Sao và chuyện nộp thuế: Cátsê “khủng”, “né” thuế tinh vi

Gần đây, giới thạo tin đưa ra con số chóng mặt, gần 1,5 tỉ đồng là tiền cát sê của một ca sĩ hạng A khi tham gia làm giám khảo một chương trình truyền hình thực tế. Từ lâu, những ngôi sao thượng thặng khác cũng từng bỏ túi trên 500 triệu đồng cho hai tháng ngồi ghế nóng.

Còn cát sê ca sĩ thì ngày càng có xu hướng tăng không giảm. Mới đây nhất, các sao hạng A nhận cát sê từ 100 - 200 triệu đồng, có những sao từ B lên A cũng có thu nhập cao không kém. Lứa ca sĩ mới xuất hiện sau các chương trình truyền hình thực tế cũng từ 40 - 60 triệu đồng hoặc hơn. Đặc biệt, có những hiện tượng ca sĩ nhí đạt cát sê khủng 70 - 100 triệu, đi sự kiện phải nhận 5.000USD, còn các ca sĩ nhí khác có thể đạt 30 triệu đồng một show diễn…

Không chỉ giới ca sĩ, giới nghệ sĩ hài, MC cũng nhận cát sê khủng không kém. Năm 2013, Cục Thuế TPHCM truy thu thuế của 5 nghệ sĩ là 1,3 tỉ đồng, trong đó, có nữ danh hài hải ngoại cũng phải nộp tiền thuế thu nhập cá nhân trên 1,2 tỉ đồng trong 3 năm 2009 - 2012. Trong giới có những danh hài mà cái tên của họ đảm bảo doanh thu của chương trình truyền hình thực tế lẫn chương trình biểu diễn. Chính vì thế, mức cát sê của họ rất cao, còn hơn cả nữ danh hài nói trên. Ngay các MC truyền hình đang nổi cũng có mức cát sê 6.000USD khi tham gia sự kiện.

Mới đây, Cục Thuế TPHCM đã mời một số nghệ sĩ lên khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) trong giai đoạn từ 2009 - 2014. Kết quả là có 7 người bị truy thu thuế lên tới 4,4 tỉ đồng. Điều đó cho thấy, tình trạng chỉ đóng thuế khi bị phát hiện đã thành một thông lệ từ nhiều năm nay.

Các thủ đoạn né nộp thuế là khi thỏa thuận cát sê, ca sĩ thường khoán cho các đơn vị tổ chức sự kiện đóng cho họ 10% tiền thù lao, sau đó xem như mình đã hoàn tất nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, trên thực tế, đây chỉ mới là số tiền tạm thu bởi tiền thuế tính theo lũy tiến từ 5% - 35%, do vậy, tùy vào mức thu nhập, có người sẽ phải đóng thuế TNCN cao hơn mức 10% và có người sẽ đóng thấp hơn.

Hơn thế, nhiều nghệ sĩ thành lập Cty, và Cty ký hợp đồng với đơn vị tổ chức biểu diễn, phần cát sê của họ nghiễm nhiên được tính vào doanh thu của Cty, ca sĩ chỉ nhận tiền lương từ chính Cty của mình. Đây là chiêu né thuế phổ biến nhất. Khi đó, nghệ sĩ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân nữa, chỉ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng. Nếu Cty khai báo làm ăn thua lỗ thì không phải nộp các khoản thuế đó. Bảy trường hợp nghệ sĩ bị truy thu 4,4 tỉ đồng tiền thuế đều nằm trong các hành vi trốn thuế nêu trên.

Bản thân các nghệ sĩ không chỉ đi hát, đi diễn, mà còn tham gia sự kiện, quảng cáo, đóng phim, tham gia các chương trình truyền hình thực tế. Do đó, thu nhập khủng của họ nếu không ai thống kê đầy đủ thì mặc nhiên được bỏ túi trọn. Đó là chưa kể chiêu ghi trên giấy tờ biên nhận mức cát sê bèo trong khi thực tế ngược lại, để qua mặt cơ quan thuế.

Chính vì thế, nhiều ca sĩ sau khi đóng thuế thu nhập cá nhân vẫn phải nộp thêm số tiền tương tự sau khi bị phát hiện ra. Có ca sĩ hàng đầu dòng nhạc quê hương đã phải nộp thêm 345 triệu đồng sau khi đã đóng 262 triệu cho 3 năm từ 2010 đến 2013.

Đặc biệt, không chỉ nghề hát, diễn, các người đẹp đạt danh hiệu hoa hậu, hoa khôi, các siêu mẫu, chân dài cũng kiếm tiền giỏi không kém. Có những hot girl thu nhập từ hợp đồng quảng cáo 35.000USD, còn các hoa hậu cũng nhận thù lao từ 2.000 - 4.000USD. Chưa kể có những sự kiện được đẩy cát sê lên vì có tài trợ.

Dẫu vậy, mức thuế mà các ngôi sao hạng A, hạng B đang đóng chỉ ngang ngửa với mức làm công ăn lương ở một số ngành nghề khác, với thu nhập 1 - 1,5 tỉ đồng một năm. Một con số rò rỉ tiền thuế thu nhập năm 2012 cho thấy, điều bất ngờ là các ngôi sao hạng A như Mỹ Tâm chỉ thu được 1,5 tỉ đồng/năm, Đàm Vĩnh Hưng - 1,4 tỉ, Thu Minh - 1 tỉ, còn thua cả thu nhập của diễn viên - ca sĩ Minh Hằng (2,3 tỉ). Trong khi đó, các ngôi sao hạng A chẳng cần làm gì, chỉ cần ngồi ghế nóng một mùa đã ẵm trọn 500 triệu đến 1,5 tỉ đồng.