Những ai không nên ăn mứt Tết?

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, mứt Tết là một món ăn cổ truyền của Việt Nam. Đây là món ăn không thể thiếu trong mỗi gia đình vào những ngày Tết. Có rất nhiều loại khác nhau, từ các loại rau, củ như khoai lang, bí đao, cà chua, gừng… đến tất cả các loại quả như hồng, đào, lê, me, mận, táo, dâu, kiwi… đều được chế biến thành mứt và với các tác dụng cho sức khỏe khác nhau.

Chẳng hạn mứt gừng có tác dụng làm ấm tỳ vị, chống nôn, giải độc, chữa ho. Mứt tắc giúp giải nhiệt, kích thích tiêu hóa, long đờm, chống nôn, giải độc rượu. Mứt sen giúp an thần, giảm stress, chống suy nhược. Mứt hồng chống suy nhược, chữa ho, tiểu đêm.

Mứt khoai lang giúp nhuận trường, chống táo bón. Mứt dừa giúp nhuận tràng. Mứt me có tác dụng giải khát, kích thích tiêu hóa, nhuận tràng. Ngược lại, mứt cà chua, cà rốt lại giúp sáng mắt, đẹp da, ngừa ung thư tuyến tiền liệt.

Tuy nhiên, việc chọn dùng cũng nên có nhiều điều lưu ý.

Mứt là các thực phẩm dinh dưỡng vì có chứa nhiều thành phần tốt cho cơ thể như đường bột, protein, axit hữu cơ, vitamin và khoáng chất, nhiều chất chống lão hóa tốt cho sức khỏe. Đặc biệt hơn là các nhóm hóa thực vật có tác dụng chống oxy hóa tế bào tăng cường lợi gan, thải độc cho cơ thể.
Tuy nhiên, mứt thường quá ngọt, không thích hợp cho người bệnh đái tháo đường, người có đường máu cao, béo phì, hay người muốn ăn kiêng, PGS Lâm cho biết.

Một số loại mứt chứa nhiều loại beta carotene hoặc vitamin A, C như mứt cà chua, cà rốt, táo, mận, kiwi… sẽ bị phân hủy do nhiệt độ và thời gian chế biến mứt quá lâu sẽ làm mất tác dụng của các nhóm vitamin.

Do đường nhiều nên mứt tạo ra năng lượng là chính, không cung cấp đủ thành phần dưỡng chất nhất là các vitamin, khoáng chất cho cơ thể so với lúc còn tươi. Vì vậy nó không tốt khi dùng cho người già, trẻ em và các phụ nữ mang thai trong suốt thai kỳ, không nên ăn nhiều.

Ngoài ra, ăn nhiều mứt dễ sinh đầy bụng và làm giảm mất cảm giác đói, do đó làm hạn chế sự ăn vào trong 2 bữa ăn chính.

Ngoài ra, liên quan đến vấn đề an toàn thực phẩm, PGS Lâm cho rằng người dân khi mua mứt Tết cần đảm sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng. Với những cơ sở sản xuất tạm, không đủ đảm bảo an toàn thực phẩm như nơi phơi nguyên liệu bụi bẩn, thùng xô chậu ngâm mứt cáu bẩn, các loại phụ gia không được phép sử dụng như: hóa chất tẩy trắng, phẩm màu, đường hóa học, hàn the… đều có nguy cơ độc hại với sức khỏe.

Một số cơ sở sản xuất không hợp vệ sinh, có thể gây nhiễm khuẩn, làm phát sinh một số bệnh đường tiêu hóa như tiêu chảy do nhiễm khuẩn. Quá trình bảo quản không đạt tiêu chuẩn dễ sinh nấm mốc làm ảnh hưởng hại nhiều cho sức khỏe hơn là có lợi.

Dưới khía cạnh dinh dưỡng, PGS Lâm khuyên tốt nhất là nên giảm bớt lượng mứt sử dụng và thay thế bằng cách ăn các loại trái cây tươi trong những ngày tết như dưa hấu, cam, quýt, bưởi, hồng, dâu, táo… có lợi cho sức khỏe. 

Có thể thay thế mứt Tết bằng các loại hạt ngũ cốc hoặc hạt bí, đậu phộng, hạt điều, đậu hòa lan. Riêng với hạt dưa thì chú ý vì nếu được nhuộm bằng phẩm màu không tốt cũng có hại cho sức khỏe.

Hà An