Đề xuất thay đổi cách thu thuế bất động sản: Bộ Tài chính nói gì?

Cụ thể, Bộ Tài chính vừa có văn bản làm rõ thắc mắc liên quan đến nhiều vấn đề, trong đó có đề xuất đánh thuế bất động sản, thay đổi cách thu thuế...

Đề xuất đánh thuế cao để hạn chế đầu cơ, "lướt sóng"

Mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng Nhà nước cần thay đổi cách thu tiền sử dụng đất dự án nhà ở thương mại, chuyển thành sắc thuế đánh trên hành vi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, phi nông nghiệp thành đất ở, với thuế suất có thể bằng khoảng 15-20% giá đất trong bảng giá đất.

Đồng thời, để bù đắp hụt thu ngân sách Nhà nước và tạo nguồn thu ổn định, bền vững cho NSNN, HoREA kiến nghị cần đánh thuế bất động sản.

Theo HoREA, từ năm 2017 đến nay, "sốt" đất lặp đi lặp lại, thậm chí diễn ra trên diện rộng, gây hệ quả tiêu cực, làm mất cơ hội có nhà ở của đông đảo người có thu nhập trung bình, thấp, công nhân lao động... Thủ phạm chính của các đợt "sốt" trên, theo HoREA, là giới "cò mồi", đầu nậu, doanh nghiệp bất lương tung tin đồn thổi, làm giá, trục lợi bất chính. 

Ngoài "sốt" đất thì giá nhà cũng tăng vọt, chủ yếu do sụt giảm mạnh nguồn cung dự án nhà ở, nhất là phân khúc căn hộ giá vừa túi tiền, nhà ở xã hội, nhà thương mại giá thấp. 

HoREA kiến nghị Chính phủ xem xét ban hành thuế chống đầu cơ nhà, đất như đánh thuế thu nhập với thuế suất rất cao đối với hành vi bán, chuyển nhượng nhà, đất ngay sau khi tạo lập nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ, sốt nóng "bong bóng" và đánh thuế người sở hữu nhiều nhà đất.

Bộ Tài chính cho hay dù HoREA không gửi đề xuất trên cho bộ nhưng với trách nhiệm là cơ quan quản lý Nhà nước về thuế nên bộ vẫn phản hồi công khai những vấn đề liên quan.

Bộ Tài chính nói gì?

Phản hồi thông tin trên, Bộ Tài chính cho hay, hệ thống chính sách thuế, phí và lệ phí đối với bất động sản hiện hành được ban hành khá đầy đủ, bao gồm: Thuế sử dụng đất nông nghiệp; Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp; Thuế thu nhập đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản; Lệ phí trước bạ và các khoản phí, lệ phí liên quan khác (như lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất...).

Các chính sách thu trên đã bao quát đầy đủ quá trình hình thành, sở hữu, sử dụng và chuyển nhượng bất động sản, từng bước được hoàn thiện, góp phần khuyến khích các tổ chức, cá nhân sử dụng bất động sản tiết kiệm, hiệu quả, từng bước hạn chế đầu cơ bất động sản, sử dụng lãng phí đất đai.

Theo Bộ Tài chính, để góp phần nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về bất động sản, việc nghiên cứu, hoàn thiện các chính sách thuế liên quan là cần thiết. Tuy nhiên, bất động sản là lĩnh vực có tác động lớn, nhiều nội dung mang tính kỹ thuật đòi hỏi sự tham gia của nhiều bộ, ngành địa phương. Vì vậy, việc nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng trước khi trình cấp có thẩm quyền ban hành vào thời điểm thích hợp để đảm bảo tính khả thi, tính đồng thuận cao, góp phần hạn chế đầu cơ bất động sản là cần thiết. 

Bộ Tài chính đang tiếp tục nghiên cứu, tổng hợp kinh nghiệm quốc tế, xác định những vướng mắc, bất cập trong quá trình triển khai thi hành các luật thuế liên quan đến bất động sản để báo cáo Chính phủ, trình Quốc hội vào thời điểm thích hợp gắn với việc xây dựng và tổ chức thực hiện Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2021-2030.

Về ý kiến của HoREA liên quan đến việc hiện thuế chuyển nhượng bất động sản mới chỉ thu theo kiểu "khoán thuế", 2% trên giá chuyển nhượng, điều này dễ cho cơ quan thuế nhưng lại làm méo mó chính sách, Bộ Tài chính cho rằng, trước đây, Luật thuế Thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12 quy định cá nhân có thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản nộp thuế theo mức thuế suất 25% trên thu nhập (giá chuyển nhượng trừ giá mua và các chi phí liên quan).

Trường hợp không xác định được giá mua và các chi phí liên quan thì nộp thuế theo thuế suất 2% trên giá chuyển nhượng.

Thực tế, việc thực hiện đã gặp rất nhiều vướng mắc như không có căn cứ để xác định giá mua và các chi phí liên quan của hoạt động chuyển nhượng bất động sản, đặc biệt là đối với bất động sản hình thành từ lâu không có hồ sơ, căn cứ chứng minh giá vốn, bất động sản được cho, tặng, thừa kế.

"Việc chuyển nhượng giữa các cá nhân bằng tiền mặt khó kiểm soát; có trường hợp nộp thuế theo thuế suất 2% sau đó khai điều chỉnh lại theo thuế suất 25% để hoàn thuế hoặc cơ quan thuế yêu cầu cá nhân khai lại theo thuế suất 25% để truy thu thuế gây khiếu kiện,...", Bộ Tài chính thông tin.

Theo Bộ Tài chính, từ ngày 1/1/2015, Luật số 71/2014/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều tại các luật về thuế quy định cá nhân chuyển nhượng bất động sản nộp thuế 2% trên giá chuyển nhượng bất động sản. Việc quy định một phương pháp tính thuế đảm bảo minh bạch về chính sách, tránh vướng mắc trong thực hiện và cải cách thủ tục hành chính.

"Riêng đối với doanh nghiệp có hoạt động chuyển nhượng bất động sản, việc xác định giá vốn của bất động sản theo sổ sách kế toán của doanh nghiệp. Luật thuế TNDN quy định doanh nghiệp có thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản nộp thuế theo mức thuế suất 20% trên thu nhập", Bộ Tài chính cho hay.

Cũng theo nội dung văn bản Bộ Tài chính, hiện thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định bằng doanh thu từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản trừ giá vốn của bất động sản và các khoản chi phí được trừ liên quan đến hoạt động chuyển nhượng bất động sản.