Sự tác động nào khiến hệ giá trị gia đình lỏng lẻo?
(Dân trí) - Nhân Ngày Gia đình Việt Nam (28/6), nhiều chuyên gia đã đưa ra những phân tích mang tính thực tiễn về những nguyên nhân khiến những giá trị gia đình bị lỏng lẻo.
Mạng xã hội… làm kém tính ổn định trong hôn nhân?
Mới đây, nhiều phương tiện truyền thông lại tiếp tục đề cập đến những cuộc hôn nhân chóng vánh trong giới nghệ sĩ. Mặc dù đây chỉ là một bộ phận nhỏ của đời sống xã hội nhưng ít nhiều phán ánh tình trạng lỏng lẻo của đời sống hôn nhân trong thời buổi hiện đại.
Trong hội thảo “Giải pháp nâng cao chất lượng hôn nhân gia đình ở Việt Nam hiện nay” do Trường Đại học Văn hóa Hà Nội tổ chức mới đây, TS Bùi Thanh Thủy, Trưởng khoa Gia đình & Công tác xã hội - Đại học Văn hóa Hà Nội cho rằng, những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đời sống hôn nhân thời hiện đại mới xuất hiện đó là sự tác động của các phương tiện giải trí, truyền thông.
Công nghệ truyền thông đang thay đổi mạnh mẽ và nó ảnh hưởng đến chất lượng hôn nhân theo nhiều cách. Nhưng ảnh hưởng tiêu cực của việc sử dụng các phương tiện truyền thông được biểu hiện nếu tần suất sử dụng các phương tiện quá nhiều như xem tivi, chơi điện tử và các trang mạng xã hội... sẽ làm gia tăng xung đột và sự nhận thức kém về tính ổn định trong hôn nhân.
Tạo sự nghi ngờ, mất lòng tin, ghen tuông, làm ảnh hưởng xấu đến mối quan hệ/chất lượng hôn nhân và có thể dẫn đến chia tay.
Theo chuyên gia, một nghiên cứu mới công bố trên mạng Computers in Human Behavior, thời gian đăng các bài viết và “chat” với bạn bè trên các phương tiện truyền thông xã hội có thể làm hỏng một cuộc hôn nhân. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng ở những tiểu bang nước Mỹ, nơi có 20% dân số sử dụng Facebook, tỷ lệ ly hôn cao hơn trung bình khoảng 2%. Khi kiểm tra dữ liệu từ một nghiên cứu năm 2011 của các cặp vợ chồng từ 18 đến 39 tuổi, họ phát hiện ra rằng những người không sử dụng phương tiện truyền thông xã hội cảm thấy hạnh phúc với hôn nhân hơn những người sử dụng là 11,4%.
Hệ giá trị gia đình ngày nay lỏng lẻo hơn xưa
Bản thân người vợ 9x của danh hài Chiến Thắng mới đây cũng thú nhận, lý do khiến cô bất ngờ đệ đơn ly hôn sau 6 tháng sống chung là vì thấy cuộc sống gia đình quá đơn điệu.
“Lúc đầu tôi sống với anh Thắng khá hạnh phúc nhưng càng về sau tôi nhận ra rằng, chúng tôi không hợp nhau về tính cách. Không thể hợp được. Chúng tôi đã chia sẻ với nhau khi về chung sống rằng tôi sẽ ở nhà lo cơm nước, con cái, gia đình. Nhưng anh Thắng đi làm về cũng ít nói chuyện với tôi. Nên chúng tôi không có tiếng nói chung trong gia đình lắm”, vợ danh hài Chiến Thắng trải lòng.
Đạo diễn Lương Đình Dũng cũng cho rằng, không phải chỉ ngày xưa mà ngày nay, dù xã hội phát triển đến đâu thì người ta vẫn luôn xem trọng những giá trị của hôn nhân - gia đình. Và vì quan trọng những hệ giá trị đó nên các thành viên luôn cố gắng hướng tới sự ổn định và gắn bó. Nhưng những tác động của đời sống hiện đại khiến cho sự ổn định của hôn nhân - gia đình khó lòng giữ được như trước đây.
Nam đạo diễn “Cha cõng con” lý giải, ngày nay người ta được tự do thái quá trong mối quan hệ với gia đình vì thế sinh ra những quan niệm hưởng thụ khác biệt. Nhiều người chỉ nghĩ đến bản thân mà quên đi những trách nhiệm với gia đình, với vợ con, với chồng con… dẫn đến tình trạng hôn nhân tan vỡ. Nam đạo diễn cũng thừa nhận, đó chính là những mấu chốt khiến cho hệ giá trị gia đình của thời nay lỏng lẻo hơn thời xưa.
“Hãy quay về với gia đình, coi gia đình là trên hết…”
ThS. Lê Lâm - Phó Viện trưởng Viện Huyết học - Truyền máu TW cũng chia sẻ rằng: “Đối với mỗi người chúng ta, gia đình có vai trò rất quan trọng… Ngày nay, khi mà kinh tế thị trường đang gây một sức ép lớn lên mọi người, thời gian trở nên eo hẹp, tâm lý trở nên nặng nề, nhiều người đã đặt cái tôi hưởng lạc và thực dụng của mình lên trên hết, bỏ quên gia đình, người thân, xóm giềng, xem nhẹ các giá trị nhân văn truyền thống... đó là điều cần phải lên án. Hãy quay về với gia đình, coi gia đình là trên hết, hãy sống tốt với những người thân trong gia đình, những người xung quanh....”
Đề cập đến những giải pháp nhằm hạn chế tình trạng lòng lẻo hôn nhân trong giới nghệ sĩ nói riêng và người dân nói chung, Tiến sĩ Bùi Thanh Thủy cho rằng, mỗi người khi kết hôn nên tự nguyện giảm cá tính, bổ khuyết, bổ sung, cống hiến cho nhau tạo nên sự hòa hợp. “Trong tình yêu, hôn nhân không thể nói ai phải phụ thuộc ai, ai quan trọng hơn ai, ai có công nhiều hơn ai mà mỗi người có sự chuyển hoá, thay đổi cho nhau về vị trí vai trò trong những quan hệ cụ thể.
Vì vậy, giữa hai vợ chồng rất cần sự biết ơn, nghĩa tình, tương tác, chia sẻ, cần vì nhau trong cuộc sống chung. Nhưng điều đó không có nghĩa là khi làm việc gì thì đòi hỏi người này hay người kia phải trả ơn, phải yêu lại. Bởi lẽ, cuộc sống gia đình đó là tình cảm sâu sắc, là nghĩa vụ, trách nhiệm, là sự tự nguyện.
Mỗi người phải là người làm những điều tốt cho nhau một cách tự nguyện. Trước khi kết hôn, phải tìm hiểu kỹ giá trị của nhau và phải học làm vợ làm chồng để biết xây dựng cuộc sống hôn nhân hạnh phúc…”, Tiến sĩ Bùi Thanh Thủy nhấn mạnh.
Theo Tiến sĩ Bùi Thanh Thuỷ, một điểm vô cùng quan trọng nữa để tạo nên chất lượng hôn nhân đó là vợ chồng cần phải tôn trọng nhau. Sự thành công về tài chính, kinh tế có bao nhiêu nhưng nếu không có sự tôn trọng, trân trọng và sự chinh phục từ trái tim cho nhau thì tiền bạc chẳng có ý nghĩa gì. Do vậy, cách ứng xử, cách quan tâm, cách tôn trọng trong hôn nhân là những yếu tố quan trọng nuôi dưỡng hạnh phúc gia đình.
Hà Tùng Long