“Phụ nữ tuổi Canh Thân ngồi giữa đám đông cũng thấy mình cô độc”

Đặng Thái Huyền được biết đến với tư cách là đạo diễn của nhiều bộ phim về đề tài chiến tranh gây xúc động. Nữ đạo diễn này cũng là điển hình của một người nữ tuổi Canh Thân đầy những điều trái ngược. Trong đó, sự trái ngược lớn nhất chính là những thành công mà chị đang có khi tuổi đời còn rất trẻ.

Thi thử, đỗ thủ khoa, thành công thật

Nếu không biết Đặng Thái Huyền từ trước, sẽ chẳng ai nghĩ chị là đạo diễn của những bộ phim điện ảnh nổi tiếng về chiến tranh như: “Mười ba bến nước”, “Người trở về”… bởi con người chị ngoài đời và trong phim khác hẳn nhau. Ngoài đời, Đặng Thái Huyền mang phong cách của một người trẻ năng động, tóc ngắn nhuộm hai màu, son tô màu đậm, quần áo điệu đà, điện thoại thời thượng… Cả cách trò chuyện và suy nghĩ của chị cũng rất phóng khoáng, táo bạo và năng động.

Đặng Thái Huyền cho biết, từ bé chị ước mơ thành một Luật sư nhưng sau đó gia đình lại hướng cho chị thi vào ngành Du Lịch của ĐH KHXH & NV. Đang học năm thứ nhất khoa Du Lịch thì chị vô tình đọc thấy tờ tuyển sinh của trường ĐH Sân khấu – Điện ảnh gián ở bảng thông báo của khoa. Nghĩ bụng “ngành này chắc ra trường dễ kiếm việc hơn” nên chị nộp đơn thi thử. Hôm đến nộp hồ sơ, giáo vụ hỏi đăng ký vào ngành diễn viên, lý luận phê bình hay đạo diễn… chị cũng chẳng biết ngành nào hợp với mình nên chọn đại ngành đạo diễn. Ấy thế mà cuối cùng chị lại đỗ đầu vào thủ khoa. Thời gian đó, nhà chẳng thiếu tiền lo cho chị học nhưng chị vẫn đi làm thêm để kiếm tiền trang trải cho việc học ở hai trường.

Tốt nghiệp ĐH Sân khấu – Điện ảnh được một thời gian thì chị được thầy giáo là đạo diễn Khắc Lợi cho theo cùng thực hiện bộ phim “Tiếng cồng định mệnh” của hãng phim Điện ảnh Quân đội. Thấy Đặng Thái Huyền là người có đam mê, có tài năng và chịu dấn thân nên hãng phim Điện ảnh Quân đội mời chị về đầu quân. Chị được cấp ngang hàm Trung úy và biên chế vào phòng Sản xuất phim.

Năm 2006, Đặng Thái Huyền dẫn một đoàn phim lên tận Si Ma Cai (Hà Giang) để thực hiện bộ phim truyện video đầu tay “Đêm vùng biên”. Bộ phim sau khi công chiếu đã nhận được rất nhiều lời khen của giới chuyên môn lẫn khán giả. Thậm chí, phim còn đoạt giải Quay phim xuất sắc nhất và Nam diễn viên xuất sắc nhất trong LHP lần thứ 14.

Tiếp sau đó, Đặng Thái Huyền bắt tay thực hiện một loạt phim như “Vũ khúc ánh trăng” (đoạt bằng khen trong LHP lần thứ 17), “Mười ba bến nước”, “Bánh đúc có xương”, “Đất lành”, “Người trở về”… Trong đó, “Mười ba bến nước” khai thác đề tài chiến tranh nhưng lại không tái hiện chiến tranh mà xoáy vào bi kịch của số phận người phụ nữ trong và sau chiến tranh, chịu sự ảnh hưởng của di chứng chiến tranh. Thân phận người phụ nữ trôi qua 12 bến nước và dừng lại ở bến nước thứ 13, cái bến tuyệt vọng đến cùng cực.

Bộ phim ngay sau khi công chiếu đã tạo nên “hiện tượng” vì đã lấy được quá nhiều nước mắt của người xem. Đây cũng là bộ phim đưa tên tuổi Đặng Thái Huyền vươn xa khi đạt cùng lúc 6 giải Bông sen Vàng (Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất, Quay phim xuất sắc nhất, Nam và nữ diễn viên chính xuất sắc nhất và Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất) tại LHP lần thứ 16.

Mới đây, bộ phim “Người trở về” – một phim truyện video về đề tài tâm lý hậu chiến cũng đã gây tiếng vang lớn khi mang đến cho người xem những cảm xúc chân thật về thân phận người phụ nữ trở về sau cuộc chiến. Bộ phim đã đạt được giải của Hội đồng giám khảo trong LHP lần thứ 19.

Nét “bản sắc” làm nên “thương hiệu” Đặng Thái Huyền đó là cách khai thác tâm lý nhân vật rất riêng. Bất kỳ nhân vật nào hiện lên trong phim của Đặng Thái Huyền cũng đều có đời sống nội tâm phức tạp. Và mọi chuyển biến tâm lý của nhân vật của nhân vật luôn được phát triển một cách đầy hợp lý và logic. Vì lẽ đó mà phim của chị thường gây nhiều xúc động và để lại dư âm rất lâu cho người xem.

Phụ nữ tuổi Canh Thân rất cô độc

Đặng Thái Huyền sinh năm 1980, cầm tinh tuổi Canh Thân. Người ta nói đàn bà tuổi Canh Thân thường rất vất vả, ít cơ hội thành công và cô độc… thế nhưng những gì nữ đạo diễn này đang có lại cho thấy điều đó chưa hẳn đúng.

Điều trái ngược đầu tiên ở người phụ nữ tuổi Canh Thân này chính là cách làm việc của chị không giống số đông. Trong châm ngôn sống của chị không có khái niệm “đúng – sai” mà chỉ có “thích – không thích”. Vì lẽ đó mà một khi đã thích gì là Đặng Thái Huyền làm cho bằng được. Bằng chứng rõ ràng nhất là trong khi các đạo diễn đương thời mải chạy theo những bộ phim giải trí để kéo khán giả thì nữ đại diễn này lại bươn mình với mảng phim về chiến tranh, mảng phim mà nhiều đạo diễn rất sợ đụng tới. Và không chỉ làm cho vui mà bộ phim nào của chị cũng tạo nên thành công, đưa dòng phim này lại vị trí mà nó vốn có.

Theo Đặng Thái Huyền, cái khổ nhất của các đạo diễn nữ đó là phải hy sinh nhiều thứ và chịu nhiều thiệt thòi. Chẳng hạn như phải làm việc trong môi trường thường xa gia đình, lại rất khắc nghiệt, xung quanh toàn nam giới. Mỗi khi làm xong một bộ phim, cái mà nữ đạo diễn mất nhiều nhất đó là nhan sắc. Không ai xong một bộ phim mà da vẫn trắng, môi vẫn hồng, tóc vẫn đen… Nhưng bù lại, người nữ đạo diễn có được sự mạnh mẽ, quyết đoán và linh hoạt mà không nhiều người có được. Với chị, chưa bao giờ chị nhận mình chu toàn trong vai trò người đạo diễn và người phụ nữ gia đình nhưng chị lại thấy mình đã làm rất tốt những điều mình có thể. Vì lẽ đó, những bộ phim thực hiện luôn cân bằng được yếu tố “cương” – “nhu”.

“Nếu bắt mình lựa chọn, nếu không cho mình làm phim mình sẽ không sống nổi bởi nó là đam mê, giống như nguồn sống của mình. Nếu ai đã yêu thương mình thì yêu thương cả công việc của mình. Còn nếu không chấp nhận được đành chịu thiệt thòi vậy thôi. Cuộc đời có sự lựa chọn rồi.

Cách nữ tính thể hiện trong các nhìn cuộc sống, cách làm phim. Theo cách nhìn của tôi thì những người phụ nữ bên ngoài mạnh mẽ thì bên trong tâm hồn lại rất yếu đuối.

Nhận mình có yếu điểm lớn nhất đó là đôi lúc bị chi phối nhiều bởi cảm xúc nhưng đó cũng không hẳn là tính cách của số đông đạo diễn nữ: “Người ta nói, người đạo diễn cần làm việc với trái tim nóng và cái đầu lạnh thì mình lại cảm giác mình làm với trái tim nóng và cái đầu cũng nóng. Tức là người đạo diễn cần một sự tỉnh táo, có cảm xúc vừa phải, đứng bên cạnh cuộc chơi đó để điều khiển cuộc chơi nhưng đôi lúc thấy mình vẫn bị cảm xúc chi phối rất nhiều. Đó chính là sự khác biệt của con gái tuổi Canh Thân”.

Điều duy nhất chị thấy mình giống với những điều tử vi nói về phụ nữ sinh năm 1980 đó là chị rất cô độc. Ngay cả khi ngồi giữa đám đông Đặng Thái Huyền cũng cảm thấy như mình đang ngồi bên lề của cuộc nói chuyện. Chị luôn cảm thấy mình khó khăn khi mở mối quan hệ. Vì thế, rất nhiều bạn bè nhưng bạn thân của chị lại rất ít. Lúc buồn, lúc vui, lúc cần tâm sự… chị chỉ có thể ngồi được với vài người.

“Ngay cả trong gia đình tôi cũng vẫn còn những góc riêng không ai chạm tới được. Đó là điều không tốt lắm nhưng nhờ thế mà tôi lại phát huy được sở trường về tâm lý khi làm phim”, đạo diễn họ Đặng chia sẻ.

Có một điều đặc biệt mà nữ đạo diện này vẫn luôn đi tìm lời giải đó là cứ khi nào chị bấm máy quay phim thì lúc đó trời sẽ đổ mưa rất to. Bộ phim “Mười ba bến nước” thành công vang tiếng với nhiều giải thưởng như vậy nhưng không ai biết rằng khi bấm máy để khởi quay bộ phim này cả đoàn làm phim đã phải đối diện với cơn mưa chưa từng có trong lịch sử. Mưa nhiều tới mức cả đoàn làm phim mắc kẹt tại phim trường mấy ngày trời không thể về khách sạn. Cuối cùng, Đặng Thái Huyền đành phải phải giải tán đoàn phim và đến một tháng sau mới tập hợp nhau lại. Những bộ phim khác cũng lâm vào tình cảnh tương tự.

“Đó là một sự ngẫu nhiên nhưng không thể lý giải được. Tôi thấy người ta nói tuổi Canh Thân vất vả là đúng. Và mệnh Mộc thường hay dính mưa cũng đúng. Nhưng vì thế mà khi bắt tay vào phim tôi quên đi mọi thứ. Tôi thuộc tuýp người luôn sống với cái hiện tại, không nghĩ nhiều đến lâu dài”, nữ đạo diễn trải lòng.

Dù cuộc đời là những chuỗi đúng sai, khác biệt… nhưng điều mà Đặng Thái Huyền tâm đắc nhất đó là cảm thấy hài lòng với cuộc sống ở thời điểm hiện tại. Đó sẽ môi trường để chị tái tạo năng lượng và dồn tâm huyết cho những dự án mới.

Hà Tùng Long