Cho rằng chưa đền bù thỏa đáng, dân lập trại ngăn cản thi công hồ Mỹ Lâm

Dự án hồ chứa nước Mỹ Lâm được xây dựng trên diện tích 477,36ha tại hai xã Hòa Thịnh và Hòa Mỹ Đông, huyện Tây Hòa với tổng nguồn vốn đầu tư trên 1.000 tỷ đồng, được khởi công xây dựng vào tháng 1/2019 và dự kiến hoàn thành tháng 6/2021.

Công trình hoàn thành sẽ đảm bảo tưới nước cho 2.500ha đất canh tác, đồng thời cung cấp nước sạch cho 38.000 hộ dân trên địa bàn tỉnh.

Để triển khai công trình, UBND huyện Tây Hòa đã phải thông báo thu hồi đất của 461 hộ dân và 3 tổ chức. Sau hơn 1 năm triển khai thi công đến cuối tháng 5/2020, huyện đã giao mặt bằng cho đơn vị thi công 325,48ha/477,36ha đạt 68,18%. Đồng thời, huyện mới chỉ giải ngân 30/80 tỷ đồng ở hạng mục bồi thường tái định cư.

Dân lập trại ngăn cản thi công

Gần 1 tháng qua, nhiều người dân ở huyện Tây Hòa đã đến lập lán trại tại vị trí thi công “đập đất chặn dòng” để ngăn cản các đơn vị thi công hạng mục này.

Người dân cho rằng do đất đã giao cho chính quyền để thực hiện công trình, nhưng nhiều tháng trôi qua họ vẫn chưa nhận được tiền đền bù thỏa đáng.

Cụ thể như gia đình ông Hà Văn Ban, thôn Mỹ Xuân 2, xã Hòa Thịnh, huyện Tây Hòa, ông Ban cho rằng mình có 28.000m2 đất sản xuất ổn định nhiều năm nằm trong vùng thực hiện dự án hồ chứa nước Mỹ Lâm. Khi chính quyền thu hồi đất, gia đình ông sẵn sàng bàn giao, nhưng đến nay 1 năm đã trôi qua, gia đình ông vẫn chưa nhận được bồi thường.

“Công trình thi công đến nay đã sắp hoàn thành, nhưng chính quyền địa phương hứa hẹn hoài nhưng chẳng thấy tiền đâu, không còn lựa chọn nào chúng tôi mới phải lập lán trại ngăn cản thi công” - ông Ban nói.

Tương tự như ông Ban, ông Nguyễn Thanh Lịch, thôn Mỹ Hòa (xã Hòa Thịnh) cũng cho rằng mình có gần 30.000m2 đất sản xuất từ năm 1986 đến nay, gia đình đã giao diện tích đất này cho chính quyền địa phương để thi công hồ chứa nước Mỹ Lâm nhưng việc chi trả “nhỏ giọt” không đủ kinh phí để chuyển đổi sản xuất.

“Vì cái chung nên gia đình sẵn sàng “nhường” hết đất sản xuất để thực hiện dự án. Chúng tôi chờ nhà nước chi trả bồi thường có nguồn vốn dự tính sẽ chuyển đổi sang chăn nuôi để phát triển kinh tế, ổn định đời sống. Thế nhưng, tiền đền bù của gia đình được chi trả nhỏ giọt, không đủ kinh phí để chuyển đổi sản xuất. Chúng tôi chỉ mong chính quyền địa phương sớm bồi thường thỏa đáng đối với các diện tích đất đã thu hồi" - ông Lịch mong muốn.

Ngoài ra, một số hộ dân không thống nhất về cách xác định nguồn gốc đất của chính quyền địa phương. Do vậy, người dân kiến nghị chính quyền địa phương cần kiểm tra lại nguồn gốc đất một cách rõ ràng, thực hiện chi trả bồi thường giá đất cho người dân theo đúng diện tích đất bị thu hồi.

Nhiều vướng mắc cần sớm được giải quyết.

Trao đổi vụ việc trên với ông Mai Ne, Phó Chủ tịch UBND huyện Tây Hòa, ông Ne cho biết, việc người dân ngăn chặn không cho đơn vị thi công đập chặn dòng đã diễn ra từ ngày 15/6 đến nay. Mục đích là yêu cầu địa phương giải quyết bồi thường sau khi thu hồi đất phục vụ dự án hồ chứa nước Mỹ Lâm.

Theo ông Mai Ne việc chậm đền bù cho người dân là do địa phương gặp ba vướng mắc lớn cần sự vào cuộc của tỉnh và Trung ương, cụ thể:

“Một là có nhiều diện tích đất lâm nghiệp phải chờ ý kiến của Thủ tướng; thứ 2 là có sự thay đổi trong việc áp giá đền bù, nguyên nhân là do công tác đo đạc lúc đầu sai lệch với số liệu thực tế nên cần phải kiểm tra, điều chỉnh; thứ 3 là đất nằm trong vùng quy hoạch dự án và đất ở thực tế cũng có nhiều thay đổi nên huyện phải có những điều chỉnh cho phù hợp. Hiện các vấn đề trên đang cố gắng được giải quyết nhanh nhất để thực hiện chi trả, hỗ trợ đền bù cho người dân” - ông Mai Ne nói.

Cũng theo ông Mai Ne, việc đền bù có nhiều tranh cãi cũng do một phần công tác quản lý đất, rừng ở địa phương còn nhiều hạn chế.

“Trong một thời gian dài UBND xã Hòa Thịnh đã buông lỏng, quản lý yếu kém diện tích đất công ích. Có gần 13ha đất được lưu trong hồ sơ 3 cấp là đất công ích 5%, nhưng bị bỏ hoang để người dân khai hoang, sản xuất ổn định và không đóng tiền thuê đất.

 Đến khi địa phương thực hiện hợp phần bồi thường, giải phóng mặt bằng thi công dự án hồ chứa nước Mỹ Lâm quy chủ đất đã xảy ra tranh chấp, người dân cho rằng đất này là đất họ đã khai hoang và sản xuất từ trước năm 1995 đến nay, không ai tranh chấp và xã không cho thuê nên diện tích này nhà nước phải bồi thường cho người dân khi thu hồi.

 Bên cạnh đó công tác quản lý, sử dụng đất của Ban Quản lý rừng phòng hộ Tây Hòa không chặt chẽ, để các hộ dân sản xuất ổn định trên diện tích hàng chục ha đất do đơn vị quản lý này từ nhiều năm về trước.” - ông Mai Ne cho hay.

 Theo ông Mai Ne, để giải quyết các vướng mắc của dự án ngoài việc chờ quyết định phê duyệt chuyển đổi mục đích rừng của Thủ tướng Chính Phủ. UBND huyện cũng đã kiến nghị UBND tỉnh Phú Yên điều chỉnh giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích gần 67ha thuộc lâm phần Ban Quản lý rừng phòng hộ Tây Hòa; đưa 13ha đất tại xã Hòa Thịnh ra khỏi tổng diện tích đất công ích cho phù hợp với thực tế để có cơ sở thu hồi đất, bồi thường theo quy định.

 Ngoài ra, UBND huyện Tây Hòa cũng đã trích kinh phí của huyện để tạm ứng cho một số hộ dân bị ảnh hưởng khi thu hồi đất thi công dự án trong khi chờ các quyết định phê duyệt, điều chỉnh từ các cấp trên. Sau khi được phê duyệt, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, huyện sẽ tiến hành chi trả tiền đền bù cho người dân theo đúng quy định.

Trung Thi