Xét nghiệm Covid-19 "thần tốc" ở Đà Nẵng

Mới đây, phương pháp gộp mẫu xét nghiệm để tìm SARS-CoV-2 trong cộng đồng do Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP Đà Nẵng thực hiện trong đợt dịch lần thứ 2 được đăng tải trên Tạp chí Y học Nhiệt đới và Vệ sinh Mỹ (AJTMH) - tạp chí y khoa uy tín trên 100 năm tại Mỹ.

Thành viên nhóm nghiên cứu gồm bác sĩ Tôn Thất Thạnh và các chuyên gia tại Trung tâm kiểm soát bệnh tật Đà Nẵng, bác sĩ Đỗ Thái Hùng và các chuyên gia của Viện Pasteur Nha Trang, tiến sĩ Lê Văn Tấn - Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (TPHCM), tiến sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu - Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM và các chuyên gia từ Đại học Kỹ thuật Y Dược Đà Nẵng, khoa Y Nuffield thuộc Trung tâm Y học Nhiệt đới và Sức khỏe toàn cầu của Đại học Oxford (Anh), Công ty Việt Á.

Bác sĩ Tôn Thất Thạnh - Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật Đà Nẵng cho biết, phương pháp được triển khai trong bối cảnh Đà Nẵng cần xét nghiệm số lượng, phát hiện nhanh ca dương tính với SARS-CoV-2 trong cộng đồng, sớm truy vết F1, F2 và khoanh vùng cách ly kịp thời.

"Ở thời điểm đó, với số lượng mẫu lớn mà xét nghiệm mẫu đơn sẽ mất rất nhiều thời gian, làm chậm thời gian phát hiện ca dương tính trong cộng đồng. Với phương pháp gộp mẫu xét nghiệm sẽ giúp phát hiện ca dương tính trong cộng đồng sớm nhất", bác Thạnh nói.

Phương án gộp mẫu xét nghiệm được Đà Nẵng triển khai trong thời gian từ ngày 7-23/8/2020, thực hiện tại 7 quận/huyện và một số đơn vị trên địa bàn thành phố với hơn 97.000 người được lấy mẫu, số mẫu gộp thu nhận được là gần 23.300 mẫu. Mỗi mẫu gộp chứa 2-7 mẫu bệnh phẩm.

Nếu xét nghiệm SARS-CoV-2 của mẫu gộp cho kết quả dương tính, kỹ thuật viên sẽ thu thập từng mẫu riêng lẻ để làm xét nghiệm lại.

Trung bình một ngày xét nghiệm được 1.370 mẫu gộp và số người trong cộng đồng được sàng lọc SARS-CoV-2 là 5.711 người/ngày. Kết quả có 25 mẫu gộp dương tính với SAR-CoV-2, sau khi thu mẫu và xét nghiệm lại có 33 người dương tính với SARS-CoV-2.

Theo bác sĩ Thạnh, phương pháp gộp mẫu xét nghiệm Covid-19 vẫn đảm bảo được tính chính xác của kết quả xét nghiệm, không bỏ sót các ca dương tính trong cộng đồng nhưng tiết kiệm được 77% chi phí (khoảng 1,5 triệu USD).

"Không có sự bất tương đồng về kết quả SARS-CoV-2 giữa nhóm mẫu gộp và nhóm mẫu đơn. Nghĩa là khi một mẫu gộp có kết quả dương tính với SARS-CoV-2 thì kết quả xét nghiệm các mẫu đơn thu nhận từ những cá thể riêng lẻ của của mẫu gộp đều cho kết quả ít nhất một cá thể dương tính", bác sĩ Thạnh nói.

Bác sĩ Thạnh cũng cho hay, phương pháp gộp phù hợp với những địa bàn nhỏ như Đà Nẵng, từ địa điểm lấy mẫu đến phòng xét nghiệm gần. Do địa bàn nhỏ nên khi phát hiện trường hợp dương tính việc quay trở lại lấy mẫu rất là nhanh, trong ngày đó có thể xác định được ca dương tính trong cộng đồng. Nếu những nơi ở địa bàn xa, chuyển mẫu đi với thời gian dài có thể không được phù hợp.

Đây là lần đầu tiên Việt Nam áp dụng phương pháp gộp mẫu xét nghiệm để sàng lọc người dương tính với virus gây bệnh Covid-19. Phương pháp gộp mẫu xét nghiệm cũng được Việt Nam sử dụng nhiều năm nay nhưng áp dụng sàng lọc các mầm bệnh trong túi máu như HIV, HBV, HBC gan...