Điều tra lại vụ án “đại gia thép sập bẫy”?

Đặc biệt đối tượng trong vụ án này, bà Nguyễn Thị Toàn vốn là một doanh nhân tiêu biểu, là cựu thanh niên xung phong, đại biểu HĐND các cấp 4 khóa, cá nhân và DN đã nhận nhiều huân, huy chương và nhiều giải thưởng uy tín trong kinh doanh, kể cả Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, là một doanh nhân có uy tín về tài chính trong ngành thép và môi trường kinh doanh tỉnh Thái Nguyên.

Vụ việc liên quan đến công nợ của hai chủ DN thép là bà Nguyễn Thị Toàn và ông Đặng Lê Hoa. Ngày 18/01/2008, ông Hoa đại diện cho Cty TNHH Cán thép Tam Điệp (Cty Tam Điệp) có cho bà Toàn đại diện cho Cty CP Kim khí Hưng Yên (Cty KK Hưng Yên) vay khoản tiền mặt trên 18 tỷ. Khoản vay này được xác nhận bằng văn bản, lấy tài sản của Cty KK Hưng Yên làm bảo đảm. Mặt khác hai bên còn bị ràng buộc bởi một cam kết tay ba về một khoản 35 tỷ đồng bà Toàn đã chuyển cho ông Hoa để trả nợ hộ ông Lê Văn Dũng có điều kiện bảo đảm thanh toán, nhưng không thành. Theo nghĩa vụ ông Hoa phải trả lại cho bà Toàn số tiền đó nhưng ông Hoa không công nhận thỏa thuận tay ba và cho rằng không có trách nhiệm hoàn trả bà Toàn khoản tiền trên 35 tỷ bà Toàn đã trả cho ông Hoa theo thỏa thuận tay ba. TAND tỉnh Thái Nguyên đã xét xử vụ án, mặc dù Viện KSNDTC đã có văn bản khẳng định không đủ căn cứ buộc tội bà Toàn, phiên tòa sơ thẩm vẫn tuyên bà Toàn 15 năm tù giam… gây bức xúc trong dư luận Thái Nguyên và giới kinh doanh thép trong cả nước.

Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện Viện KSNDTC giữ quyền công tố đã một lần nữa phân tích những sai sót của phiên tòa sơ thẩm, cụ thể với bốn nhóm vấn đề: Thứ nhất, án sơ thẩm nhận định bà Toàn viết thêm vào biên bản nội dung không có trong thỏa thuận ngày 06/4/2007. Nhưng tại các văn bản và bút lục tại tòa, chính ông Hoa cũng thừa nhận bà Toàn đã viết các điều kiện nhận nợ trước mặt ông. Mặt khác, các văn bản thỏa thuận đều có chữ của bà Toàn trước chữ ký, các văn bản này lại có chữ ký và dấu đỏ của Cty ông Hoa. Nhận định này là chưa đúng với thực tế và không chứng minh được là bà Toàn có hành vi gian dối.

Thứ hai, công tố viên đồng ý với quan điểm của luật sư bào chữa cho bị cáo là cần xem xét tính hợp pháp của các văn bản thỏa thuận giữa các bên trong vụ án này.

Thứ ba, kết luận điều tra bổ sung lần 3 số 17/KLĐTBS-KT ngày 04/5/2011 của Công an tỉnh Thái Nguyên xác định: Bà Toàn có chuyển tiền vay của ông Hoa vào quỹ của Cty KK Hưng Yên. Mặt khác, biên bản họp cổ đông Cty KK Hưng Yên tháng 2/2008 với chữ ký của tất cả cổ đông cũng xác nhận khoản vay này đã được sử dụng vào sản xuất kinh doanh. Kết luận bà Toàn chiếm đoạt riêng số tiền này là không đúng với sự thật vụ án.

Thứ tư, tại tất cả văn bản, bút lục, lời khai tại Tòa, bà Toàn luôn luôn nhận khoản nợ vay trên 18 tỷ này của ông Hoa. Không những vậy từ tháng 01/2008 đến ngày 30/6/2008, bà Toàn còn trả cho ông Hoa 10 tỷ đồng tiền nợ gốc và trên 3 tỷ tiền lãi.

Đại diện Viện KSNDTC cũng đã đề nghị HĐXX phúc thẩm tuyên hủy án sơ thẩm để điều tra làm rõ sự thật vụ án.

“Từ những nhận định trên, Hội đồng xét xử thấy việc điều tra ở cấp sơ thẩm chưa làm rõ dấu hiệu chiếm đoạt của bị cáo mà cấp phúc thẩm không thể bổ sung được nên chưa đủ căn cứ xác định bị cáo phạm tội như án sơ thẩm đã quy kết, cần hủy án sơ thẩm để điều tra lại theo quy định tại Khoản 1, Điều 250, Bộ luật Tố tụng hình sự như đề nghị của Viện KSNDTC tại phiên tòa. Vì các lẽ trên; căn cứ Điểm c, Khoản 2, Điều 248; Khoản 1, Điều 250, Bộ luật Tố tụng hình sự. Quyết định: Hủy bản án sơ thẩm số 29/2011/HSST ngày 07/10/2011 của TAND tỉnh Thái Nguyên. Chuyển hồ sơ vụ án cho Viện KSND tỉnh Thái Nguyên để điều tra lại theo thủ tục chung”.

Cần điều tra lại một cách cẩn trọng

Đây là một kết luận phù hợp với sự thật vụ án. Sự thật này đã được thể hiện rõ trong hồ sơ vụ án.

Cty KK Hưng Yên do bà Nguyễn Thị Toàn làm chủ và Cty Tam Điệp do ông Đặng Lê Hoa làm chủ là bạn hàng lâu năm. Ngay khi HTX Công nghiệp Toàn Diện và bà Nguyễn Thị Toàn mua lại toàn bộ cổ phần của các cổ đông chủ chốt của Cty KK Hưng Yên. Trong hợp đồng mua bán có xác định toàn bộ số nợ của Cty KK Hưng Yên trước ngày 30/4/2007 thuộc trách nhiệm thanh toán của ông Lê Văn Dũng trong đó có khoản nợ của ông Đặng Lê Hoa. Ngày 06/4/2007, giữa bà Toàn và ông Lê Văn Dũng, có sự thống nhất của ông Đặng Lê Hoa thỏa thuận: Nếu ông Lê Văn Dũng chuyển nhượng 5 nghìn cổ phần chiến lược tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn cho bà Nguyễn Thị Toàn trước ngày 30/6/2008, bà Nguyễn Thị Toàn sẽ nhận trả nợ ông Đặng Lê Hoa thay cho ông Lê Văn Dũng số tiền hơn 35 tỷ đồng. Và thực tế ông Đặng Lê Hoa đã nhận 35 tỷ này (theo Văn bản 48/TĐ ngày 10/3/2009, ông Đặng Lê Hoa đã ký). Tuy nhiên, đến ngày 30/6/2008, ông Lê Văn Dũng không thực hiện việc chuyển cho bà Toàn số cổ phiếu đã cam kết. Theo đúng thỏa thuận tay ba (bà Toàn, ông Dũng, ông Hoa), bà Toàn yêu cầu ông Hoa đối chiếu công nợ. Thỏa thuận này (có chữ ký của ông Hoa và dấu đỏ của Cty Tam Điệp) ghi rõ: “Sau ngày 30/6/2008, ông Dũng không thực hiện cam kết cổ phần, cổ phiếu, tôi (bà Toàn - PV) có quyền dùng số phôi thép giao nhận sau ngày 06/4/2007 để bù trừ công nợ giữa tôi và ông Hoa tại mọi thời điểm”. Theo quy định, văn bản phải được coi là tài liệu pháp lý trong tất cả nội dung và hình thức của nó nếu không có một văn bản thay thế. Ở đây trong toàn bộ hồ sơ nó được thể hiện là văn bản duy nhất và chính nguyên đơn cũng thừa nhận có biết toàn bộ nội dung văn bản bao gồm cả yêu cầu đảm bảo thanh toán nợ của bà Toàn. Nếu xác định nó là văn bản hợp pháp luật, các bên phải tuân thủ mọi nội dung văn bản này, nếu xác định văn bản không đúng quy định pháp luật, mọi thỏa thuận trong văn bản phải được tuyên vô hiệu.

Một tình tiết nữa, trong văn bản điều tra bổ sung lần ba của Cơ quan điều tra Công an Thái Nguyên đã xác định trong ngày 18/01/2008 bà Toàn từ các tài khoản đã chuyển cho Cty KK Hưng Yên 13 tỷ (có đủ chứng cứ) đồng thời theo hồ sơ vụ án trong ngày 18/1/2008 bà Toàn đã chuyển thêm tiền mặt để kế toán Cty KK Hưng Yên viết phiếu thu đủ số tiền trên 18 tỷ đồng vay của ông Hoa. Việc ngay sau khi nhận tiền mặt của ông Hoa, bà Toàn chuyển vào tài khoản của HTX Toàn Diện và sau đó chuyển cho Cty KK Hưng Yên không làm thay đổi bản chất việc vay tiền cho doanh nghiệp, nhất là số tiền đó được chuyển ngay trong ngày nhận tiền mặt của ông Hoa.