Bản nghèo xác xơ khi hứng 2 trận lũ trong 7 ngày

Do ảnh hưởng của bão số 3 và hoàn lưu sau bão, trên địa bàn bản Ta Đo, xã Mường Típ, tỉnh Nghệ An đã xảy ra liên tiếp 2 trận lũ quét, lũ ống trong vòng chưa đầy một tuần (vào các ngày 21 và 27/7).

Đến ngày 5/8, tức là gần 10 ngày kể từ cơn lũ quét lịch sử, bản Ta Đo vẫn đang tan hoang, nhiều khu vực chỉ còn trơ lại đất đá, nằm ngổn ngang trên các nền nhà sau lũ. 

Ông Vi Văn Sơn, Chủ tịch UBND xã Mường Típ, cho biết 2 cơn lũ quét trong vòng một tuần đã khiến 68 hộ dân bản Ta Đo bị ảnh hưởng về công trình nhà cửa và tài sản.

Có 7 hộ dân bị cuốn trôi nhà cửa, sập hoàn toàn; 2 nhà bị hư hỏng nặng không sử dụng được và 19 hộ dân có nhà bị hư hỏng vừa và nhẹ.

Hai trận lũ cũng đã khiến 37 hộ dân bị ngập, có nơi ngập 1m và 8 hộ dân nằm trong khu vực bị sạt lở đất, đang ở tạm nhà người quen. 

Anh Lương Văn Quân vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhớ lại trận lũ chiều tối 21/7. Phát hiện nước cùng bùn đất, đá, cây cối đổ ào ào từ phía trên khe Buộc (nằm giữa bản), anh Quân vội vã hô hoán bố mẹ, vợ, 2 con và 2 người cháu chạy.

"Đất đá đổ xuống ào ào, có cả tảng đá bằng cả cái ôm người lớn. Tôi kéo mọi người lên nhà văn hóa xóm", anh Quân kể.

Lũ tràn vào nhà văn hóa, mọi người tháo chạy, anh Quân phát hiện bố không có mặt ở đây nên bất chấp nước lũ dâng cao, quay trở lại tìm bố. Khi kéo bố lên cồn đất cao, anh Quân và gia đình mới phát hiện đã thất lạc người con út. 

Mất điện, điện thoại mất sóng, anh Quân không liên lạc được với ai, không biết con thế nào, trong khi lũ vẫn đổ ầm ầm về, cuốn trôi nhà cửa. Sau một đêm thức trắng vì lo, người đàn ông này thở phào nhẹ nhõm khi con được người dân trong bản chạy lũ kéo đi theo.

Chưa kịp hoàn hồn sau cơn lũ quét chiều tối 21/7, người dân Ta Đo phải hứng chịu cơn lũ thứ 2 sau đó 6 ngày. Lũ cuốn theo lượng đất đá, thân cây, củi mục... tràn xuống, "phủ" 1/2 bản, có những nơi bị vùi lấp 2-3m.

Mưa lũ lịch sử cũng khiến điểm trường chính Trường mầm non Mường Típ tại bản Ta Đo bị ngập đến mái nhà, hư hỏng toàn bộ tài sản, trang thiết bị đồ dùng dạy học. Điểm chính Trường tiểu học 2 Mường Típ đóng tại bản này cũng ngập hết tầng 1 và nhà đa chức năng, nhà nội trú của học sinh và hư hỏng toàn bộ tài sản  khu vực bị ngập.

Vợ chồng Moong Văn Lớt (SN 2004) và Pịt Thị Hiền cùng đứa con 8 ngày tuổi trong căn lán tạm được dựng lên từ ván, tấm lợp nhặt nhạnh từ căn nhà cũ của gia đình còn sót lại sau lũ.

Trận lũ chiều tối 21/7 phá hỏng hoàn toàn gian bếp, bùn đất tràn vào nhà anh Lớt khoảng hơn 1m gây hư hỏng công trình, không an toàn để sử dụng. Thời điểm xảy ra lũ quét, chị Hiền mang thai gần sinh.

"Tôi vừa dìu vợ, vừa dắt con nhỏ 4 tuổi chạy. May mắn cả gia đình tôi bình yên", anh Lớt thở phào nhẹ nhõm dù chặng đường phía trước rất khó khăn khi nhà cũ có khả năng không thể sử dụng được nữa.

Hai trận lũ liên tiếp khiến người dân bản nghèo sống trong cảnh bất an mỗi khi có mưa lớn xảy ra.

Trưa 5/8, mưa lớn kéo dài hơn 30 phút khiến nước khe Buộc lại dâng cao, chảy xối xả...

Người dân bản Ta Đo khơi thông dòng chảy, xếp đá làm bờ kè để tránh nước khe Buộc dâng cao, không thoát kịp, tràn vào nơi ở.

Trong những ngày xảy ra lũ quét, lũ ống, lãnh đạo xã Mường Típ đã cử một phó chủ tịch trực tại bản, chỉ đạo công tác phòng, chống thiên tai, khắc phục hậu quả và điều phối công tác cứu trợ người dân.

Với lượng đất đá khổng lồ tràn xuống khu dân cư, vùi lấp tỉnh lộ 543D, việc khắc phục bằng sức người là quá sức. Nhiều máy múc ở các địa phương đã di chuyển hàng trăm kilomet lên hỗ trợ xã biên giới san gạt đất, mở thông đường để phá thế cô lập cho bản Ta Đo.

Tuy nhiên, đến chiều 5/8, khu vực này vẫn chưa có điện, việc lưu thông còn hết sức khó khăn. 

Sau khi xảy ra các đợt lũ quét, lũ ống, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng đã có mặt động viên, hỗ trợ người dân khắc phục khó khăn...

"Hai trận lũ liên tiếp khiến người dân bản Ta Đo thiệt hại nặng nề về tài sản, nguy cơ mất an toàn rất cao. Tuy nhiên việc bố trí di dời, tái định cư cho các hộ dân rất khó thực hiện do trên địa bàn xã không có mặt bằng khác.

Xã cũng đã kiến nghị UBND tỉnh, Ban Chỉ huy Phòng chống lụt bão - Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An khảo sát, xây dựng kè bờ sông Nậm Mộ phạm vi bản Ta Đo dài khoảng 700m và kè dọc 2 bên khe Buộc dài 800m để định cư tại chỗ cho các hộ dân", ông Vi Văn Sơn thông tin.

Bản Ta Đo nằm bên sông Nậm Mộ, giáp với nước bạn Lào (Ảnh: Google Maps).