“Quán quân… chạy!”

(Minh họa: Ngọc Diệp)

Tuần này, định viết cái gì đó vui vui nhưng rồi dự định ấy ngay lập tức tắt ngấm vì đọc phải cái tít bài có tên rất… giáo dục Việt Nam: “Chạy giấy chứng nhận tốt nghiệp mầm non”.

Theo bài báo phản ánh gần đây tại một số quận huyện ở TP HCM rộ lên thông tin trẻ em phải có giấy chứng nhận tốt nghiệp mầm non mới được nhận vào lớp 1. Thế là như một “bản năng chạy” của người Việt Nam ta, nhiều phụ huynh nháo nhào vắt chân lên cổ để “chạy” cái giấy chứng nhận này bằng nhiều cách. Người thì bỏ tiền ra mua với giá 2 – 3 triệu đồng, người thì cho con vào học các lớp “phổ cập… cấp tốc”. 

Thật ra, thông tin trẻ em vào học lớp 1 phải có giấy chứng nhận tốt nghiệp mầm non là không chính xác. Nó chỉ là tin đồn nhưng nguyên nhân để có tin đồn này lại bắt nguồn từ một điều có thật. Đó là do TP.HCM cùng với 10 địa phương khác đăng ký hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non 5 tuổi vào cuối năm 2012. Vì vậy để hoàn thành kế hoạch, một số địa phương đã triển khai nhiều phương pháp nhằm huy động các cháu đến lớp như học miễn phí hay tặng quà. Một số quận huyện còn mở ra cả hình thức đào tạo có lẽ chưa từng có ở đâu trên thế giới: Lớp phổ cập mầm non cấp tốc với thời gian “đào tạo” 36 buổi.

Việc đăng ký hoàn thành phổ cập mầm non của TP HCM và một số địa phương khác là một chủ trương đúng. Tuy nhiên, để thực hiện và hoàn thành tốt mục tiêu này cần phải có một chiến lược với lộ trình cụ thể chứ không để “nước đến chân mới nhảy”. Và nếu trong trường hợp đã nỗ lực hết sức nhưng vẫn chưa thực hiện được thì đành chấp nhận sự thật đó chứ không nên “cố đấm ăn xôi”.

Điều cần lưu ý là ở ta, đã có không ít những công trình hoàn thành theo kiểu bằng mọi giá nhân ngày này, ngày khácđể rồi hậu quả là chỉ một thời gian ngắn sau đã xuống cấp nghiêm trọng và cũng đã có không ít mục tiêu hoàn thành bằng các con số ảo.

Đối với sự việc “chạy giấy tốt nghiệp mầm non” vừa qua, ngoài nguyên nhân là bởi “các quy định lập lờ cùng với nhiều lời đồn thổi của những phụ huynh luôn lo sợ con mình thiếu chỗ học đã làm không khí chuẩn bị vào lớp 1 thêm căng thẳng, bên cạnh vấn nạn chạy trường năm nào cũng gây đau đầu cho các nhà quản lý giáo dục” như bài báo đã nêu, nó còn phản ánh một tâm trạng bất an của một nền giáo dục “ăn đong” và nặng về bệnh thành tích. Phụ huynh luôn nơm nớp trong vô số nỗi lo nên khi có bất cứ tin đồn thổi nào dù là vô lý nhất cũng khiến họ sốt vó, nhất là vào thời điểm chuẩn bị năm học mới.

Thế là từ nay, cái động từ “chạy” vốn đã xuất hiện nhiều trong lĩnh vực giáo dục đào tạo như chạy trường, chạy lớp, chạy thày, chạy cô, chạy bằng, chạy cấp, chạy điểm… thì giờ đây lại thêm một “chạy” mới: Chạy giấy chứng nhận tốt nghiệp mầm non.

Không biết trên thế giới, có nơi nào từ “chạy” được dùng nhiều như ở nước ta và có ngành nào ở ta mà từ “chạy” được dùng nhiều như trong giáo dục?

Cám ơn các bạn!