“Hãy hiểu đúng về ung thư…”

Đây là hoạt động thường xuyên trong chuỗi sự kiện truyền thông giáo dục sức khỏe của Bệnh viện Ung Bướu Hưng Việt nhằm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về y tế về phòng và phát hiện sớm ung thư giai đoạn 2012-2015.

Ung thư và những nỗi sợ hãi

Theo những số liệu thống kê mới nhất, ung thư đang dần trở thành gánh nặng xã hội của mọi quốc gia, trong đó có các nước đang phát triển như Việt Nam. Ung thư là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới.

Ung thư không đáng sợ như Ebola vì sự lây lan và tử vong nhanh. Ung thư âm thầm len lỏi vào mọi ngõ ngách của cơ thể, không cho những dấu hiệu cụ thể trong giai đoạn sớm, chỉ đến khi phát hiện ra thì đã quá muộn. Chính vì vậy, nhắc đến ung thư, là người ta nghĩ ngay đến cái chết.

Đặc biệt là ở Việt Nam, do nhận thức về căn bệnh còn kém, thông điệp truyền đi trên các phương tiện thông tin đại chúng ồ ạt, chưa chú trọng vào phòng và phát hiện sớm ung thư nên vô tình gieo thêm vào suy nghĩ mọi người nỗi lo sợ với ung thư.

Lo sợ nhưng không theo cách thông thường của các nước phát triển biến thành hành động. Lo sợ ở Việt Nam là trốn tránh và thà không đi khám bệnh để không biết về bệnh còn hơn. Mối lo ấy vô tình cổ vũ cho thói quen vốn không tốt của người dân Việt Nam, không dám đi khám sức khỏe thường xuyên. Trừ khi có dấu hiệu đau ốm thật sự, người dân mới chịu đi tới các cơ sở y tế để khám và điều trị. Nhưng với ung thư, điều này đồng nghĩa với việc bệnh đã bước vào giai đoạn muộn, việc điều trị gặp rất nhiều khó khăn, nhiều trường hợp tử vong nhanh do bệnh đã di căn nhiều cơ quan quan trọng trong cơ thể.

Lo sợ ung thư của người dân Việt Nam còn được biểu hiện ở việc chấp nhận cái bản án tử hình của ung thư. Khi được chẩn đoán bệnh, nhiều người tặc lưỡi, đó là “trời kêu ai nấy dạ”, là “Nam Tào gạch sổ”, là kiếp trước mắc tội, kiếp này phải trả. Vì vậy, khi được tuyên truyền phổ biến về việc khám sức khỏe, phát hiện sớm ung thư, con người ta tỏ ra nghi ngờ, và vẫn tin rằng, đã là ung thư thì chết.

Và vì vậy, người ta mặc định với nhau rằng, ung thư không thể chữa khỏi, ung thư không có biện pháp phòng tránh, ung thư không thể đụng dao kéo… Thậm chí, nhiều ca tử vong không phải do ung thư nhưng người ta vẫn truyền tai là do “ung thư đấy”…

Nó ám ảnh quá lớn, ăn sâu vào tiềm thức, và cứ mỗi bước như thế, nó vô tình trở thành sát thủ mạnh tay, mỗi năm làm cho 150.000 người Việt mắc bệnh và lấy đi tính mạng của 75.000 người.

Điều này được TS.BS Hoàng Đình Chân, Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Ung Bướu Hưng Việt nhấn mạnh trong tọa đàm “Một số bệnh ung thư thường gặp ở giới văn phòng”. Là một tiến sĩ với hơn 30 năm kinh nghiệm trong chuyên ngành phẫu thuật lồng ngực và ung thư, TS Chân hiểu rất rõ những nỗi lo sợ đó. Điều này cũng luôn đè nặng lên đôi tay của người thầy thuốc, nhất là với những trường hợp bị phát hiện ung thư muộn chỉ vì thiếu thông tin hoặc hiểu sai thông tin.

Hãy hiểu đúng về ung thư

Ngoài TS.BS Hoàng Đình Chân, buổi tọa đàm có PGS.TS.BS Nguyễn Hoàng Sơn – Chủ tịch Hội Tai Mũi Họng Hà Nội và các tỉnh phía Bắc, Cố vấn chuyên môn Bệnh viện Ung Bướu Hưng Việt và BS Nguyễn Phương Nga – Bác sĩ chuyên khoa ung bướu Bệnh viện Ung Bướu Hưng Việt. Bên cạnh việc cung cấp thông tin về một số bệnh thường gặp ở giới văn phòng đặc biệt là ung thư, các chuyên gia đưa ra lời khuyên về cách hiểu đúng với ung thư.

“Thực chất ung thư không phải là chết, cũng không phải ung thư là điều gì ghê gớm mà con người mới phát hiện ra. Ung thư đã có từ lâu đời nhưng với điều kiện sống như hiện nay, con người phải đối mặt với nó nhiều hơn. Tuy nhiên, quá sợ hãi, quá lo lắng, suy nghĩ tiêu cực… nhất là ở phụ nữ, làm bệnh càng có cơ hội phát triển…” PGS.TS.BS Nguyễn Hoàng Sơn chia sẻ trong buổi tọa đàm.

Các chuyên gia làm rõ bản chất của ung thư là sự tăng trưởng quá đà, sinh sôi vô tổ chức của các tế bào bất thường. Hàng tỉ tế bào này tích tụ lại thành khối bướu (khối u), đè ép, xâm lấn và phá hủy các vùng mô bình thường lân cận. Tại các vị trí trên cơ thể có tế bào ung thư, chúng lang thang đây đó rồi dần dần nắm quyền chủ động, tàn phá cơ thể chúng ta.

Ung thư là bệnh nguy hiểm nhưng với khoa học ngày nay, 1/3 có thể dự phòng được, 1/3 có thể chữa khỏi nếu ở giai đoạn sớm, 1/3 có thể kéo dài cuộc sống nếu như ở giai đoạn muộn. Nhiều nước có nền y tế phát triển đã chữa khỏi trên 50% bệnh nhân ung thư nhờ phát hiện sớm. Ở nước ta tỷ lệ khỏi bệnh còn thấp do phần lớn người bệnh được phát hiện muộn. Nhiều người bệnh tin cách chữa bệnh phản khoa học, mê tín dị đoan… để rồi khi đến bệnh viện đã ở trong giai đoạn không thể cứu chữa được.

Giới văn phòng cũng như bất cứ cá nhân nào trong xã hội, đều là đối tượng có thể bị ung thư tác động. Nhất là môi trường làm việc điều hòa, ít vận động, ngồi nhiều bên máy vi tính, căng thẳng… tạo tiền đề cho một số loại bệnh ung thư tác động như Ung thư vú – phụ khoa, ung thư đầu – cổ…

Ung thư có thể dự phòng được qua ba cấp độ: cấp 1 - Loại bỏ các nguy cơ gây bệnh như môi trường ô nhiễm, rau quả có chứa chất bảo quản… (điều này gần như không thể); cấp 2 – Sàng lọc và phát hiện sớm dấu hiệu của bệnh (khám sức khỏe định kỳ); cấp 3 - Chẩn đoán và điều trị. Với môi trường sống đầy ắp những nguy cơ như ở Việt Nam hiện nay việc thực hiện biện pháp dự phòng cấp 1 hoàn toàn không khả thi. Vì vậy, trước khi phải dùng đến cấp độ ba là điều trị, ung thư cần được phát hiện, chẩn đoán sớm, khi bệnh chưa phát triển, chưa di căn…

Khám sức khỏe định kỳ là lời khuyên thích hợp dành cho cộng đồng trước sức tàn phá của ung thư. Mỗi năm đi khám sức khỏe định kỳ 1 đến 2 lần, chi phí cho một lần đi khám sức khỏe định kỳ tốn kém rất ít so với số tiền phải bỏ ra để mua thuốc và điều trị khi phát hiện bệnh. Hơn nữa khám sức khỏe định kỳ giúp con người có được tâm lý vững vàng, duy trì sự trẻ trung thật sự, giúp con người hạnh phúc vui vẻ hơn. Đối với nữ giới, đây là biện pháp chăm sóc sắc đẹp toàn diện, đẹp từ bên trong một cơ thể khỏe mạnh. Khám sức khỏe định kỳ được đánh giá là phương pháp bảo dưỡng cơ thể an toàn, giúp gia tăng tài sản cuộc đời của mỗi người, giúp tiết kiệm chi phí, và quan trọng hàng đầu, nó giúp phát hiện những nguy cơ tiềm ẩn của ung thư.

Tiểu Yến