Billie Eilish: Ngôi sao ca nhạc đình đám “hát thì thầm, mặc thùng thình”

Nữ ca sĩ người Mỹ Billie Eilish (18 tuổi) bắt đầu được biết đến với những sản phẩm âm nhạc đầu tay hồi năm 2016. Album đầu tay của cô - “When We All Fall Asleep, Where Do We Go?” (2019) - đứng đầu các bảng xếp hạng âm nhạc tại Anh và Mỹ.

Hàng loạt bản hit của Billie Eilish nằm trong album này, có thể kể tới “When the Party’s Over”, “Bury a Friend”, “Wish You Were Gay”, “Xanny”, “Everything I Wanted” và “Bad Guy”.

Eilish tính đến nay đã giành được vô số giải thưởng âm nhạc, trong đó đáng nể nhất là 5 giải Grammy danh giá. Billie Eilish là nữ nghệ sĩ trẻ tuổi nhất từng cùng lúc giành giải ở cả 4 hạng mục quan trọng nhất tại Grammy Awards, bao gồm Nghệ sĩ mới xuất sắc nhất, Thu âm của năm, Ca khúc của năm, và Album của năm.

Eilish được tờ tin tức Time (Mỹ) đưa vào top 100 ngôi sao đang lên sẽ có tầm ảnh hưởng lớn trong tương lai. Tờ tin tức Guardian (Anh) chọn Eilish là nghệ sĩ của năm 2019.

Những vinh quang lớn nhất trong nền công nghiệp âm nhạc đang dành cho nữ ca sĩ 18 tuổi, việc Eilish càn quét tại giải Grammy hồi đầu năm nay đã cho thấy cô đang chinh phục cả công chúng và giới chuyên môn.

Trước khi Billie Eilish nhận được giải Grammy dành cho Album của năm, cô xuất hiện trước máy quay và nói “Đừng là tôi lúc này” với hàm ý rằng cô đang rất lo lắng, hồi hộp trước những thành công mà mình đã gặt hái được tại giải thưởng.

Buổi tối trao giải đó là một đêm đáng nhớ trong cuộc đời của nữ nghệ sĩ trẻ. Eilish, nữ ca sĩ đặc trưng với lối hát thì thầm, đã giành được tất cả các giải trong bộ tứ quan trọng nhất của Grammy Awards. Và đây mới chỉ là album đầu tay của Eilish.

Trong lịch sử âm nhạc, cô chính là nghệ sĩ thứ hai từng giành được cùng lúc cả 4 giải thưởng quan trọng hàng đầu tại Grammy Awards, còn nếu xét về giới tính, Eilish là nghệ sĩ nữ đầu tiên và trẻ nhất đoạt được “bộ tứ” giải thưởng này. Người duy nhất từng giành được cả 4 giải này cùng lúc là nam ca sĩ Christopher Cross tại lễ trao giải Grammy hồi năm 1981.  

Một thập kỷ trước, nữ ca sĩ Taylor Swift từng là nghệ sĩ trẻ tuổi nhất giành được Album của năm, khi ấy, cô 20 tuổi. Eilish hiện còn trẻ hơn, cô theo đuổi một phong cách những tưởng khó có thể chinh phục được số đông công chúng.

Người anh trai cũng là người cộng tác thân thiết nhất của Billie Eilish trong lĩnh vực âm nhạc - Finneas O’Connell - đã chia sẻ trong bài phát biểu nhận giải cùng với em gái rằng: “Chúng tôi đã thực hiện một album nói về chứng trầm cảm, về những ý nghĩ đen tối u uất, về biến đổi khí hậu... Và giờ đây chúng tôi đứng ở đây, cảm thấy bối rối và thực sự biết ơn”.

Khi Taylor Swift càn quét tại các giải thưởng với những bản tình ca mang âm hưởng đồng quê, không ai có thể hình dung rằng người sẽ “soán ngôi” của cô lại là một nữ ca sĩ có phong cách như Billie Eilish: một cô gái trẻ ăn mặc lập dị, hoàn toàn không có nhu cầu khoe ra đường cong gợi cảm hay vẻ ngoài nữ tính ngọt ngào.

Đối với những ai đã theo dõi nữ ca sĩ này, việc Eilish thống trị tại giải Grammy 2020 không phải điều quá bất ngờ. Bởi cô chính là nghệ sĩ biểu tượng của thế hệ trẻ hiện nay - những thanh thiếu niên thuộc “Generation Z” (Thế hệ Z, những người trẻ sinh từ năm 1996 trở lại đây), Eilish cũng được xem là ngôi sao tầm cỡ quốc tế đầu tiên thuộc về thế hệ này.

Eilish bắt đầu thực hiện các sản phẩm âm nhạc ở tuổi 13 cùng với anh trai Finneas (khi ấy 17 tuổi). Họ tự mình sáng tác, thu âm và đưa sản phẩm mới lên các trang nhạc trực tuyến. Khi ấy, phòng ngủ chính là studio đầu tiên của hai anh em.

Những nhạc phẩm đầu tiên đó ngay lập tức thu hút sự chú ý, nhờ vào chất giọng lạ của Eilish. Tài năng của hai anh em càng lúc càng được khẳng định, sức hút ngày càng gia tăng, khiến các hãng thu âm phải để mắt. Hai anh em vẫn tiếp tục gắn bó với nhau trong sáng tác âm nhạc kể từ đó đến nay. Hỗ trợ họ những bước ban đầu chính là cha mẹ, hai người vốn cũng là nghệ sĩ.

Hai anh em Billie và Finneas cùng học tại nhà, chính cha mẹ là người dạy cho họ kiến thức về âm nhạc. Cha mẹ cũng chấp nhận ngủ ngoài phòng khách, để nhường căn phòng ngủ cho hai anh em dùng làm studio sáng tác âm nhạc. Trong điều kiện không dư dả ấy, sức hút của Eilish lớn lên, sâu sắc, trưởng thành hơn.

Những sản phẩm âm nhạc đầu tay mang nhiều tính thử nghiệm, được thực hiện theo kiểu mày mò. Hai anh em Billie và Finneas đã phát triển một phong cách trình diễn mới lạ, với cách hát thì thầm lấy cảm hứng từ những video ASMR gây sốt (trong các video này, những âm thanh phóng đại của tiếng chải tóc, tiếng nhai, tiếng thì thầm... đưa lại cảm giác phấn khích khó tả cho người nghe).

Chủ đề u tối và ca từ buồn bã là một nét đặc trưng trong các nhạc phẩm của Eilish, cô có cách hát thì thầm, trầm mặc, phong cách thời trang phi giới tính... Những điều này sẽ khiến Eilish khó “nổi” trong thị trường âm nhạc một thập kỷ trước. Nhưng với thế hệ trẻ đương đại, đó là tất cả những gì làm nên hình ảnh của cô.

Billie Eilish có phần dễ dãi với diện mạo, không cầu kỳ, điệu đà, cô từ chối đi theo những gì định hình nên một ngôi sao nữ mà trước đây công chúng vốn quen thuộc.

Thế hệ khán giả trẻ trước đây vốn hình dung ngôi sao nhạc pop phải thật sôi động, bốc lửa, có những màn biểu diễn bắt mắt, bắt tai trên sân khấu. Còn Eilish thì luôn hướng đến xúc cảm đầy tâm trạng, đòi hỏi khán giả phải thưởng thức âm nhạc của mình trong lĩnh lặng.

Phong cách của Billie Eilish là điều đầu tiên mà người ta chú ý ở cô, đó cũng là dấu hiệu dễ thấy nhất cho biết rằng cô từ chối tuân theo những chuẩn mực về giới đối với các ngôi sao nhạc pop. Billie Eilish thích mặc quần áo rộng che kín người.

Cô từng giải thích rằng bản thân hay mặc quần áo rộng là để “không ai có thể đưa ra nhận xét về cơ thể của tôi bởi họ chẳng biết thực sự nó như thế nào. Không có chuyện nhận xét về ba vòng, không ai có thể nói được gì, bởi họ chẳng biết gì để nói”.

Eilish biết rất rõ những sự phán xét mà công chúng thường dành cho ngoại hình của nữ nghệ sĩ, và với một phong cách hành xử đúng chất “thế hệ Z”, Eilish lựa chọn nằm ngoài tất cả những ồn ào kiểu đó.

Chuyên gia phong cách của cô - Samantha Burkhart chia sẻ rằng: “Eilish hướng tới phong cách phi giới tính, cô ấy yêu thích thời trang, nhưng không muốn thời trang trở thành câu chuyện quá lớn đối với mình, đó là một phong cách sống rất tự do, thoải mái. Eilish không thích phong cách gợi tình mà nhiều ngôi sao nữ chạy theo”.

Nếu nhạc pop dưới thời của Taylor Swift, Katy Perry hay Lady Gaga phải có những đoạn điệp khúc cao trào để fan có thể đồng thanh hát theo, thậm chí... gào theo, thì âm nhạc của Billie Eilish đòi hỏi người nghe chìm vào trong sự trầm lắng, tĩnh lặng của nội tâm.

Đĩa đơn mới của cô - “Everything I Wanted” - là một cuộc tự đối thoại đầy nhức nhối nhưng khá dịu dàng, để tìm được sự cân bằng, ca khúc nói về những tâm sự của Eilish khi đạt được danh tiếng quá lớn một cách quá nhanh, khiến cô bị khủng hoảng nặng.

Đó là một ca khúc cho thấy sự trưởng thành, sự cay đắng, những thời điểm yếu đuối và tiêu cực của Eilish. Đối với những thanh thiếu niên đang có tâm sự trong cuộc sống, các ca khúc chân thực của Eilish tựa như nói giúp tâm trạng của họ.

Trên thế giới, ngày càng có nhiều người trẻ giống như Eilish. Tại Anh, số thanh thiếu niên đang phải điều trị rối loạn tâm lý và trầm cảm gia tăng 48% trong vòng 15 năm qua. Đây là thế hệ chịu áp lực lớn về thi cử, sớm biết tới mạng xã hội.

Đây cũng là thế hệ có nhận thức rõ ràng hơn về tình trạng sức khỏe tinh thần so với các thế hệ trước, họ thành thực và thẳng thắn hơn khi đối diện với vấn đề sức khỏe tinh thần. Những ca khúc bộc bạch nội tâm không che giấu của Eilish cộng hưởng mạnh mẽ với giới trẻ đương đại.

Nói vậy không có nghĩa Billie Eilish là người đi tiên phong tuyệt đối, thực tế, dòng nhạc “emo” đi sâu vào khai thác nội tâm đã từng có những thời kỳ thịnh hành trước đây trong nền công nghiệp âm nhạc.

Nhưng các nghệ sĩ theo đuổi dòng nhạc “emo” trước đây chủ yếu là nam giới, còn Eilish là một nữ ca sĩ dù vẫn đang ở lứa tuổi “teen”, nhưng rất biết cách để nâng tầm những ca khúc tự sự của mình, đến một cấp độ thực sự trưởng thành, sâu sắc.

Eilish tìm đến với những khoảng tối trong tâm hồn mình, theo cách mà những nam ca sĩ của thể loại rock vẫn thường thực hiện, cô biểu đạt những tâm sự, những nỗi buồn và đời sống nội tâm của bản thân một cách mạnh mẽ, không ngần ngại, cộng với phong cách trình diễn ấn tượng, một gu thời trang cá tính, Eilish đúng chất một nghệ sĩ “thế hệ Z”.

Chính sự pha trộn về thể loại cùng một phong cách phi giới tính đã giúp Eilish có lượng fan hùng hậu rất trẻ trung, nhưng cô cũng đồng thời nhận được sự tán thưởng đến khó tin từ giới chuyên môn. Thực sự khá hiếm thấy một nữ ca sĩ tuổi “teen” được đón nhận nồng nhiệt như vậy bởi giới phê bình.

Hiện tượng mới mẻ Billie Eilish cho thấy rằng hình mẫu nữ ca sĩ nhạc pop đã thay đổi, không còn tuân theo những chuẩn mực từng có trong nền công nghiệp âm nhạc trước đây. Từ đây, rất khó để có thể nói trước được hình tượng ngôi sao mới sẽ có phong cách âm nhạc và gu thẩm mỹ như thế nào.

Billie Eilish có những bước tiến nhanh, đầy bất ngờ, cho thấy nền công nghiệp âm nhạc hiện nay đã rất khác. Hành trình của Eilish cho thấy rằng đối với nghệ sĩ trẻ hiện nay, những quy tắc ngầm vốn thống trị trong nền công nghiệp âm nhạc, những chuẩn mực mà các ngôi sao nữ từng phải tuân theo, đã bắt đầu bị xóa nhòa, nhường chỗ cho những điều bất ngờ không thể dự đoán trước.

Bích Ngọc

Theo Guardian