“Cục Nghệ thuật biểu diễn nên công khai bản gốc các ca khúc bị cấm”

Việc dị bản 5 ca khúc được sáng tác trước năm 1975 bị Cục Nghệ thuật Biểu diễn cấm lưu hành như: “Con đường xưa em đi” (Châu Kỳ - Hồ Đình Phương); “Cánh thiệp đầu xuân” (Lê Dinh - Minh Kỳ), “Rừng xưa” (Lam Phương), “Chuyện buồn ngày xuân” (Lam Phương), “Đừng gọi anh bằng chú” (Diên An) vẫn đang vấp phải những ý kiến trái chiều, ồn ào trong dư luận.

Nhiều ý kiến cho rằng, các ca khúc bị cấm lưu hành dựa vào những nguyên tắc, lý do nào? Vì sao Cục Nghệ thuật Biểu diễn không công khai bản gốc các ca khúc để độc giả dễ dàng phân định đâu là dị bản (bản lưu hành sai lời) và đâu là bản nhạc gốc?

“Công khai các nguyên tắc cấm lưu hành các ca khúc để tránh gây ồn ào”

Xoay quanh vấn đề này, theo nhà báo Phan Phương, Trưởng ban hội viên của Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam thì Cục Nghệ thuật Biểu diễn đã có thiếu sót khi không công khai các nguyên tắc cấm lưu hành các ca khúc.

“Để tránh những tranh luận ầm ĩ không đáng có trong dư luận, Cục Nghệ thuật Biểu diễn phải có trách nhiệm công khai các nguyên tắc cấm lưu hành các ca khúc”, ông Phan Phương thẳng thắn trao đổi với phóng viên báo Dân trí.

Ông Phan Phương cho rằng, việc Cục cấm các ca khúc lưu hành mà sai lời mà không công bố rõ đâu là bản gốc ca khúc cũng khiến dư luận đặt nghi vấn, thắc mắc. “Cục Nghệ thuật Biểu diễn nên công bố đâu là bản gốc khi có quyết định cấm các bản nhạc sai lời được sáng tác trước năm 1975. Với tất cả các ca khúc không đúng như bản gốc sẽ không được cấp phép lưu hành. Như thế, quyết định sẽ chặt chẽ hơn và dư luận không tranh cãi như thời gian qua”, ông Phan Phương nói.

Về vấn đề cấm các ca khúc lưu hành bị sai lời, nhạc sĩ Phó Đức Phương - giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam cũng cho rằng Cục Nghệ thuật biểu diễn nên công khai bằng văn bản những tác phẩm nào bị cấm. Nếu làm được như vậy thì khán giả biết rõ ràng hơn, mọi việc cũng đơn giản hơn…

“Nhiều ca khúc phải đối diện với tình trạng có nhiều dị bản”

Theo như bản gốc ca khúc “Con đường xưa em đi” (tác giả Châu Kỳ- Hồ Đình Phương) nằm trong hồ sơ lưu trữ của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam thì có những ca từ “Chiến trường anh bước đi” và “Nơi đây phiên gác canh dài”.

Nhà báo Phan Phương cho rằng, các dị bản của ca khúc "Con đường xưa em đi" sửa lại những ca từ trên có thể là do các ông bầu tự ý sửa để dễ dàng xin cấp phép cho ca sĩ biểu diễn. Trước thông tinchính tác giả đã sửa "Chiến trường anh bước đi" thành "Lối mòn anh bước đi" và "Nơi đây phiên gác canh dài" thành "Nơi đây thao thức canh dài", ông Phan Phương nói: “Có thể tác giả ca khúc chỉ sửa lại bằng miệng, chưa có trao đổi gì với phía trung tâm, cũng như không có giấy tờ chứng nhận về bản nhạc tác giả đã sửa lại.”

Ông Phan Phương khẳng định: “Việc sửa lời là sai so với bản gốc và vi phạm bản quyền thì bị cấm là đúng. Hiện nay, không chỉ ca khúc “Con đường xưa em đi” mà nhiều ca khúc khác cũng đang đối diện với tình trạng có nhiều dị bản”, ông Phan Phương cho hay.

Trước thắc mắc của rất nhiều độc giả rằng, với những ca khúc ca sĩ nam thì hát bằng “anh”, đến khi ca sĩ nữ hát lại chuyển ngôi thành “em” thì có tính là sai lời, là dị bản và có bị…. cấm hay không? Ông Phan Phương cho rằng, điều này thì ngay từ khâu duyệt chương trình, hội đồng duyệt chương trình phải đưa ra biện pháp giải quyết thỏa đáng.

Cũng xoay quanh vấn đề bản gốc- dị bản các ca khúc, ông Phan Phương cho biết, bản gốc ca khúc “Cánh thiệp đầu xuân” là bản chép tay, được con trai nhạc sĩ Minh Kỳ- ông Bảo Thương ủy quyền cho Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam từ ngày 22/2/2005.

Về ca khúc “Đừng gọi anh bằng chú”, ông Phan Phương đã xác định tác giả là nhạc sĩ Anh Thy chứ không phải nhạc sĩ Diên An.

Được biết, 5 tác giả của 5 ca khúc đang bị cấm lưu hành, ngoài nhạc sĩ Châu Kỳ, nhạc sĩ Minh Kỳ đã mất, có 2 tác giả là nhạc sĩ Lam Phương và nhạc sĩ Lê Dinh đều sinh sống ở nước ngoài.

Nguyễn Hằng