm chí cá lớn phải ngoi đầu lên để thở... Tan cuộc, có người úp được cả vài chục ký cá. Tất cả đều thấm mệt, nhưng ai cũng vui, hể hả vì ít nhiều cũng được ăn cá đồng tươi ngon trong mấy ngày liền....

Sau tiếng chuông được đánh, hàng ngàn người đã đổ xô xuống bàu thi nhau nơm, xúc cá...
Sau tiếng chuông được đánh, hàng ngàn người đã đổ xô xuống bàu thi nhau nơm, xúc cá...
Ngay từ sáng sớm hàng ngàn người dân đã đổ về Đầm Vực đợi để được tham gia ngày hội đánh bắt cá nước ngọt lớn nhất nước.
Ngay từ sáng sớm hàng ngàn người dân đã đổ về Đầm Vực đợi để được tham gia ngày hội đánh bắt cá nước ngọt lớn nhất nước.


Nếu đàn ông dùng nơm bắt cá thì phụ nữ dùng vó để cất.

Nếu đàn ông dùng nơm bắt cá thì phụ nữ dùng vó để cất.

Lễ hội đánh cá Đồng Hoa còn được gọi là lễ hội Vực Rào, được tổ chức sau khi đã thu hoạch xong vụ đông xuân. Nơi diễn ra lễ hội là Đầm Vực có diện tích 30ha, kéo dài hơn 1km dưới chân dãy núi Hồng Lĩnh.
Lễ hội đánh cá Đồng Hoa còn được gọi là lễ hội Vực Rào, được tổ chức sau khi đã thu hoạch xong vụ đông xuân. Nơi diễn ra lễ hội là Đầm Vực có diện tích 30ha, kéo dài hơn 1km dưới chân dãy núi Hồng Lĩnh.

Hút hồn hình ảnh Lễ hội đánh cá Đồng Hoa - 6
Các bậc cao niên cho biết, Lễ hội cá Đồng Hoa trước đây được tổ chức vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch (Tết đoan Ngọ). Theo quy ước của xã, người dân thường ngày không được phép đánh bắt cá tại Đầm Vực, mà chỉ được đánh bắt duy nhất một lần vào ngày hội cá Đồng Hoa.
Các bậc cao niên cho biết, Lễ hội cá Đồng Hoa trước đây được tổ chức vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch (Tết đoan Ngọ). Theo quy ước của xã, người dân thường ngày không được phép đánh bắt cá tại Đầm Vực, mà chỉ được đánh bắt duy nhất một lần vào ngày hội cá Đồng Hoa.

Hút hồn hình ảnh Lễ hội đánh cá Đồng Hoa - 8
Lễ hội đánh cá Đồng Hoa là một trong những hoạt động khuyến ngư, khuyến nông.
Lễ hội đánh cá Đồng Hoa là một trong những hoạt động khuyến ngư, khuyến nông.

Khu vực cánh Đồng Hoa nhìn từ trên cao.
Khu vực cánh Đồng Hoa nhìn từ trên cao.

Thi nhau nơm cá dưới bàu.
Thi nhau nơm cá dưới bàu.

Những nỗ lực không biết mệt mỏi với những thành quả đó là những con cá chép gần cả kg.
Những nỗ lực không biết mệt mỏi với những thành quả đó là những con cá chép gần cả kg.

Nguyễn Duy