Franz Beckenbauer: "Hoàng đế" bất tử của làng túc cầu

Quý ông lịch lãm ở hàng thủ

Chỉ vài ngày sau khi "cáo già" Mario Zagallo qua đời, thế giới bóng đá tiếp tục đón nhận tin buồn khác. "Hoàng đế" Franz Beckenbauer cũng đã nói lời chia tay làng túc cầu. Như vậy, hai trong số ba người từng giành chức vô địch World Cup với cả tư cách cầu thủ lẫn huấn luyện viên (Zagallo, Beckenbauer) đều đã về với Chúa. Chỉ có một gương mặt còn sót lại, đó là Didier Deschamps.

Sự ra đi của Mario Zagallo, Franz Beckenbauer hay trước đó là Boby Charlton, Diego Maradona, Pele dần khép lại một chương cũ của bóng đá thế giới. Họ là những đại diện tiêu biểu của thời kỳ hào hùng của làng túc cầu. Trong đó, Franz Beckenbauer là một trong những người có tác động và tạo ra tầm ảnh hưởng lớn nhất.

Biệt danh "Hoàng đế" của ông bắt nguồn từ một tạp chí. Họ ví von như vậy bởi vì ông có ngoại hình giống vị Vua xứ Bavarian Kaiser Ludwig II. Nhưng trong suốt sự nghiệp và cả nhiều năm sau này, huyền thoại bóng đá người Đức cho thấy quyền uy của mình.

Xét trên nhiều khía cạnh, Franz Beckenbauer là hình ảnh tiêu biểu cho tính cách người Đức, cũng như đội tuyển Đức, với hình ảnh chiếc áo số 5 huyền thoại. Người ta biết đến một Beckenbauer can trường, một Beckenbauer lịch lãm và một Beckenbauer sục sôi từ trong huyết quản.

Tác động của "Hoàng đế" tới bóng đá Đức cũng như bóng đá châu Âu không gì có thể đong đếm được. Trong sự nghiệp, Beckenbauer nổi tiếng trong vai trò "libero". Trong tiếng Italy, "libero" có nghĩa là tự do. Đây là vị trí để mô tả hậu vệ chơi cuối cùng ở hàng thủ, có vai trò bọc lót và xử lý tất cả vấn đề cuối cùng của đội bóng.

Vị trí "libero" không phải mới mẻ với bóng đá thế giới trong những năm 1960, 1970 thế kỷ trước. Nhưng chưa ai có thể nâng tầm vị trí này như "Hoàng đế". Đó là cầu thủ có tầm nhìn, thi đấu lịch lãm và có khả năng cầm bóng tốt như huyền thoại bóng đá người Đức.

Beckenbauer đã phát huy hết "tự do" ở vị trí này. Ông là người tiên phong trong cuộc cách mạng trở thành hậu vệ tấn công. Thậm chí, cho tới thời điểm này, hiếm có hậu vệ nào hỗ trợ tấn công tốt như ông.

Chẳng thế mà Beckenbauer trở thành tiêu chuẩn của sự hoàn hảo ở thời điểm đó. Thậm chí, cho tới tận bây giờ, những trung vệ tấn công tốt như Beckenbauer chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Ông đã trở thành hậu vệ đầu tiên và duy nhất hai lần giành Quả bóng vàng (1972, 1976). Cựu danh thủ Jamie Carragher từng bày tỏ sự thán phục với "Hoàng đế: "Khi còn nhỏ, tôi chỉ biết đến đúng một cầu thủ ngoài nước Anh, đó là Beckenbauer.

Thế hệ chúng tôi ai cũng muốn trở thành Beckenbauer. Điều đó cho thấy tác động rất lớn của ông ấy tới môn thể thao này".

HLV Paul Lambert định nghĩa lại vai trò của Beckenbauer: "Thực tế ông ấy là tiền vệ nhưng chơi thấp nhất đội bóng. Với Beckenbauer, mọi chuyện đều trở nên đơn giản". 

Trong cuộc bầu chọn Cầu thủ xuất sắc nhất thế kỷ 20 của IFFHS (Liên đoàn thống kê và lịch sử bóng đá", Beckenbauer về đích ở vị trí thứ 3, chỉ sau Pele, Johan Cruyff (xếp trên Maradona và nhiều huyền thoại khác). Tất nhiên, cuộc bình chọn chỉ mang ý nghĩa tương đối. Còn đối với người Đức, ông mãi là biểu tượng trường tồn với thời gian.

Một huấn luyện viên tài ba

Người hâm mộ không chỉ biết tới Beckenbauer trong vai trò cầu thủ. Ngay cả với tư cách HLV, "Hoàng đế" cũng vô cùng nổi bật. Có một câu chuyện kể về Beckenbauer khá thú vị. Tháng 4/1996, Bayern Munich quyết định sa thải HLV Otto Rehhagel.

Không thể tìm được ai thay thế, Chủ tịch Beckenbauer quyết định cầm sa bàn huấn luyện. Chỉ trong thời gian ngắn ngủi, ông đã mang về cho CLB chức vô địch UEFA Cup.

Đó là lần cuối cùng người ta thấy Beckenbauer trong vai trò HLV. Sau này, ông luôn đóng vai trò quản lý cấp cao của Bayern Munich và đội tuyển Đức. Thời đỉnh cao sự nghiệp HLV, huyền thoại người Đức đã khiến tất cả ngỡ ngàng.

Beckenbauer đã biến đội tuyển Tây Đức trở thành thế lực rất lớn ở thập niên 1980, 1990 ở mùa giải trước. Ông là thầy của nhiều huyền thoại vĩ đại của bóng đá Đức sau này như Lothar Matthäus, Rudi Völler, Jürgen Klinsmann, Andreas Brehme…

Thế hệ ấy từng lọt vào chung kết World Cup 1986 nhưng thất bại trước Argentina của Maradona. Họ cũng từng rơi nước mắt sau trận thua trước Hà Lan ở bán kết Euro 1988. Và rồi, những giọt nước mắt cay đắng của Beckenbauer và các học trò đã được đền đáp bằng chức vô địch World Cup 1990.

Với những thành viên trong thế hệ, Beckenbauer không khác gì người cha. Ngay cả nhân vật "ngỗ ngược" như Rudi Voller từng chia sẻ: "Tôi coi những ngày tháng làm việc với Beckenbauer là đặc ân lớn của mình. Chúng tôi không bao giờ có thể giành chức vô địch World Cup nếu không có HLV tuyệt vời như vậy".

Quãng thời gian làm HLV của Beckenbauer chỉ kéo dài vỏn vẹn 10 năm (hầu hết là dẫn dắt đội tuyển Đức). Điều đó khiến cho người ta chưa có cái nhìn toàn diện về tầm ảnh hưởng của ông trong sự nghiệp huấn luyện. Thậm chí, sự nghiệp cầu thủ lừng lẫy phần nào lu mờ sự nghiệp huấn luyện của "Hoàng đế".

Điều quan trọng, ông luôn giành danh hiệu ở bất kỳ đội bóng nào từng huấn luyện. Ngoài chức vô địch World Cup 1990 cùng đội tuyển Đức, Beckenbauer từng giúp Marseille vô địch Ligue 1 mùa 1990/91, giúp Bayern Munich lên đỉnh Bundesliga và UEFA Cup.

Danh tiếng bị hủy hoại

Cuộc đời của "Hoàng đế" không chỉ có ánh hào quang của thành công. Danh tiếng của ông đã bị ảnh hưởng đáng kể trong giai đoạn làm quản lý. Trong vai trò Chủ tịch của Ủy ban tổ chức World Cup 2006, Beckenbauer bị cáo buộc hối lộ các quan chức FIFA để giúp Đức giành quyền đăng cai.

Theo tiết lộ, huyền thoại bóng đá người Đức đã chi số tiền 6,7 triệu euro cho FIFA để vận động mua phiếu bầu cho Đức. Số tiền này đương nhiên không có hóa đơn, sổ sách. Sau này, Beckenbauer một mực khẳng định mình trong sạch nhưng càng ngày, những bằng chứng chống lại ông ngày một dày hơn.

Năm 2014, Beckenbauer đã bị FIFA cấm tham gia hoạt động bóng đá trong 90 ngày vì bê bối liên quan đến bỏ phiếu giành quyền đăng cai World Cup 2018 và 2022.

Sức khỏe của "Hoàng đế" bắt đầu suy giảm sau cái chết của con trai ông, Stephan, vào năm 2015. Kể từ đó, ông phải chiến đấu với căn bệnh Parkinson (chứng mất trí nhớ). Cùng với đó, ông cũng trải qua hai lần phẫu thuật tim và một lần phải cấy ghép hông nhân tạo. Năm 2019, ông cũng mất thị lực một bên mắt.

Cuối cùng, "Hoàng đế" đã chia tay trần thế sau những năm tháng chiến đấu với bệnh tật. Dù cho những vụ bê bối ở thời điểm sau này ảnh hưởng không nhỏ tới danh tiếng của Beckenbauer nhưng đối với người hâm mộ (đặc biệt là ở Đức), Beckenbauer vẫn là con người đáng mến. Ông đã dành cả cuộc đời tận hiến cho sự phát triển của bóng đá Đức.

Kể cả nhiều năm sau này, khi nhắc về người có ảnh hưởng lớn nhất tới bóng đá Đức, Beckenbauer vẫn sẽ được nhắc tới đầu tiên.