“Đào” đường hầm siêu nhỏ lấy sỏi thận cho bệnh nhi

PGS.TS.BS Nguyễn Phúc Cẩm Hoàng, Phó giám đốc Bệnh viện Bình Dân, TPHCM cho biết tại đây vừa liên tiếp thành công với kỹ thuật lấy sỏi thận mới cho hiệu quả điều trị tối ưu trên nhóm bệnh nhi bị sỏi thận. Theo đó, 3 bệnh nhi từ 3 đến 7 tuổi bị sỏi thận gây đau âm ỉ vùng hông lưng và nhiễm khuẩn niệu tái phát nhiều lần đã được các bác sĩ phẫu thuật lấy sạch sỏi bằng kỹ thuật mới, chỉ rạch da khoảng 5 mm.

Trước đó, Bệnh viện Bình Dân tiếp nhận từ bệnh viện Nhi Đồng tại TPHCM các cháu V.N.K. (3 tuổi, ngụ tại TPHCM) có sỏi kích thước 21x20mm cùng 2 sỏi nhỏ ở thận trái; bệnh nhi P.Đ.N.Y. (7 tuổi, ngụ tại TPHCM) có sỏi 9x10mm ở thận phải; bệnh nhi N.T.T.N. (6 tuổi, ngụ tại Cần Thơ) có sỏi 9x13mm ở trận trái.

Người nhà các bé cho biết trẻ thường đau hông lưng ở bên có sỏi thận, quấy khóc nhiều, ăn uống kém, thường sốt từng đợt. Cả 3 bệnh nhi trên dù đã được theo dõi và điều trị bằng thuốc thường xuyên nhưng các triệu chứng vẫn xuất hiện từng đợt và sỏi ngày một lớn lên.

Theo PGS Cẩm Hoàng, việc điều trị sỏi thận ở bệnh nhi là rất khó khăn và phức tạp, đòi hỏi bác sĩ phải cân nhắc để vừa lấy sạch sỏi đồng thời giữ được chức năng thận về sau này. Hiện nay, đối với các trường hợp sỏi thận lớn và có biến chứng ở trẻ em, phương pháp thường được áp dụng ở Việt Nam vẫn là mổ mở lấy sỏi. Nếu mổ mở, bệnh nhi phải chịu đường mổ dài, đau nhiều sau mổ, phục hồi chậm và nguy cơ ảnh hưởng chức năng thận.

Sau khi tiếp nhận các bệnh nhi, bác sĩ đã hội chẩn và nhận định đây là những trường hợp sỏi gây biến chứng cần được điều trị triệt để. Để giảm thiểu xâm lấn, bệnh viện quyết định thực hiện phẫu thuật nội soi qua đường hầm siêu nhỏ ra da (UMP) vào thận dưới hướng dẫn của máy X-quang C-arm, sử dụng máy tán sỏi laser.

Các ca phẫu thuật diễn ra trong hơn 1 giờ với sự phối hợp với các bác sĩ gây mê nhi từ Bệnh viện Nhi Đồng 1. Hình ảnh kiểm tra sau phẫu thuật cho thấy thận đã sạch sỏi hoàn toàn. Cả 3 bệnh nhi hiện đã khỏi bệnh, xuất viện trong niềm vui của gia đình cùng các bác sĩ.

Cha của bé V.N.K. chia sẻ, gia đình anh có nhiều người bị sỏi thận, ông nội của bé từng phẫu thuật mổ mở lấy sỏi, bản thân anh cũng phải phẫu thuật nội soi hông lưng lấy sỏi thận tại Bệnh viện Bình Dân hơn 10 năm trước. Nay đến con anh cũng phải phẫu thuật tại Bệnh viện Bình Dân nhưng bằng kỹ thuật tối ưu hơn, giúp bé hồi phục nhanh, ít đau đớn.

PGS Cẩm Hoàng cho biết: Đây là kỹ thuật mới giúp loại bỏ sỏi thận ít mất máu, ít tổn thương nhu mô thận, ít đau, hồi phục nhanh sau mổ và hầu như không để lại sẹo. Trước đây, người bệnh trẻ em thường phải trải qua mổ mở để lấy sỏi thận, với nhiều nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe. Trên cơ sở đã thực hiện thành công khoảng 1000 trường hợp lấy sỏi thận ra da ở người lớn, bệnh viện đã mở rộng ứng dụng kỹ thuật này trên bệnh nhi và bước đầu mang lại hiệu quả, mở ra hướng tối ưu hơn trong can thiệp cho trẻ không may bị sỏi thận.

Từ trường hợp các bé bị sỏi thận, TS.BS Đỗ Anh Toàn, khoa Phẫu thuật Điều trị Sỏi thận Chuyên sâu cho biết: một số quan điểm cho rằng sỏi tiết niệu nói chung chỉ gặp ở người lớn nhưng thực tế sỏi tiết niệu vẫn có ở trẻ em, dù hiếm gặp hơn người lớn. Các yếu tố nguy cơ liên quan đến hình thành sỏi tiết niệu ở trẻ em bao gồm di truyền, một số bệnh rối loạn chuyển hóa, dị tật hệ tiết niệu. Gần đây, số trẻ em mắc sỏi tiết niệu tăng hơn so với trước, có thể do trẻ ăn nhiều thức ăn nhanh có hàm lượng muối, đạm cao, không uống đủ nước, ít vận động.

Phân tích chuyên môn của TS Anh Toàn chỉ ra: “Triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân bị sỏi tiết niệu là đau âm ỉ vùng hông lưng, tiểu ít, tiểu máu, buồn nôn, nếu nhiễm khuẩn có sốt và vã mồ hôi. Trẻ nhỏ bị sỏi thận thường có biểu hiện quấy khóc, tiểu gắt buốt, sốt lạnh run, chậm tăng cân. Trong một số trường hợp, bệnh nhi không có triệu chứng đau nhưng được phát hiện sỏi thận tình cờ qua siêu âm bụng khi khám sức khỏe.

Để phát hiện sớm, điều trị hiệu quả và phòng ngừa sỏi tiết niệu ở trẻ em, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc để phát hiện các dị tật bẩm sinh đường tiết niệu. Khi trẻ đau hông lưng, tiểu đục, tiểu đau, sốt kéo dài không rõ nguyên nhân, nhiễm khuẩn tái đi tái lại... cần nhanh chóng đưa trẻ đi thăm khám tại các cơ sở y tế.

Vân Sơn