Nhập viện vì... miếng dán
Hiện nay, nhiều người hay dùng loại thuốc dạng miếng dán (cao dán) trên da để chữa hoặc phòng bệnh. Tuy nhiên, nhiều người chưa hiểu rõ cách sử dụng dẫn đến dùng sai, thậm chí có trường hợp nhập viện vì ngộ độc.
Tưởng con bị... ma ám
Nhiều người vẫn còn suy nghĩ rằng miếng dán luôn an toàn, đối tượng nào sử dụng cũng được. Đặc biệt, phụ huynh vẫn còn thờ ơ trong việc cho con sử dụng miếng dán dẫn đến không ít trường hợp ngộ độc đáng tiếc. Dù vậy, ngay cả khi con ngộ độc, nhiều phụ huynh vẫn không phát hiện, cho rằng trẻ bị... ma ám do có những hành vi kỳ lạ.
Cách đây không lâu, chị K.T chia sẻ trên Facebook rằng chị đã thở phào nhẹ nhõm vì gia đình vừa trải qua một biến cố liên quan đến sức khỏe của cô con gái 6 tuổi. Theo chị K.T, khi đưa con về quê, chồng chị đã mua 1 miếng dán say tàu xe dán cho bé. Do chỉ mua 1 miếng nên chồng chị không nhận được tờ hướng dẫn sử dụng và cũng không được người bán căn dặn gì thêm.
Chị K.T bắt đầu dán cho con lúc 6 giờ. Đến khoảng 11 giờ, khi con đi chơi về, thấy mặt ửng đỏ, tưởng bị say nắng nên chị bắt bé nghỉ ngơi. Trong chuyến đi hôm đó, con chị ngủ rất ngon và không bị nôn ói. Đến 16 giờ cùng ngày, chị K.T thấy con có biểu hiện không bình thường: miệng nói nhảm, không nhận rõ vật, đi loạng choạng, đâm đầu vào tường và bàn ghế mà không biết, thậm chí không nhận ra được cha mẹ; bé hoạt động lúc nhanh, lúc đờ đẫn.
Cả gia đình cho rằng chắc bé về quê nên bị... ma ám và đã nghĩ đến phương án mời thầy về cúng. Càng về khuya, bé càng có biểu hiện nặng hơn, tự cào cấu mặt mũi, la hét, đi lại không ngừng. Sợ con tự gây thương tích, vợ chồng chị K.T phải cho bé cào cấu mình. Đến 5 giờ hôm sau, thấy con tỉnh táo hơn nhiều, vợ chồng chị mừng thầm nhưng mấy ngày sau, mắt bé vẫn bị mờ, không nhìn rõ mọi vật, trí nhớ chưa phục hồi hoàn toàn.
Đưa con đến bệnh viện, gia đình mới tá hỏa khi bác sĩ cho biết bé bị ngộ độc miếng dán say tàu xe. Trong miếng dán có thành phần scopolamine 1,5 mg, tác dụng phụ là làm liệt cơ mắt, giãn đồng tử, làm mờ mắt khiến không nhìn gần được. Tác dụng phụ sẽ đỡ sau 72 giờ.
Hai loại thuốc dán, 2 tác dụng
Một là loại dán lên da cho tác dụng tại chỗ như miếng Salonpas hay một số miếng trị đau mỏi cơ chỉ có tác dụng giảm đau ở chỗ được dán.
Loại thứ hai là băng dán xuyên da (còn gọi là hệ điều trị xuyên da, viết tắt TTS), dù dán một chỗ nhưng cho tác dụng toàn thân, tức là tác dụng không khác gì uống thuốc hay tiêm - kiểu như dán ở ngực nhưng trị được đau thắt ngực, phòng nhồi máu cơ tim hay miếng dán say tàu xe. Loại miếng dán cho tác dụng toàn thân nếu sử dụng không đúng dễ gây ngộ độc.
Các bệnh viện đã tiếp nhận không ít trường hợp bị ngộ độc miếng dán mà nguyên nhân thường gặp là do nhân viên ở một số nhà thuốc không tư vấn kỹ; người mua không đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, thường dùng một lúc 2-3 miếng...
Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng
Băng dán xuyên da có nhiều ưu điểm: không gây tai biến và bất tiện như dạng thuốc tiêm; không có sự biến đổi hấp thu và bị chuyển hóa bởi gan như dạng thuốc uống; có thể cung cấp dược chất một cách liên tục, không phải dùng thuốc nhiều lần trong ngày; khi muốn ngưng việc điều trị chỉ cần bóc ra khỏi da…
Do có nhiều ưu điểm nên băng dán xuyên da hiện được dùng điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Chẳng hạn, Nitroderm TTS chứa trinitrin dùng trị đau thắt ngực, phòng nhồi máu cơ tim; Scopoderm TTS (có tên thuốc không có chữ TTS như Kimite) chứa scopolamin dùng phòng chống say tàu xe; Estraderm TTS chứa estrogen dùng trị rối loạn mãn kinh do thiếu hormone sinh dục nữ; Fetanyl TTS chứa fetanyl dùng trị đau nhức nặng như đau ung thư giai đoạn cuối; Nicoderm TTS chứa nicotin dùng cai hút thuốc lá…
Những điều cần lưu ý
- Nên dán miếng dán phòng say tàu xe vào vùng da khô sau tai 4 giờ trước khi lên xe. Nếu sáng sớm hôm sau khởi hành, nên dán vào đêm ngay trước khi ngủ để thuốc có đủ thời gian thấm qua da vào máu.
- Khi gặp tác dụng phụ, phải ngưng điều trị ngay bằng cách bóc băng dán ra khỏi da, nếu đang dùng thuốc theo sự chỉ định của bác sĩ phải báo cho bác sĩ biết. Không được dùng ở phụ nữ có thai, phụ nữ cho con bú, trẻ em. Ví dụ, trẻ dưới 8 tuổi không dùng miếng dán Kimite chống say tàu xe, trẻ 8-15 tuổi có thể sử dụng nhưng chỉ một nửa băng dán Kimite (dùng kéo cắt đôi miếng dán). Đã có trường hợp ngộ độc chỉ vì trẻ được bố mẹ dán một lần cả 2 miếng lên da sau 2 tai.
- Cần tuân theo sự hướng dẫn về cách dùng như thời điểm dán, dán trong bao lâu, dán cách nào, cách thay băng dán mới và cách hủy băng dán sau khi dùng xong. Sau khi dùng, không nên bỏ miếng dán bừa bãi (nên bỏ vào thùng rác có nắp đậy kín) vì lượng thuốc còn thừa có thể gây hại cho trẻ em nếu chúng lấy dán vào da.
- Không dán vào những vùng da bị trầy xước vì thuốc trực tiếp đi vào máu không có lợi hoặc có thể gây nhiễm trùng. Nếu vùng dán nổi mẩn đỏ thì không nên dán tiếp do có thể bị dị ứng. Nhiều người có tâm lý dán một miếng sợ không đủ liều nên thường dán nhiều miếng. Như thế là không nên vì có thể bị quá liều thuốc, gây tai biến.