Những công việc nào có nguy cơ bị AI thay thế cao nhất?

AI đang thay thế công việc của con người nhanh hơn chúng ta tưởng

Trí tuệ nhân tạo (AI) là lĩnh vực công nghệ có tốc độ phát triển nhanh nhất hiện nay. Mỗi ngày trôi qua, các công cụ AI càng làm được thêm những điều mới và thậm chí làm được những điều vượt trội khả năng của con người.

Theo báo cáo của một cuộc nghiên cứu được tiến hành bởi Đại học Duke, bang Bắc Carolina, và Ngân hàng Dự trữ Liên bang Atlanta và Richmond, Mỹ, có đến 61% các công ty lớn tại Mỹ dự định sử dụng trí tuệ nhân tạo trong năm tới để tự động hóa các công việc trước đây do con người thực hiện.

Gần 60% các công ty tham gia khảo sát (84% trong số đó là các công ty có quy mô lớn) cho biết trong năm qua, họ đã dựa vào các phần mềm, thiết bị hoặc công nghệ có liên quan đến AI để tự động hóa các công việc trước đây do con người đảm nhiệm.

Báo cáo cũng cho biết các công ty chuyển sang sử dụng các công cụ AI để tăng cường chất lượng sản phẩm (58% công ty được khảo sát), tăng sản lượng (49% công ty khảo sát), giảm chi phí lao động (47%) và thay thế cho người lao động (33%).

Các nhiệm vụ đó bao gồm xử lý hóa đơn, báo cáo tài chính, các công việc sáng tạo như viết bài đăng tuyển dụng nhân sự, viết thông cáo báo chí, xây dựng các chiến dịch tiếp thị…

Kết quả nghiên cứu này cho thấy các công ty ngày càng tận dụng tối đa các công cụ AI để cắt giảm chi phí, tăng lợi nhuận và giúp cho nhân viên của họ làm việc với năng suất tốt hơn.

"Bạn không thể điều hành một công ty mà không nghiêm túc xem xét các công nghệ trí tuệ nhân tạo, nếu không, bạn có nguy cơ bị tụt lại phía sau", Giáo sư tài chính John Graham, một thành viên của nhóm nghiên cứu, cho biết.

AI sẽ trở thành trợ lý hay thế chỗ con người hoàn toàn?

Tuy nhiên, một tin tốt lành cho người lao động, đó là các chuyên gia tin rằng AI sẽ không gây ra mất việc làm hàng loạt, ít nhất là trong thời gian sắp tới.

"Tôi không nghĩ rằng sẽ có nhiều việc làm bị AI thay thế trong năm nay", Giáo sư Graham cho biết. "Trong ngắn hạn, AI sẽ chủ yếu lấp đầy một số chỗ trống công việc mà doanh nghiệp chưa tuyển dụng được, thay vì sẽ thay thế hoàn toàn công việc của con người. Một phần vì AI vẫn còn rất mới mẻ với các doanh nghiệp".

Người lao động sẽ cảm nhận được sự tác động của việc áp dụng AI vào các công việc quen thuộc, điều này giúp họ có thêm thời gian để thích nghi.

Reid Hoffman, nhà đồng sáng lập mạng xã hội LinkedIn và một nhà đầu tư công nghệ, tin rằng AI sẽ chưa thay thế công việc của con người trong thời gian ngắn sắp đến, thay vào đó AI sẽ đóng vai trò như trợ lý, hỗ trợ công việc con người tốt hơn.

"Tôi tin rằng trong 3 đến 5 năm tới, tất cả chúng ta sẽ có một trợ lý AI để hỗ trợ trong nhiều lĩnh vực, từ trợ giúp chúng ta cách nấu bữa tối đến hỗ trợ công việc viết lách và nhiều thứ khác", Reid Hoffman nhận xét.

Reid Hoffman cho rằng AI sẽ không hoàn toàn thay thế công việc của con người, mà chính những người làm chủ, điều khiển AI mới là những người tiếp tục nắm giữ được công việc, trong khi những người không thể thích nghi và tận dụng AI sẽ sớm bị đào thải.

"Đó là sự biến đổi công việc. Công việc của con người sẽ được thay thế, nhưng sẽ được thay thế bởi những người khác biết cách sử dụng AI. Điều quan trọng là bạn trở thành người sử dụng AI và biết cách tận dụng nó", Hoffman chia sẻ thêm.

Trước đó, Reid Hoffman cũng đã từng viết và xuất bản một cuốn sách với tiêu đề "Impromptu: Amplifying Our Humanity Through AI" (Tạm dịch: Ngẫu hứng: Khuếch đại tính nhân văn của chúng ta thông qua AI), mà Hoffman công khai thừa nhận rằng cuốn sách này được thực hiện với sự giúp đỡ của ChatGPT-4, chatbot tích hợp AI được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.

Những công việc nào dễ bị thay thế bởi AI nhất?

Trong một nghiên cứu khác được công bố bởi OpenAI, công ty phát triển phần mềm trí tuệ nhân tạo ChatGPT, cho thấy AI có thể làm thay công việc của khoảng 19% người lao động tại Mỹ trong thời gian tới, đồng nghĩa với việc hàng triệu người tại Mỹ có thể bị mất việc nếu các hệ thống AI được áp dụng để làm thay công việc của họ.

Các nhà nghiên cứu của OpenAI cho biết những vị trí có mức lương cao hơn, chủ yếu liên quan đến những công việc và nhiệm vụ được thực hiện trên máy tính, có khả năng bị thay thế bởi AI cao hơn, so với những công việc đòi hỏi sức lao động đơn thuần hoặc những công việc thường xuyên cần sự can thiệp của con người.

Dựa vào nhiều tiêu chí khác nhau, các nhà nghiên cứu của OpenAI đã chỉ ra những công việc có thể bị ảnh hưởng và thay thế bởi AI trong tương lai, khả năng cao nhất trong số đó là các công việc liên quan đến thông dịch và biên dịch viên, nhà thơ, người viết lời cho bài hát, những người sáng tạo nội dung, chuyên gia quan hệ công chúng, nhà văn, nhà toán học, chuyên gia thuế, kỹ sư blockchain, kế toán, kiểm toán viên và nhà báo.

Ngược lại, những ngành sử dụng nhiều lao động thủ công như ăn uống, khai thác gỗ, sản xuất thực phẩm, công tác xã hội… sẽ ít bị ảnh hưởng và khó bị thay thế bởi AI.

Thực tế cho thấy, AI đã và đang tác động đến nhiều lĩnh vực trong cuộc sống, bao gồm cả khả năng cạnh tranh công việc với con người. Điều này buộc các doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách cần phải chuẩn bị sẵn sàng để có những chính sách phù hợp hơn với sự chuyển đổi của mô hình hoạt động doanh nghiệp trong tương lai.

Trong khi đó, người lao động cũng cần phải có những bước chuẩn bị để không bị bỡ ngỡ trước những khả năng của trí tuệ nhân tạo, tập thích nghi, làm quen để có thể làm chủ trí tuệ nhân tạo khi được áp dụng vào lĩnh vực công việc của mình.