Tết Độc lập xưa và nay

Thời bao cấp ấy có hai cái tết hấp dẫn với bọn trẻ nhất. Đó trước hết là Tết Nguyên đán, rồi sau nữa là Tết Độc lập. Đơn giản vì hai cái Tết ấy cả nhà được ăn cơm có thịt. Tết Trung thu thì chỉ vui chơi với vài ba cái bánh, cái kẹo thôi.

Trước ngày 2/9 mấy bữa, cái loa công cộng trước ngõ nhà tôi đã vang lên thông báo của hợp tác xã nhắc nhở bà con chuẩn bị đón Tết. Thế nào cũng có món mít tinh chào mừng Quốc khánh, nhưng cái được mọi người ngóng đợi nhất là chuyện quà tết: mấy lạng thịt, bao thuốc lá, gói trà.

Ở nông thôn, ngày Tết Độc lập hợp tác xã tổ chức mổ bò, lấy thịt chia theo nhân khẩu. Xế trưa, đã thấy bố tôi xách một xâu thịt về nhà. Cả làng bỗng nổi lên âm thanh quen thuộc, tiếng dao thớt chặt bằm vang lên. Bọn trẻ thì hồ hởi vì lâu lắm rồi chúng mới được ăn cơm có thịt, mà lại thịt bò thui mới độc chứ. Tôi được mẹ giao nhiệm vụ hái lá kinh giới sau vườn để ăn với món bò tái chấm tương. Bữa cơm ngày Tết Độc lập, thức ăn tuy chẳng nhiều nhặn gì, nhưng sao mà đầm ấm, nặng tình, nặng nghĩa. Cái tình gia đình, cái tình đất nước, quê hương.

Con đê dọc làng giăng đầy những chiếc nong to với các câu khẩu hiệu viết bằng nước vôi chào mừng Quốc khánh và cả những câu khẩu hiệu cổ vũ cho quyết tâm đánh Mỹ. Triền núi Tréc phía bờ sông Lam người ta còn khắc câu “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”,  mà đứng xa hàng cây số vẫn thấy rõ mồn một....

Giá như bây giờ, trước sảnh mỗi công sở người ta cũng giăng những câu khẩu hiệu kiểu như “Quyết tâm chống giặc tham nhũng”, "Quyết tâm vạch mặt chỉ tên tham nhũng"... thì chắc chắn các đối tượng tham nhũng sẽ mất hết tinh thần, không còn gan ruột nào để mà bòn rút của công nữa (!?)

Bây giờ có lẽ chẳng còn mấy ai gọi Tết Độc lập nữa, chỉ biết đó là ngày Quốc khánh, ngày mà công chức nhà nước và người lao động được nghỉ ngơi. Người ta có lẽ quan tâm hơn là xem cơ quan, doanh nghiệp năm nay cho mỗi người được bao nhiêu tiền. Không còn cái khái niệm ăn Tết nên “chất” Tết hình như cũng mai một. Cuộc sống hiện đại cuốn người ta vào vòng xoáy của nó, nhất là giới trẻ. Ngày Tết, ngày lễ chỉ còn mang ý nghĩa đấy là dịp nghỉ ngơi, “xả xú páp” sau những bận rộn, vất vả với công việc làm ăn...