Thế giới đối xử thế nào với nghệ sĩ phạm tội ấu dâm?
(Dân trí) - Sự nghiệp của một nghệ sĩ có nên tách ra khỏi đời tư của họ không? Một diễn viên hay một đạo diễn, dù rất tài năng, nhưng từng phạm tội ấu dâm, thì nên đối xử với họ như thế nào?
Đạo diễn Roman Polanski: Cả cuộc đời trốn chạy vì phạm tội ấu dâm
Tháng 3/2020, khi đạo diễn Roman Polanski giành giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại giải César (giải thưởng điện ảnh được ví như "Oscar của nước Pháp"), hàng loạt những động thái phản đối đã xảy ra.
Ngay sau khi tên của vị đạo diễn được xướng lên, trong khán phòng đã có những tiếng la ó phản đối, hai diễn viên được giao nhiệm vụ xướng tên đã nhanh chóng rời khỏi sân khấu, một số phụ nữ có mặt trong khán phòng liền đồng loạt bỏ về giữa sự kiện.
Trước đó, đạo diễn Polanski đã tuyên bố rằng ông sẽ không dự lễ trao giải Césars vì lo sợ rằng mình sẽ gặp phải những sự công kích dữ dội. Dù bộ phim "J'Accuse" (Sĩ quan và điệp viên) của đạo diễn Polanski nhận được 12 đề cử, giành về 3 giải, nhưng không có thành viên nào trong đoàn phim có mặt tại lễ trao giải César.
Chỉ riêng việc bộ phim của vị đạo diễn nhận được nhiều đề cử tại giải Césars đã gây nên nhiều luồng dư luận phản đối tại Pháp. Nhiều thành viên trong Viện hàn lâm Điện ảnh Pháp đã xin từ chức vì bênh vực cho quyết định đề cử và trao giải cho phim của đạo diễn Polanski, họ cho rằng vai trò của Viện không phải là "phán xét đạo đức" khi bình xét trao giải cho những bộ phim điện ảnh.
Đây không phải lần đầu tiên những sự phản đối nổi lên xoay quanh đạo diễn Polanski làm ảnh hưởng tới lễ trao giải Césars. Hồi năm 2017, khi đạo diễn Polanski được giao vai trò đạo diễn sự kiện trao giải này, ông đã phải từ chối vì một làn sóng phản đối dấy lên.
Đạo diễn Roman Polanski tài năng có tiếng trong giới làm phim quốc tế, nhưng cả cuộc đời gắn liền với sự việc bê bối từng xảy ra hồi năm 1977, khi ông bị cáo buộc dùng chất kích thích và rượu để cưỡng bức một bé gái 13 tuổi tại Mỹ.
Khi ấy, Polanski đã thừa nhận tội trạng và chủ động dàn xếp với gia đình nạn nhân để được hưởng sự khoan hồng trước pháp luật. Nhưng ngay trước khi tòa tuyên án, Polanski liền bỏ trốn khỏi nước Mỹ và tới Pháp sinh sống. Từ đó, ông không quay trở lại nước Mỹ để tránh bản án vẫn đang chờ đợi mình, đồng thời, ông cũng không đi qua những nước có ký kết hiệp ước dẫn độ tội phạm với Mỹ.
Đạo diễn Roman Polanski (hiện 88 tuổi) là một nhà làm phim người Pháp gốc Ba Lan. Bộ phim điện ảnh đầu tiên của ông - "Knife in the Water" (1962) đã nhận được đề cử tại giải Oscar cho Phim quốc tế xuất sắc nhất.
Năm 1968, ông chuyển tới Hollywood (Mỹ) và gây tiếng vang với phim kinh dị "Rosemary's Baby" (1968). Năm 1978, sau khi Polanski trốn sang Pháp, ông tiếp tục làm phim, có thể kể tới các phim như "Tess" (1979), "The Pianist" (2002), "The Ghost Writer" (2010), "Venus in Fur" (2013) và "An Officer and a Spy" (2019).
Trong sự nghiệp, ông Polanski từng nhận được 5 đề cử Oscar, giành về một giải Oscar cho Đạo diễn xuất sắc hồi năm 2003 với phim "The Pianist".
Ông còn nhận được nhiều giải thưởng danh giá khác trong giới điện ảnh, trong đó có một giải Cành Cọ Vàng của LHP Cannes (Pháp) và nhiều giải Cesar (giải thưởng điện ảnh danh giá nhất của Pháp).
Đạo diễn Woody Allen: Cả cuộc đời tai tiếng vì cáo buộc ấu dâm
Ông Woody Allen (hiện 85 tuổi) là một đạo diễn người Mỹ, ông đã có hơn 6 thập kỷ làm phim, từng nhận được 24 đề cử Oscar và giành về 4 giải.
Ông Allen hiện là người nhận được nhiều đề cử Oscar nhất ở hạng mục Kịch bản gốc xuất sắc, với tổng cộng 16 đề cử. Ông từng giành được 4 giải Oscar, một giải cho Đạo diễn xuất sắc (với phim "Annie Hall" - 1977) và 3 giải cho Kịch bản gốc xuất sắc (với phim "Annie Hall" - 1977; "Hannah and Her Sisters" - 1986; "Midnight in Paris" - 2011).
Có thể nói, sự nghiệp làm phim của Woody Allen bội thu các đề cử và giải thưởng điện ảnh. Rất nhiều diễn viên nổi tiếng muốn tham gia vào các dự án phim của ông để có cơ hội xuất hiện trong những dự án phim nghệ thuật chất lượng.
Dù vậy, sau khi hợp tác, nhiều diễn viên bị chỉ trích vì làm việc với người từng vướng phải cáo buộc ấu dâm. Để xoa dịu sự chỉ trích, nhiều diễn viên lên tiếng giải thích rằng họ đã không cân nhắc thấu đáo, cảm thấy hối hận vì đã hợp tác với Woody Allen và sẽ quyên góp toàn bộ thù lao cho hoạt động từ thiện.
Thực tế, Woody Allen là một cái tên của những sự tranh cãi kéo dài liên miên xuyên suốt nhiều thập kỷ trong giới điện ảnh. Ông là một đạo diễn tài năng nhận được nhiều giải thưởng danh giá, nhưng cũng là người mà gần như cả cuộc đời gắn liền với cáo buộc ấu dâm.
Năm 1979, Woody Allen bắt đầu mối quan hệ tình cảm với nữ diễn viên Mia Farrow, trong điện ảnh, họ cũng có hơn một thập kỷ hợp tác qua 13 dự án phim. Ông Allen và bà Farrow chia tay sau khi ông Allen bắt đầu mối quan hệ tình cảm với người con gái nuôi của bà - cô Soon-Yi Previn.
Sau khi chia tay, ông Allen bị bà Farrow cáo buộc lạm dụng tình dục đối với một người con gái nuôi của họ - cô bé Dylan (khi ấy đang ở tuổi lên 7). Dù vậy, ông Allen không bị kết tội bởi sự việc không có đủ những bằng chứng xác thực để tòa án đưa tới một kết luận.
Về phần mình, ông Allen luôn phủ nhận cáo buộc ấu dâm. Về sau, ông kết hôn với cô Soon-Yi vào năm 1997 và họ vẫn gắn bó từ đó đến nay.
Thực tế, cho tới hôm nay, cáo buộc ấu dâm năm xưa vẫn có những lúc được phía bà Mia Farrow và con gái nuôi Dylan nhắc lại, họ phản ứng trước những dự án phim mới của ông Allen, chỉ trích những ngôi sao hợp tác với ông. Khi ông cho ra mắt cuốn tự truyện "Apropos of Nothing" hồi năm 2020, họ cũng phản đối, nhiều nhà xuất bản đã từ chối xuất bản cuốn sách của ông Allen để tránh rắc rối.
Nam diễn viên Kevin Spacey: Sụp đổ hình ảnh sau cáo buộc quấy rối tình dục trẻ em
Tháng 10/2017, nam diễn viên người Mỹ Anthony Rapp tố cáo nam diễn viên Kevin Spacey quấy rối tình dục đối với anh hồi năm 1986, khi ấy, Rapp mới 14 tuổi còn Spacey 26 tuổi. Ngay sau đó, 15 người khác lần lượt lên tiếng tố cáo việc nam diễn viên Kevin Spacey (hiện 62 tuổi) từng quấy rối tình dục đối với họ.
Ngay trong ngày nam diễn viên Anthony Rapp lên tiếng tố cáo, Spacey liền công khai việc mình là người đồng tính. Quyết định công khai giới tính của Spacey đã gặp phải sự chỉ trích dữ dội từ cộng đồng người đồng tính, họ cho rằng đó là một động thái nhằm "lái" chủ đề câu chuyện, chuyển sự tập trung từ những lời cáo buộc sang câu chuyện giới tính của Spacey.
Hành động của Spacey đối với một số người lên tiếng tố cáo cho thấy dấu hiệu của việc quấy rối tình dục đối với... trẻ em. Kể từ năm 2018, Kevin Spacey đã phải đối diện với hàng loạt những vụ điều tra, kiện tụng liên quan tới các tội danh quấy rối, tấn công tình dục.
Dù vậy, vì những lý do khác nhau mà việc điều tra gặp khó khăn, không thể đưa lại kết quả rõ ràng. Đa số các vụ việc đều bị hủy bỏ mà không thể đưa tới một kết luận chính xác do thiếu bằng chứng.
Dù vậy, việc sụp đổ hình ảnh và thiệt hại kinh tế là điều đã thực sự xảy ra với Kevin Spacey. Nam diễn viên bị loại khỏi hàng loạt dự án phim vì scandal đời tư. Năm 2020, Spacey và công ty làm phim của mình bị yêu cầu trả số tiền bồi thường 31 triệu USD cho hãng phim sản xuất bộ phim "House of Cards", một phim mà Spacey đã tham gia trong nhiều năm tháng.
Nguyên nhân của việc bồi thường này là do Spacey đã vi phạm cam kết về cách thức hành xử trên phim trường, nam diễn viên đã bị 8 nhân sự của đoàn phim tố cáo là có hành vi quấy rối tình dục. Việc Spacey bị loại ra khỏi dự án phim, dù ông này vốn là một nhân sự quan trọng, khiến nhà sản xuất bị thiệt hại nhiều vì chậm tiến độ và bị đảo lộn kế hoạch.
Tháng 5/2021, Kevin Spacey được mời đóng một vai phụ trong bộ phim "The Man Who Drew God". Ông vào vai một cảnh sát điều tra trong bộ phim tội phạm kể về một nghệ sĩ khiếm thị bị buộc tội sai rằng đã tấn công tình dục một đứa trẻ. Sau đó, Spacey tham gia phim "Peter Five Eight", đây là một dự án phim điện ảnh kinh phí thấp.
Nhà sản xuất của phim "The Man Who Drew God" - Louis Nero đã lên tiếng nói về lựa chọn gây tranh cãi khi mời Spacey tham gia phim: "Tôi chỉ biết rằng Kevin Spacey là một diễn viên tài năng. Tôi không nói về điều mà mình không biết rõ.
Mối quan tâm duy nhất của tôi khi sản xuất một bộ phim là tìm được diễn viên giỏi. Sự hợp tác của chúng tôi diễn ra rất tự nhiên. Ông Spacey thích kịch bản này, nên đồng ý nhận vai, ông ấy là người rất dễ chịu khi hợp tác. Ê-kíp chúng tôi không muốn đi sâu vào các vấn đề đời tư. Ông Kevin Spacey là diễn viên xuất sắc".
Kể từ năm 2018 tới nay, Kevin Spacey hầu như vắng bóng trong các dự án phim. Hai bộ phim kể trên là hai dự án hiếm hoi mạo hiểm mời ông tham gia diễn xuất trong vòng 4 năm trở lại đây.
Sự nghiệp diễn xuất của Spacey đã rơi vào cơn khủng hoảng, dù cơn khủng hoảng ấy đã lắng lại phần nào, nhưng sự sụp đổ hình ảnh và tên tuổi là không thể cứu vãn.
Hiện tại, Hollywood rất né tránh việc hợp tác với diễn viên có đời tư bê bối. Spacey đã bị quá nhiều đồng nghiệp cáo buộc quấy rối, gạ tình, bao gồm cả với những nam thiếu niên mà ông đã gặp trên phim trường. Spacey chắc chắn sẽ phải chật vật với sự nghiệp kể từ đây, khi đời tư "sạch sẽ" là một tiêu chí quan trọng để các diễn viên được mời hợp tác ở Hollywood.
Những nam diễn viên chịu án tù vì tàng trữ nội dung khiêu dâm trẻ em
Tại Mỹ, chỉ cần một người bị phát hiện tàng trữ nội dung khiêu dâm trẻ em đã đủ để người đó bị đưa ra xét xử, chịu án phạt nặng. Trong showbiz Mỹ, đã có những trường hợp diễn viên tiêu tan sự nghiệp và phải ngồi tù vì tàng trữ nội dung khiêu dâm trẻ em.
Hồi năm 2017, nam diễn viên - ca sĩ người Mỹ Mark Salling chính thức bị kết tội tàng trữ nội dung khiêu dâm trẻ em, Salling đã thừa nhận tội trạng của mình trước tòa và tự sát hồi tháng 1/2018 ở tuổi 35, đây là thời điểm một tháng trước khi Salling chính thức nhận án phạt dành cho mình.
Hồi năm 2015, thông tin bắt đầu xuất hiện cho rằng nam diễn viên Josh Duggar (hiện 33 tuổi) đã có hành vi dâm ô với nhiều bé gái, có những nạn nhân dưới 5 tuổi, Josh Duggar thực hiện những hành vi này bắt đầu từ năm 14 - 15 tuổi.
Ở tại thời điểm tin tức bắt đầu được một số nguồn tin đưa ra, Duggar liền "biến mất" khỏi các chương trình mà trước đó anh ta từng hợp tác. Đến tháng 4/2021, Duggar bị cảnh sát bắt giữ vì tàng trữ nội dung khiêu dâm trẻ em và chính thức bị kết luận là có tội vào tháng 12/2021.
Hiện tại, Duggar đang bị giam giữ để chờ bản án chính thức được đưa ra trong năm 2022. Duggar đang đối diện với mức án lên tới 20 năm tù và mức phạt bằng tiền mặt lên tới hàng trăm ngàn USD.
***
Những nhân vật kể trên đều là những người hoạt động trong nền công nghiệp làm phim, có những người còn rất nổi tiếng và tài năng, được biết đến trong giới điện ảnh quốc tế.
Trước những vấn đề lùm xùm xảy ra trong đời tư của họ, mà cụ thể là những cáo buộc hay những tội danh đã được tòa án kết luận chính thức liên quan tới hành vi ấu dâm, công chúng và đồng nghiệp có những phản ứng khác nhau.
Đối với những trường hợp không thể đưa tới một kết luận chính thức, thường sự nghiệp của họ vẫn tiếp tục sau đó, như trường hợp đạo diễn Woody Allen hay nam diễn viên Kevin Spacey, họ vẫn tiếp tục hoạt động, nhưng cả sự nghiệp sẽ bao trùm trong sự nghi ngại, tranh cãi, chỉ trích.
Đối với những diễn viên đã bị kết án chính thức, con đường quay lại sự nghiệp diễn xuất là rất hẹp, bởi trong quan niệm xã hội phương Tây, tội phạm tình dục mà đặc biệt là tội phạm ấu dâm rất nguy hại đối với xã hội, cần phải bị theo dõi chặt chẽ ngay cả khi tội phạm đã thực hiện xong bản án và được trả lại tự do.
Riêng trường hợp đạo diễn Roman Polanski, dù đã thừa nhận tội trạng và khi chỉ còn chờ bản án được đưa ra, ông này đã bỏ trốn sang Pháp, lợi dụng nhiều yếu tố để được hưởng tự do, nhưng sự tự do ấy cũng phải trả bằng cái giá rất đắt, Polanski từng bị tạm giữ khi đi ra nước ngoài, luôn sống trong sự tẩy chay, lên án của nhiều đồng nghiệp, cả cuộc đời bị bao trùm bởi tai tiếng.
Cho tới giờ, câu hỏi rằng sự nghiệp của một ngôi sao có nên tách ra khỏi đời tư của họ hay không vẫn là một "câu hỏi khó", gây nên tranh luận, bởi có nhiều quan niệm, cách nhìn đưa lại những hướng hành động, cách phản ứng khác nhau.