Mưa tháng tám

Độ ấy trời mưa rả rích, ăn cơm tối vừa xong, cha tôi đội cái đèn pin lên đầu, vội vã xách chùm lưới dầm mình trong màn mưa dày đặc. Mẹ tôi lấy mấy cái áo cũ ra khâu lại những đường chỉ bị sổ. Như thường lệ tôi giúp mẹ xâu kim. Đôi mắt mẹ nheo nheo chăm chú từng đường kim mũi chỉ, cũng có lúc bà dừng lại ngó ra ngoài trời nén một tiếng thở dài: “Còn cái đám lúa dưới Hói chưa chín hết để gặt, trời cứ mưa mãi thế này không biết còn hay ngập dưới rồi!”.

Chị em tôi học bài xong thì chui vào mùng ngủ. Mẹ tôi tắt đèn. Trời tối thui. Không gian càng về khuya càng yên lặng. Nghe rõ tiếng ếch nhái kêu ran, tiếng gió mưa đuổi nhau bên tấm liếp...

Ngày ấy đêm mưa nào vào quãng tháng tám tôi cũng đều nghe thấy tiếng cuốc kêu, từng tràng não nùng. Rồi khi giấc ngủ ập đến, chẳng hiểu tại sao cái thanh âm ấy cứ chập chờn.

Gà gáy sáng thì trời ngớt mưa, mẹ tôi trở dậy nhóm bếp, ngọn lửa hồng bập bùng tí tách. Tôi gật gà nhỏm dậy, ra sau chái bếp vớ cái gáo dừa múc nước mưa dội lên mặt cho hết cơn ngái ngủ, rồi tất tả theo cha ra đồng.

Tôi bước bên cha, hai cái áo mưa va vào nhau loạt xoạt. Cái đụt con bên mình lắc lư theo từng bước chân. Cỏ cây bên đường vẫn còn ướt rũ rượi. Tụi con nít đầu trần chân đất hò nhau đuổi chim cò tha nhựa. Đứa nào đứa nấy ướt rượt vẫn mải mê rong ruổi.

“Kìa cha, đàn cò đã bay về thật rồi!”. Cha tôi đằng hắng, mắt vẫn không rời khỏi đàn cò: “Ừ! Trời đất này cò sẽ bay về nhiều!”.

Cánh đồng trước mặt nước đã ngập mênh mông. Những bông lúa nặng trĩu đã bắt đầu chấm nước, chới với chờ tay người tới gặt.

Lội thêm quãng nữa tiến tới trảng nước sâu, tôi và cha men theo đường phao của tay lưới đã giăng từ đêm trước. Thấy động những con cá quẫy tung, toan tháo chạy. Cha tôi dùng hai ngón tay kẹp chặt đầu cá, rồi cẩn thận gỡ lưới xuôi theo mình nó. Được con cá nào, cha tôi liền nhấc cái mựng cho vào đụt đậy lại.

Đoạn nước chảy xiết, cá mắc dày đặc. Những cá gáy, cá diếc, rô phi, cá tràu... có chỗ còn mắc cả lươn, chạch, cua đồng... Khó gỡ nhất vẫn là cá rô don, cha tôi bảo loại này mà mắc thì nhanh hỏng lưới lắm vì nó rất khỏe; vây, vảy và đầu cá cứng sắc, gỡ mà không khéo dễ bị nó cứa cho đứt tay. Mỗi lần tôi bắt được một chú thả vô đụt là tất cả cá trong ấy lại quậy lên tưng bừng!

Trời đã hửng sáng, những tia nắng yếu ớt dăng mắc trên mặt nước lấp loáng. Mẹ và chị tôi bắt đầu buổi gặt lúa gần đó. Tay liềm thoăn thoắt, oàm oạp trong màn nước mênh mông. Lúa gặt đến đâu mẹ tôi cho vào chiếc thuyền con, thuyền đầy mẹ lại đẩy lên bờ.

Hai cha con thu lưới xong cũng là lúc mẹ và chị tôi gặt xong đám lúa. Chúng tôi trở về với xe đầy lúa và đụt đầy cá. Gặp ai cũng ngó vô đụt tấm tắc khen nhiều cá, tôi lại ngoác miệng cười, tự hào về chiến lợi phẩm của mình.

Bữa trưa hôm ấy mẹ đãi cả nhà món canh chua cá tràu nấu sông và món cá đồng lá nghệ kho ải. Chị em tôi xì xụp từng muỗng canh ấm nóng nghe vị chua thanh trong từng miếng sông, vị ngọt bùi trong từng thớ cá mà cứ xuýt xoa mãi. Món cá kho ăn cùng cơm nóng bắc nồi gang của mẹ lại càng ngon nhớ đời.

Cứ thế những mùa mưa qua đi, hơn hai mươi năm có lẻ, cánh cò xưa vẫn mải miết bay trong những giấc mơ. Thèm một lần được trở về lội nước trên cánh đồng mùa lụt, cùng cha bắt con cá rô đồng...

Nguyễn Thị Hòe