Sự hài hước ở… “viện bảo tàng tình tan”

Đến với viện bảo tàng này, bạn sẽ tìm thấy những hiện vật rất gần gũi với những món đồ bạn giấu kín nơi góc tủ, chẳng hạn như một chiếc hộp đựng đầy những lá thư được viết nắn nót trên những tờ giấy kẻ ngang của một thuở học trò hay một chiếc áo được chú thích là “của một người có lẽ sẽ không bao giờ còn gặp lại nữa”…

Trên thế giới có biết bao nhiêu kiểu viện bảo tàng kỳ lạ và đây là một trong số đó - viện bảo tàng… tình tan (Museum of Broken Relationships). Hiện tại trên thế giới mới có hai viện bảo tàng kiểu này.

Nổi tiếng nhất và đi tiên phong trước là viện bảo tàng tình tan nằm ở thủ đô Zagreb của Croatia. Trong năm 2016 này, có thêm một viện bảo tàng nữa được mở ra ở Los Angeles, Mỹ.

Hiện vật được trưng bày tại những viện bảo tàng kiểu này được quyên tặng bởi những người từng trải qua những mối tình tan vỡ và giờ đây không muốn lưu giữ lại những kỷ vật gợi nhiều kỷ niệm nữa, họ đem tặng cho viện bảo tàng kèm theo một vài lời giới thiệu để du khách có được những ý niệm nhất định về món đồ được đem quyên tặng và trưng bày.

Khi viện bảo tàng tình tan ở Los Angeles chuẩn bị được thành lập, ban quản lý viện bảo tàng đã kêu gọi công chúng gửi hiện vật về để họ trưng bày. Kết quả là hơn 1.000 hiện vật đã được gửi về từ khắp nơi trên thế giới chỉ sau một tuần kêu gọi quyên góp.

Viện bảo tàng tình tan đầu tiên xuất hiện trên thế giới từ cách đây một thập kỷ, ban đầu, đó là một ý tưởng sắp đặt nghệ thuật được nhà làm phim Olinka Vištica và nhà điêu khắc Drazen Grubisic mở ra tại thủ đô Zagreb của Croatia (một quốc gia ở Đông Nam Châu Âu), sau khi cuộc tình 4 năm của hai người họ tan vỡ.

Hứng thú của công chúng dành cho cuộc triển lãm này quá lớn, đến mức cặp đôi đã quyết định biến triển lãm tạm thời trở thành một viện bảo tàng hoạt động dài lâu, mở ra tại thủ đô Zagreb chính thức vào năm 2010. Những hiện vật được họ sưu tầm đã mở rộng hơn rất nhiều so với ngày đầu, triển lãm cho đến giờ cũng đã đi qua 20 quốc gia.

Mới đây, ý tưởng này đã lan truyền đến thành phố Los Angeles, Mỹ và một viện bảo tàng tình tan đã được mở ra tại “thành phố của những thiên thần” - danh xưng đầy cảm hứng mà người ta thường dùng để gọi Los Angeles.

Ý tưởng của những triển lãm, những viện bảo tàng tình tan, đó là lấy nguồn hiện vật và những câu chuyện chân thực, đa dạng từ chính công chúng. Họ vừa là người xây dựng vừa là người thưởng lãm.

Đến với viện bảo tàng tình tan ở Los Angeles, Mỹ, những câu chuyện được chia sẻ tại đây đã mở rộng ra hơn, đó có thể là những món đồ kỷ niệm gợi nhớ lại một tình yêu, một tình bạn, hoặc tình thân đã từng bền chặt nhưng cuối cùng vì một lý do nào đó lại tan vỡ.

Thực tế, những món đồ vật cũng như câu chuyện về chúng không phải là điều khiến du khách bị thu hút và tìm đến viện bảo tàng. Chính sự lựa chọn những món đồ hiện hữu mà một người “nhặt ra” từ quá khứ của mình, sau khi đã trải qua một giai đoạn khó khăn, thậm chí là một cuộc khủng hoảng tâm lý, mới khiến người xem cảm thấy bị thu hút.

Sau tất cả, điều gì còn đọng lại trong ký ức một con người về một sự đổ vỡ? Viện bảo tàng tình tan thoạt tiên nghe có phần hài hước, nhưng khi đã tìm đến đây, phần đông du khách đều sẽ cảm nhận thấy những giá trị tinh thần quan trọng mà các trưng bày đưa lại, đó là những cộng hưởng cảm xúc mà mỗi người đều có thể dễ dàng đồng điệu hoặc chí ít là cảm thông.

Viện bảo tàng tình tan - nơi hiện hữu hóa những rạn vỡ trong trái tim con người. Những người đứng ra thành lập các viện bảo tàng này cũng đều thú thực rằng tính chân thực của những hiện vật và câu chuyện gửi về là không thể kiểm chứng.

Khi một mối quan hệ đổ vỡ, sự thật bị biến dạng, câu chuyện bị thổi phồng, ký ức bị mờ nhòa… Họ không thể nào xác minh xem câu chuyện được gửi về có hoàn toàn là sự thật không và thực tế, cũng không nên quá quan tâm tới điều đó, mục đích của bảo tàng là những cảm xúc thật của yêu thương và mất mát.

Đến với viện bảo tàng tình tan, người ta sẽ bắt gặp nhiều trạng thái cảm xúc sau khi một người bước ra khỏi một mối quan hệ gắn bó, chắc chắn có nỗi buồn, nhưng còn có cả những niềm vui, sự hài hước, thậm chí phấn khích. Người ta sẽ phải kinh ngạc về cách một con người trải qua một nốt trầm trong cuộc sống.

Ví dụ như câu chuyện đề dưới một chiếc máy nướng bánh mà một người đàn ông sống ở thành phố Boulder, bang Colorado, Mỹ gửi về: “Khi chia tay và chia tài sản, máy nướng bánh là một trong những món đồ anh nhận được. Mỗi khi nhìn thấy chiếc máy này, anh lại tự hỏi không biết hiện giờ em đang nướng cháy mọi thứ trong cuộc sống của mình như thế nào?”.

Sẽ không quá khi nói rằng bất cứ ai đang gặp khó khăn trong quá trình tự hàn gắn “hậu tan vỡ” đều nên tìm tới những viện bảo tàng kiểu này, họ sẽ được thấy sự thông minh, dí dỏm không ngờ của những con người đã đương đầu và vượt qua đổ vỡ.

Tiêu chí duy nhất mà những người muốn gửi hiện vật về cho viện bảo tàng phải tuân thủ, đó là không được mang những nội dung xúc phạm, gây tổn thương hoặc hé lộ thông tin cá nhân của người trong cuộc.

Triển lãm trưng bày tại những viện bảo tàng tình tan khái quát lên một điều rằng mọi sự tồn tại trong cuộc đời này đều có ý nghĩa, mỗi ngày chúng ta đều thực hiện cuộc hành trình của mình đi tìm những ý nghĩa đó cho cuộc sống của bản thân.

Mỗi con người bước đi trên phố, lướt nhanh qua bạn, họ đều là những nhân vật chính trong bộ phim kể về cuộc đời mình, trong bộ phim ấy có những chi tiết rất đáng xem, và những gì bạn tìm thấy ở viện bảo tàng tình tan có thể là một lát cắt thú vị trong những cuộc đời lướt nhanh qua nhau trên phố.

Nếu sau tất cả, bạn vẫn cảm thấy khó lòng vượt qua những câu chuyện cũ, thì viện bảo tàng ở Zagreb, Croatia, còn có một hiện vật trưng bày mang tính ẩn dụ, đó là một chiếc rìu có tên “Chặt phăng quá khứ”.

“Công năng sử dụng” của chiếc rìu được chú thích là để băm vụn những món đồ gợi lại quá nhiều ký ức không vui: “Đôi khi cách hiệu quả nhất để phá vỡ những cảm xúc tiêu cực, đó là đưa vào đó một chút kịch tính”.

Bích Ngọc
Theo Los Angeles Times