Quyên tiền từ thiện: Niềm tin không chỉ từ lòng tốt mà cần cả sự minh bạch!

Thạc sỹ Phương Linh Bryant là người sáng lập nhóm Oxy Sài Gòn nhấn mạnh vấn đề này tại hội thảo trực tuyến "Nơi niềm tin bắt đầu". Hội thảo thu hút hơn 2.300 doanh nhân, tri thức, các nhà hoạt động cộng đồng người Việt trên khắp thế giới cùng trao đổi quanh vấn đề minh bạch từ thiện.

Công khai cả chi phí dành cho tình nguyện viên 

Trước nhiều thông tin không mấy tích cực về các hoạt động vận động, quyên góp tiền làm từ thiện, đặc biệt từ một số người nổi tiếng dẫn đến khủng hoảng niềm tin, nhiều đại biểu tại hội thảo chung quan điểm, niềm tin bắt đầu từ lòng tốt của chính mình. Nhưng trong hoạt động từ thiện, niềm tin không chỉ được tạo ra từ lòng tốt mà còn phải cả từ sự minh bạch.

Trải nghiệm từ vai trò của một mạnh thường quân đến người tổ chức từ thiện, Thạc sỹ Phương Linh Bryant, người sáng lập nhóm Oxy Sài Gòn cho biết, thực hiện việc minh bạch trong hoạt động từ thiện không khó, chỉ cần bài bản trong quy trình công khai tài chính cũng như ghi chép thông tin nhận/cho. Hiện nay, các dịch vụ của ngân hàng hay công nghệ ngày càng rõ ràng, nhanh chóng và tiện lợi, việc này càng dễ thực hiện.

Trong bối cảnh dư luận, cộng đồng nổ ra nhiều thông tin tiêu cực về hoạt động từ thiện, mỗi cá nhân, hội nhóm thiện nguyện càng cần nỗ lực để công khai thu chi cũng như các tài liệu khác để ai cũng có thể dễ dàng đối chiếu thông tin, kiểm chứng tính xác thực của các hoạt động.

Theo chị Phương Linh Bryant, các nhóm thiện nguyện muốn bền vững và chuyên nghiệp rất cần xây dựng theo mô hình chuẩn quốc tế, trong đó, cần có mức hỗ trợ tài chính xứng đáng cho tình nguyện viên để họ đảm bảo cuộc sống, yên tâm làm thiện nguyện. Quan trọng là loại chi phí hoạt động này cũng cần được công khai một cách rõ ràng.

Chị Tiffany Quỳnh Trần, đang sinh sống ở Canada, thành viên sáng lập Stay Strong Saigon cho biết, trong đợt dịch Covid-19 bùng phát lần thứ 4 tại Việt Nam, việc kết nối các y bác sĩ tuyến đầu đến các bệnh viện, những bệnh nhân cần hỗ trợ rất khó khăn do tình trạng quá tải hệ thống, nhân lực ngành y.

Có giai đoạn, các thành viên Stay Strong Saigon thức tới 1-2h sáng mới gặp được các y bác sĩ để cập nhật tình hình, nắm bắt nhu cầu tại các bệnh viện; làm việc 24/7 để tiếp cận, xác minh hoàn cảnh người dân trong khu cách ly cần hỗ trợ...

Hoạt động qua đợt dịch này, chị nhận định, cộng đồng người Việt khắp nơi rất yêu thương nhau, gắn kết và ai cũng muốn làm một điều gì đó hướng về đất nước.

Chị Quỳnh Trần bày tỏ, những áp lực về minh bạch không gây khó khăn nếu có quy trình rõ ràng ngay từ ngày đầu. Theo đó, những đóng góp rất nhỏ cũng cần được công khai chi tiết.

Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Thị Tường Vy, nhóm Chung Tay vì Việt Nam đưa thêm một góc nhìn về sự minh bạch trong hoạt động từ thiện: "Ngoài công khai rõ ràng về tiền bạc còn phải đảm bảo giám sát chất lượng của sản phẩm được quyên góp". 

Dùng tiền người khác phải tuyệt đối minh bạch

Theo đuổi việc thiện nguyện hơn 20 năm, TS Lê Tuấn, nhóm Nhịp Thở Quê Hương cho rằng, trong hoạt động từ thiện, việc minh bạch thông tin rất quan trọng. Có 3 khâu cần đảm bảo công khai là huy động tiền, sử dụng nguồn tiền huy động được và báo cáo các hoạt động chi tiết. 

Việc này không khó khăn, với sự hỗ trợ từ công nghệ, sao kê thu chi thời gian thực từ ngân hàng, người hoạt động có thể dễ dàng công bố cụ thể, chi tiết từng khoản thu/chi.

"Dùng tiền của mình đã phải rõ ràng, dùng tiền của bá tánh, huy động tiền đại chúng càng phải cực kỳ minh bạch", tiến sĩ Lê Tuấn nhấn mạnh.

Vừa huy động được hơn 100.000 USD từ các công ty startup, các quỹ đầu tư mạo hiểm cho dự án mới hướng đến việc trang bị máy thở cho các bệnh viện tại Việt Nam, Tiến sĩ Vũ Duy Thức (Đồng sáng lập kiêm CEO OhmniLabs, startup công nghệ tại Thung lũng Silicon, Hoa Kỳ) nêu ba yếu tố để tạo niềm tin cho cả bên cho lẫn bên nhận.

Đối với người cho, người đứng ra kêu gọi cần báo cáo tài chính rõ ràng mọi khoản thu chi; về việc làm và cách làm, cách hỗ trợ cho người cần theo từng thời điểm.

Và phía người nhận, không chỉ cần hỗ trợ đúng người, đúng thời điểm mà còn phải phù hợp. Một chiếc máy thở khó sử dụng hay một phần cơm không dùng được, sẽ làm giảm sự hiệu quả của hoạt động đóng góp.