Quảng Ngãi
Doanh nghiệp đào đất, phần mộ chí sĩ yêu nước có nguy cơ biến mất
(Dân trí) - “Họ đào núi lấy đất đã đành, còn đào sát mộ chí sĩ yêu nước Mai Tuấn. Chỉ cần có trận mưa lớn, nguy cơ sạt lở và cuốn trôi mộ của ông cố gia đình tôi. Dòng họ Mai khẩn thiết yêu cầu chính quyền địa phương bảo vệ ngôi mộ tổ tiên chúng tôi”, ông Mai Quang Lục - cháu đích tôn dòng họ Mai đau đớn nói.
Vào mùa thu năm 1914, cụ Lê Ngung ra tù và gia nhập vào Việt Nam Quang Phục hội. Vào thời điểm này, Lê Ngung tập hợp những người yêu nước như cụ Mai Tuấn, Nguyễn Công Phương,… tổ chức đội dân binh, lập Ban vận động lương thực, vũ khí để liên hệ với Việt Nam Quang Phục hội ở các tỉnh. Đến năm 1916, do bị bại lộ kế hoạch khởi nghĩa, thực dân Pháp đàn áp. Một số chí sĩ yêu nước bị bắt như cụ Mai Tuấn, Nguyễn Thụy, Võ Cư, Võ Cẩn,… và hi sinh.
Từ thời điểm hi sinh (1916) đến nay, chí sĩ yêu nước Mai Tuấn được chôn cất tại khu vực sườn hướng Tây - Nam thuộc núi Ngang (xã Tịnh Long, TP Quảng Ngãi). Sau ngày thống nhất đất nước, chính quyền các cấp bố trí phần mộ “tượng trưng” tại Nghĩa trang liệt sĩ xã Tịnh Long để tri ân các anh hùng, liệt sĩ xả thân vì đất nước.
Ông Mai Quang Lục cho biết: “Vào năm 2013, chính quyền cho doanh nghiệp khai thác đất ở gần mộ ông cố Mai Tuấn. Đến tết vừa rồi, gia đình chúng tôi phát hiện họ xúc đất sát ngôi mộ khoảng 2,5m và độ sâu 7m. Ngay lập tức, gia đình tôi báo chính quyền địa phương và yêu cầu doanh nghiệp dừng thi công”.Ông Mai Quang Lục xót xa khi mộ chí sĩ yêu nước Mai Tuấn đang nằm chênh vênh bên vực mỏ khai thác đất.
Trước sự việc trên, vào ngày 22/5/2015, Phòng Tài nguyên và Môi trường TP Quảng Ngãi phối hợp với Công an, phòng Quản lý đô thị, UBND xã Tịnh Long, GĐ Công ty CP Xây dựng Giao thông Quảng Ngãi (đơn vị khai thác đất) và ông Mai Quang Lục tổ chức kiểm tra hiện trường. Sau khi kiểm tra thực địa, đoàn liên ngành xác định: “Tại hiện trường khu vực kiểm tra có phát hiện 10 ngôi mộ (1 mộ chí sĩ Mai Tuấn và 9 mộ cải táng). Khu vực các mộ trên cách vách móng khai thác của Công ty Xây dựng Giao thông Quảng Ngãi vị trí gần nhất 2,5m và móng khai thác có độ cao tầng 7m vách đứng”.
Lòng đất núi Ngang có kết cấu tơi, xốp và dễ sạt lở khi thấm nước mưa lâu ngày.
Trao đổi với PV Dân trí, ông Nguyễn Anh Tuấn - Chủ tịch UBND xã Tịnh Long cho biết: “So với kết quả kiểm tra của đoàn thanh tra liên ngành và hiện trạng đúng thực tế như phản ánh của gia đình phần mộ chí sĩ Mai Tuấn. Việc làm kè để bảo vệ ngôi mộ, thật khó khăn và nguy cơ có thể sạt lở vào mùa mưa. Qua nhiều lần địa phương đề nghị chuyển phần mộ vào nghĩa địa nhưng gia đình ông Mai Quang Lục không đồng ý”.
Ông Phan Đình Độ - Trưởng Phòng Quản lý Di sản Sở VHTT&DL tỉnh Quảng Ngãi xác nhận: “Đối với phần mộ của chí sĩ yêu nước Mai Tuấn, theo Luật di sản văn hóa hiển nhiên là di tích lịch sử văn hóa, cho dù chưa làm thủ tục công nhận di tích các cấp. Với thông tin báo Dân trí cung cấp, chúng tôi khẩn trương kiểm tra thực địa và khoanh vùng bảo vệ di tích mộ chí sĩ Mai Tuấn”.
Theo Luật di sản văn hóa năm 2009, xác định di tích lịch sử - văn hóa là công trình xây dựng, địa điểm gắn với sự kiện lịch sử, văn hóa tiêu biểu của quốc gia hoặc của địa phương; thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc, danh nhân; nhân vật lịch sử có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của quốc gia hoặc của địa phương trong các thời kỳ lịch sử.Mộ ông Mai Tuấn cùng 9 ngôi mộ cải táng khác đang có nguy cơ bị sạt lở bất kỳ lúc nào.
Với những luận cứ trên, rõ ràng mộ chí sĩ yêu nước Mai Tuấn là di tích lịch sử văn hóa và bị xâm hại nghiêm trọng. “Ông cố tôi là anh hùng dân tộc, được lịch sử khắc ghi mà đưa vào nghĩa địa thì không xứng tầm, do đó gia đình chúng tôi kiên quyết phản đối và nếu di dời, cần bố trí nơi trang trọng theo ý nguyện của gia đình”, ông Mai Quang Lục nói.
Sau khi xem một số hình ảnh do PV Dân trí cung cấp, ông Lê Quang Thích - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi ngỡ ngàng nói: “Như thế này thì nguy cơ sạt lở rất cao, tôi sẽ chỉ đạo các cấp khẩn trương kiểm tra và có biện pháp bảo vệ khẩn cấp di tích này trước mùa mưa bão sắp tới”.