Tuổi nào cần bắt đầu sàng lọc ung thư vú?

Ung thư vú là loại ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ nhiều nước trên thế giới và Việt Nam. Trong các bệnh ung thư ở nữ, ung thư vú chiếm 35%. Bệnh được phát hiện ở giai đoạn càng sớm thì tỉ lệ chữa khỏi bệnh càng cao.

Ung thư vú có thể chữa khỏi 100% nếu được phát hiện ở giai đoạn tiền lâm sàng. Tỉ lệ sống thêm sau 5 năm giảm dần khi bệnh được phát hiện và điều trị muộn hơn.

Phương pháp điều trị ung thư vú hiện nay đã có những bước tiến lớn như phẫu thuật, xạ trị, hóa chất và kết hợp với liệu pháp nội tiết tố, liệu pháp sinh học (điều trị nhắm trúng đích). Chất lượng điều trị do đó hiện được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, yếu tố then chốt để điều trị hiệu quả là phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm.

Theo GS.TS Nguyễn Bá Đức, nguyên Giám đốc Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội), phụ nữ từ 20 tuổi trở lên, hàng năm nên tự khám vú sau khi sạch kinh 5 ngày.

Cách tự khám vú

Quan sát:

- Xuôi tay, quan sát xem có các thay đổi ở vú: u cục, dày lên, lõm da hoặc thay đổi màu sắc da.

- Đưa tay ra phía sau gáy sau đó quan sát lại

- Chống tay lên hông làm cử động cơ ngực lên xuống bằng động tác nâng vai lên hoặc hạ vai xuống. Động tác này làm rõ hơn các thay đổi ở vú nếu có.

Sờ nắn:

- Nắn nhẹ đầu vú xem có dịch chảy ra hay không?

- Đưa tay phải ra sau gáy. Dùng tay trái sờ nắn vú phải, 4 ngón tay đặt sát nhau thành một mặt phẳng, ép đều đặn lên các vùng khác nhau của tuyến vú, thành ngực theo hướng vòng xoáy ốc từ đầu vú ra phía ngoài.

- Kiểm tra từng vùng của vú và cả về phía hố nách.

Độ tuổi nên bắt đầu sàng lọc ung thư vú

- Phụ nữ từ 30 tuổi trở lên nên bắt đầu định kỳ đến khám tại cơ sở y tế chuyên khoa 1-3 năm một lần.

- Phụ nữ từ 40 đến 54 tuổi nên bắt đầu sàng lọc ung thư vú hàng năm bằng chụp xquang tuyến vú.

- Phụ nữ từ 55 tuổi nên chụp xquang tuyến vú hai năm một lần hoặc tiếp tục duy trì một năm một lần.

- Sàng lọc nên được kéo dài khi phụ nữ còn đủ sức khỏe và dự kiến ​​sẽ sống thêm 10 năm nữa hoặc lâu hơn.

- Với phụ nữ có nguy cơ cao bị ung thư vú nên được tầm soát thêm bằng chụp MRI tuyến vú hàng năm bắt đầu từ tuổi 30.

Trong đó gồm những người có đột biến BRCA, bố, mẹ, anh chị em ruột hoặc con của người mang đột biến BRCA, nguy cơ mắc bệnh ung thư vú 20% đến 25% (xác định bằng BRCAPRO), có tiền sử xạ trị vào vùng ngực từ 10 đến 30 tuổi, hội chứng Li‐Fraumeni, hội chứng Cowden- Bannayan Riley-Ruvalcaba.

Những dấu hiệu cảnh báo ung thư vú

- Khối u không đau ở ngực

- Thường xuyên bị ngứa và rát quanh núm vú

- Núm vú bị rỉ máu, tiết dịch khác thường hoặc thụt vào, co lại

- Làn da trên vú bị sần da cam, dày lên hoặc bị lún xuống, có nếp gấp.

- Có hạch ở hố nách.

Nam Phương