Đêm ngủ đủ, ngày vẫn gật gà!

Chuyện ngủ nghê rõ ràng lúc nào cũng quan trọng với sức khỏe con người. Giấc ngủ giúp bộ não thanh lọc “rác rến” tồn đọng trong ngày hôm trước, đồng thời sắp xếp lại các ghi nhớ, chuẩn bị cho hoạt động vào sáng hôm sau. Khi ngủ sâu, não được nghỉ ngơi, các tế bào não được bảo dưỡng giúp phục hồi hệ thần kinh trung ương. Ngủ càng ngon, trí nhớ càng bén nhạy, hoạt động ban ngày càng hiệu quả.

Hàng đêm, khoảng 20-30% dân số bị mất ngủ. Số còn lại tuy mắt có chợp, miệng có ngáy nhưng không hẳn ai cũng được “hưởng lợi” từ giấc ngủ. Nhiều người tuy cũng “tiêu tốn” 1/3 thời gian mỗi ngày cho giấc điệp, nhưng sáng dậy vẫn mệt mỏi, cứ như phải bưng bê khuân vác suốt đêm. Chưa hết, tình trạng thân thể nặng nề, tinh thần uể oải, tâm trạng chán chường còn kéo dài cả ngày khiến “nạn nhân” như mất hết năng lượng, nhiều trường hợp còn ngủ gà ngủ gật trên bàn làm việc (!).

Lúc này, một tách trà hay một ly cà phê đậm đặc là giải pháp thường được lựa chọn. Tuy có tỉnh táo ngay đấy nhưng dưới tác động của cafein, đường huyết dễ dao động thất thường. Hậu quả là khó có thể làm việc trí óc với hiệu quả như mong muốn. Người bị rối loạn giấc ngủ thường xuyên có thể dẫn đến đãng trí, hay quên, dễ nổi nóng, thậm chí lâu ngày mắc bệnh trầm cảm, sa sút trí tuệ, giảm tuổi thọ, tăng nguy cơ bệnh tim, đột quỵ...

Ngủ mà vẫn mệt vì thừa gốc tự do

Trước kia, người ta nghi ngờ đằng sau của tình trạng rối loạn giấc ngủ là do siêu vi. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây đã phát hiện nguyên nhân của nhiều trường hợp ngủ rồi vẫn mệt là do bàn tay đánh lén của “đội quân” gốc tự do, còn gọi là chất oxy-hóa.

Gốc tự do là chất có hại được sản sinh liên tục trong cơ thể và từ cả các yếu tố môi trường bên ngoài. Gốc tự do càng được tạo ra gấp bội khi cuộc sống “tẩm” đầy stress. Gốc tự do gây tổn thương thành mạch máu, hình thành nên các mảng xơ vữa và tạo huyết khối, dần làm hẹp lòng động mạch khiến dòng máu lên não gặp trở ngại.

Thiếu máu não làm tế bào thần kinh không được cung cấp đủ dưỡng khí và dưỡng chất. Hậu quả là dẫn truyền thần kinh rối loạn, trở nên trì trệ và hoạt động sai lệch, kém hiệu quả. Vì thế, người thừa gốc tự do thường có giấc ngủ không sâu, hay gặp phải mộng mị trong đêm, đồng thời các kháng thể không được tổng hợp khi ngủ để trung hòa độc chất tích lũy trong não.

Dỗ giấc ngủ ngon

Để có được giấc ngủ sâu, cần sinh hoạt điều độ, dinh dưỡng hợp lý và tập thể dục thường xuyên, tránh dùng các chất kích thích trước khi đi ngủ. Đồng thời, bổ sung các chất chống gốc tự do giúp cơ thể ngăn chặn bệnh thiếu máu não và tình trạng ngủ đủ mà vẫn mệt.

Gần đây, các nhà khoa học Mỹ đã chiết xuất thành công chất chống gốc tự do từ thiên nhiên, nổi bật như Anthocyanin, Pterostilbene có trong Blueberry sinh trưởng ở Bắc Mỹ. Anthocyanin, Pterostilbene có khả năng tiêu diệt các gốc tự do gây hại trong mạch máu, ức chế quá trình viêm, tăng tổng hợp các men cần thiết, làm giảm hiện tượng xơ vữa, ngăn ngừa huyết khối và cải thiện tình trạng thiếu máu não. Qua đó, chức năng truyền dẫn thần kinh được phục hồi và chất lượng giấc ngủ được cải thiện.

Thanh Phong