Những ''hạt sạn'' trên da

Xin bác sĩ cho biết, những nốt mụn nhỏ li ti trên da mặt được gọi là gì?

Về mặt khoa học, nó là một dạng trứng cá mà dân gian vẫn gọi là mụn cám (hay mụn đầu đen). Chúng là những chấm đen nhỏ, chỉ to bằng đầu đinh ghim, thường xuất hiện trên má, cằm và mũi. Đó chính là các mụn trứng cá nhỏ ở lỗ chân lông.

Khi nặn ra, ta thấy phần đầu mụn có màu đen và bên trong màu trắng đục. Màu sắc của mụn cám chính là chất sừng (keratin) bị oxy hóa tạo màu đen và chất bã do tuyến bã bài tiết ra. Mụn cám là mức độ rất nhẹ của trứng cá.

Vì sao bị nổi mụn cám trên mặt?

Mụn cám là trứng cá, do vậy nó xuất hiện do các yếu tố sau:

- Tăng tiết chất bã nhờn. Chất bã tiết ra từ tuyến bã và đổ vào lỗ chân lông ra ngoài.

- Sự tác động của nội tiết tố Androgen từ tuyến nội tiết sinh dục nam, nữ (tinh hoàn, buồng trứng) và tuyến thượng thận: Các nội tiết tố tuyến giáp và nội tiết tố tăng trưởng cũng có ảnh hưởng đến bệnh trứng cá.

- Tắc cổ nang lông tuyến bã do yếu tố di truyền và môi trường. Chất bã tăng tiết bị tắc lại và vi khuẩn tăng sinh cùng với các axit béo tự do làm phá hủy nang tuyến gây viêm.

- Vi khuẩn. Propionibacterium acnes đóng vai trò quan trọng gây nên mụn do tạo ra các axit béo tự do và gây viêm nang lông tuyến bã.

- Di truyền. Người ta thấy yếu tố gia đình chiếm 50% các trường hợp trứng cá.

Như vậy, nguyên nhân gây mụn trứng cá khá phức tạp. Ngoài ra, còn có một nguyên nhân rất hay gặp đối với mụn cám (hay mụn đầu đen) là yếu tố môi trường. Những công nhân phải tiếp xúc nhiều với dầu xăng, nhựa đường, than đá có rất nhiều mụn đầu đen.

Hiện nay, cũng có khá nhiều trường hợp bị mụn đầu đen do sử dụng mỹ phẩm. Có một số trường hợp, mụn nổi lên rất nhanh và dày trên da. Đó là vì ngoài gây tắc cổ nang lông tuyến bã, một số mỹ phẩm còn có chất gây mụn nhân (comedongenic). Do vậy, khi sử dụng mỹ phẩm, cần được tư vấn cẩn thận và sau khi dùng, phải tẩy trang kỹ nhằm khai thông cổ nang lông tuyến bã, giúp cho các chất bã dễ dàng bài tiết ra ngoài, không bị tắc lại trong tuyến.

Có thể đẩy lùi hoàn toàn mụn cám?

Mụn cám có thể chữa được bằng các sản phẩm điều trị mụn. Trước hết, khi có mụn cám, người bệnh nên rửa mặt bằng các sản phẩm gel cho da nhờn và da dễ nhạy cảm. Sản phẩm không nên có xà phòng, dễ làm cho da bị khô và dị ứng. Tiếp theo, dùng các lotion làm sạch thoáng và chống bóng nhờn. Và cuối cùng bôi kem trị mụn cám. Trong kem trị mụn này có một số hoạt chất làm chống sừng hóa cổ nang lông tuyến bã, giảm bài tiết nhờn và diệt vi khuẩn gây mụn, một số sản phẩm còn có hoạt chất tái tạo da, chống sẹo do mụn gây nên.

Điều trị mụn còn phải kết hợp với vệ sinh tại chỗ (có nơi mụn), toàn thân, chế độ sinh hoạt nghỉ ngơi điều độ, không thức quá khuya, chế độ ăn đảm bảo đủ dinh dưỡng và các sinh tố. Buổi tối và sáng, dành ít phút mát -xa da mặt cũng rất tốt, giúp cho da được tập thể dục, bài tiết các chất bã nhờn ra ngoài, các mạch máu dưới da được lưu thông và nuôi dưỡng da tốt hơn.

Mụn cám có cần điều trị? Nếu không điều trị có ảnh hưởng gì không?

Thực ra, đối với mụn cám không điều trị cũng không sao, chỉ có điều nó khiến da mặt không được mịn màng, bề mặt da thường thô hơn so với những người không bị mụn. Nói chung, mụn cám chỉ ảnh hưởng đến hình thức của “mặt tiền” chứ không gây hại gì cả.

Theo Quỳnh Nga

Thời Trang Trẻ