Kỷ niệm ngày xưa vẫn còn đâu đó…

Không  phải hương hoa sữa mà giữa không gian xanh thắm nơi xóm nhỏ sát chân núi (thôn Hồ Gột, xã Hòa Sơn, Lương Sơn, Hòa Bình) đi tới đâu cũng có điều gì đó khiến tâm hồn ta xao xuyến, tâm trí ta vấn vương... Nào hương cỏ non man mát, nào hương hoa Ngọc Lan, hoa Jun ngọt ngào, hương hoa Mộc đắm say… Tất cả như con đò kỷ niệm đưa ta về lại bến nước xưa:

Kỷ niệm ngày xưa vẫn còn đâu đó

Những bạn bè chung

Những con đường nhỏ…

Khung cảnh như thực như mơ nhìn từ khu nhà vườn xinh đẹp hướng ra hồ nước trong veo lăn tăn những gợn sóng làm xáo động cả bóng hình trời xanh mây trắng, rừng cây xao xác thấp thoáng đôi ba nếp nhà sàn cũ kỹ và rặng núi tím mờ xa xa…

Trong tiếng lao xao trò chuyện, ôn lại kỷ niệm xưa giữa cỏ cây hoa lá vườn quê,  bầu không khí trong lành càng thêm ý vị bởi hương thơm của những món ăn dã ngoại cây nhà lá vườn được làm cho sang trọng nhờ những bàn tay đảm đang vén khéo bao năm nội tướng gia đình dẫu cũng có lúc cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt…

Dõi mắt từ mái nhà Tây nhưng được chủ nhân Việt hóa khá tinh tế bằng mái cỏ tranh, ta như được ngao du cùng nắng thu, gió thu lướt qua những bức tranh dân gian thu nhỏ. Này là hàng giậu nhỏ đỏ thắm hoa dâm bụt, này là trầu - cau muôn đời vẫn chưa thôi quấn quýt. Và nào vối, nào ổi, nào lựu, nào khế, mận, mai, hoa súng, thủy tiên, hoàng yến…

Chợt đến chợt đi trong tôi những hình ảnh một thời theo đạo diễn NT lên Xuân Mai ghi lại hình ảnh đoàn làm phim Pháp quay cảnh trận Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Hình như cũng rừng ấy, núi ấy nhưng khi đó đã được biến thành một góc chiến trường, với những đường hào lở loét khét lẹt mùi đạn bom (do các tổ khói lửa tạo dựng) và những đoàn quân chạy rầm rập, hô xung phong vang trời dậy đất.

Dưới đất góc này từng đoàn xe thồ,  góc kia bộ đội ta hành quân kéo pháo… Trên trời hàng đoàn máy bay Pháp thả dù, ném đồ tiếp tế… Có lần mải ngửa cổ lên xem, nhóm chúng tôi suýt bị một thùng hàng thả từ trên máy bay xuống rơi trúng đầu. Hú vía!

Diễn viên quần chúng được huy động nhiều vô kể, bao gồm cả dân địa phương, các đơn vị quân đội của VN chi viện. Có một số toán lính nghĩa vụ được kỳ công đưa từ Pháp sang bao gồm cả người Pháp gốc Việt.  Dân Xuân Mai đến xem còn đông hơn trẩy hội, ai cũng tò mò, háo hức ra mặt. Tiếng hò reo, vỗ tay và cả cảnh nhảy lên mừng rơi nước mắt khi tận mắt chứng kiến cảnh diễn như thật Tướng DeCastrie cùng bộ sậu kéo cờ trắng ra hàng, cảnh bộ đội ta cắm cờ trên nóc hầm chỉ huy sở của quân Pháp, xung quanh la liệt xác Tây đen có trắng có…trên nền bài hát Giải phóng Điện Biên hào hùng.

Mới đó mà đã 60 năm kỷ niệm Giải phóng Điện Biên và những cô em gái xinh đẹp lớp tôi ngày nào giờ đang bồi hồi ôn lại những tháng ngày vẫn vô vàn gian khó trước thềm thời Mở cửa cùng những câu chuyện về tình yêu, tình bạn, tình nghĩa thầy trò…

Yêu nhau quấn quýt lá trầu cau

Yêu nhau hóa đá chờ nhau

Thương cả nhịp cầu qua sông

Thương cả mối sầu thương em…

Bài: Thanh Nguyễn 

Chùm ảnh: Hương – Giao