Gian truân nghề người mẫu

Người mẫu phương Tây đã đưa ra những thông tin chấn động về việc bị tấn công tình dục, bị ép sử dụng chất gây nghiện để giảm cân. Người mẫu Châu Á thì sao? Công việc của họ có "dễ thở" không?

Mới đây, giới người mẫu Hồng Kông đã đưa ra những thông tin gây sốc về việc họ bị tấn công tình dục khi tham gia vào những buổi chụp hình. Chuyện bị sàm sỡ bằng ngôn từ dung tục và hành vi quấy rối, hay thậm chí là việc bị khủng bố tinh thần, bị "tống tình" đã xảy ra đối với nhiều người mẫu.

Những việc này thường xảy ra khi người mẫu tham gia vào những bộ ảnh gợi cảm táo bạo, những bộ ảnh khỏa thân có tính chất biểu đạt nghệ thuật.

Người mẫu Felicia Szeto bắt đầu làm nghề từ năm 18 tuổi, với 6 năm kinh nghiệm, Felicia đã gặp phải nhiều tình huống: "Khi tôi mới vào nghề, việc bị nhiếp ảnh gia sàm sỡ thường xuyên xảy ra, tôi quá thiếu kinh nghiệm và cảm thấy sợ hãi nên không biết phải phản ứng thế nào, nhưng dần dần tôi mạnh mẽ, cứng rắn hơn, dù vậy, những hành vi sàm sỡ, quấy rối vẫn có lúc xảy ra".

Người mẫu Eilia (25 tuổi) cũng từng tham gia vào một số dự án nhiếp ảnh nghệ thuật táo bạo. Eilia cho biết việc bị sàm sỡ bằng ngôn từ vẫn thường xảy ra: "Những câu nói và hành động thiếu tôn trọng vẫn thường xảy ra với hàm ý gạ gẫm.

Một khi đã chấp nhận tham gia vào một dự án và rồi phải chịu cảnh bị quấy rối ngay trong buổi chụp hình, đó là tâm trạng rất khốn khổ. Tôi luôn cảm thấy sợ hãi trước những tình huống như thế, dù tỏ ra cứng rắn, dạn dĩ, nhưng tôi thực sự run rẩy trong nội tâm".

Hồng Kông có hàng ngàn người mẫu hành nghề tự do. Họ tự nhận các hợp đồng và tự mình thương lượng với các nhiếp ảnh gia khi nhận được lời mời hợp tác. Nhưng thường các thỏa thuận này chỉ bằng miệng, người mẫu tự do hầu như không được bảo vệ.

Người mẫu kiêm nhiếp ảnh gia Liu Ngan-ling đã thành lập nên một câu lạc bộ người mẫu - Hong Kong Life Model Club hồi năm 2017, nhằm mục đích hỗ trợ, bảo vệ người mẫu khi tham gia các buổi chụp hình. Cô đã từng rất sốc khi được biết không ít người mẫu đã bị quấy rối và tấn công tình dục khi tham gia vào những buổi chụp hình riêng với nhiếp ảnh gia.

Giờ đây, cô Liu thực hiện triển lãm "Incarnation" (Hiện thân) để công chúng hiểu hơn về những khó khăn của nghề người mẫu. Triển lãm này gồm 84 bức hình khỏa thân thực hiện bởi các nhiếp ảnh gia. Qua đó, câu chuyện về những vấn nạn xảy tới với người mẫu khi tham gia vào những buổi chụp hình nghệ thuật sẽ được kể ra.

Bên cạnh triển lãm sẽ có các sự kiện tọa đàm đề cập tới những "mảng tối" của hoạt động nhiếp ảnh. Giờ đây, khi hoạt động nhiếp ảnh nở rộ, nhiều người tự xưng là nhiếp ảnh gia và mời người mẫu hợp tác, người mẫu có nhiều cơ hội việc làm hơn, nhưng cũng mạo hiểm bản thân hơn.

Những người tham gia tọa đàm gồm các học giả trong lĩnh vực giới tính và bình đẳng giới, các nhiếp ảnh gia, người mẫu... Tất cả sẽ cùng đối thoại về những vấn đề đang tồn tại trong nhiếp ảnh hiện nay. Những kinh nghiệm và lời khuyên sẽ được đưa ra để những người mẫu trẻ có thể tự bảo vệ mình khỏi việc bị quấy rối tình dục khi làm nghề.

Sự nhìn nhận khắt khe của dư luận phương Đông đối với người mẫu khỏa thân

Thực tế, cách nhìn nhận của dư luận xã hội phương Đông đối với những người mẫu tham gia vào các bộ ảnh nghệ thuật có yếu tố táo bạo vẫn chưa cởi mở. Có những người mẫu không dám tiết lộ cho người thân biết về một số dự án nhiếp ảnh táo bạo mà họ tham gia.

Nguyên nhân chủ yếu là bởi những cách nhìn nhận thiếu thiện cảm khiến họ cảm thấy ngần ngại, đó là chưa kể khi xảy ra việc bị quấy rối, họ không nhận được sự cảm thông, bênh vực.

Trong tháng 9 năm nay, nhà chức trách tại Hồng Kông đã thông qua đạo luật về việc tấn công tình dục bằng hình ảnh, theo đó, những đe dọa phát tán hình ảnh hay video riêng tư bị coi là hành vi phạm tội, người đe dọa có thể phải chịu án phạt tù lên tới 5 năm.

Người mẫu kiêm nhiếp ảnh gia Liu Ngan-ling khẳng định vẫn còn rất nhiều sự kỳ thị đối với người mẫu: "Người ta thường đánh giá ác ý đối với những người mẫu nhận lời chụp những bộ ảnh nghệ thuật táo bạo. Vẫn còn quá nhiều sự kỳ thị khiến người mẫu đôi khi cảm thấy xấu hổ về công việc họ làm.

Thực sự, nhiều người vẫn đánh giá họ là những phụ nữ thiếu đứng đắn nên mới nhận lời thực hiện những buổi chụp hình như vậy. Những người này không coi đây là một dạng thức nghệ thuật, một công việc nghiêm túc.

Nếu trân trọng người mẫu và công việc của họ, người ta sẽ hiểu rằng người mẫu đang bị quấy rối tình dục khá nhiều trong công việc. Người mẫu cũng cần được quan tâm bảo vệ như bất cứ người lao động nào".

Hiện tại, vì thái độ của xã hội mà khi bị quấy rối, người mẫu thường lựa chọn im lặng. Họ sợ mình sẽ càng phải chịu bẽ bàng hơn vì không nhận được sự tin tưởng khi kể ra câu chuyện của mình, không được thấu hiểu, cảm thông. Không những thế, họ còn sợ sẽ mất cơ hội việc làm và rơi vào cảnh "thiệt đơn, thiệt kép".

Hồi tháng 8, cảnh sát Hồng Kông đã bắt giữ một nhà thiết kế thời trang sau khi người đàn ông này mời một cô gái 18 tuổi tới nhà để giúp anh ta chụp hình quảng bá mẫu thiết kế mới. Người đàn ông 32 tuổi đã tiếp cận cô gái qua mạng xã hội, lấy được lòng tin rồi thuyết phục cô tới căn hộ của mình chụp hình thời trang.

Tại đây, hành động tấn công tình dục đã diễn ra, nhưng cô gái không im lặng mà đi trình báo cảnh sát. Những sự vụ mà bị hại đi trình báo như vậy không nhiều, cảnh sát sợ rằng những cô gái khác khi rơi vào hoàn cảnh tương tự, khi bị nhà thiết kế kia lừa gạt và quấy rối, họ đã lựa chọn sự im lặng.

Hồi tháng 4 năm nay, một nhiếp ảnh gia người Malaysia đã bị cáo buộc quấy rối tình dục đối với hàng loạt người mẫu bao gồm hành vi sàm sỡ trong các buổi chụp hình, gửi ảnh nhạy cảm để khủng bố tinh thần người mẫu và "tống tình".

Câu chuyện được các người mẫu chia sẻ thông qua một diễn đàn chuyên vạch trần những nhiếp ảnh gia "có vấn đề", để các người mẫu khác cẩn trọng khi hợp tác, tránh gặp rắc rối không đáng có.

Người mẫu Eilia nhận định: "Đương nhiên có nhiều nhiếp ảnh gia rất chuyên nghiệp, nhưng người mẫu đôi khi cũng gặp phải những nhiếp ảnh gia thiếu tư cách, những người này thường biết cách xóa mọi dấu vết có thể kết tội họ, người mẫu gặp phải những nhiếp ảnh gia như thế bỗng cảm thấy mình như bị gài bẫy, bị lừa gạt".