Cần có chính sách ưu tiên trẻ em gái!

Với tỷ số giới tính sau sinh là 113,8 bé trai/100 bé gái,

Việt Nam sẽ không đạt được mục tiêu về khống chế mất cân bằng giới tính sau sinh. Ảnh: H.Hải

Tại hội thảo Triển khai thử nghiệm tổng đài tư vấn vệ tinh kết nối diễn ra hai ngày 2 - 3/10 tại Hà Nội, Tiến sĩ Dương Quốc Trọng, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình cho biết, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam trong những năm gần đây luôn ở mức cao và có xu hướng tiếp tục gia tăng.

“Từ năm 2006, tỷ số giới tính khi sinh là 110 và hai năm sau đã tăng lên 1,15. Trong giai đoạn từ 2009 - 2013 tỷ số giới tính tăng 0,825%. Tôi chắc chắn một điều, tỷ số số giới tính khi sinh chắc chắn không đạt theo chỉ tiêu chiến lược đề ra là 113 vào 2015, dưới 115 vào năm 2010. Bởi thực tế năm 2013 tỷ số này đã ở mức 113,8, và ước tính năm 2014 đã trên 114”, TS Trọng nói.

Theo ông, đây là một vấn đề nóng của dân số, bởi những hệ lụy của tình trạng mất cân bằng giới đã được chỉ ra, khi mà vài chục năm nữa, Việt Nam sẽ dư khoảng 4 triệu đàn ông so với số nữ giới thực có.

Nguyên nhân của tình trạng mất cân bằng giới chủ yếu vẫn do tâm lý tập quán phải có con trai, muốn có con trai của người Việt. Nay lại có các phương tiện chẩn đoán hỗ trợ, giúp người ta có thể lựa chọn giới tính thai nhi theo ý muốn từ trước khi thụ thai, trong khi thụ thai, sau khi thụ thai.

“Tôi cho rằng ở Việt Nam, may mắn vẫn chưa xảy ra tình trạng chọn giới tính sau sinh như tại Trung Quốc, Ấn Độ. Như tại Ấn Độ,  tỷ số chết trẻ em dưới 1 tuổi, dưới 5 tuổi của bé gái cao hơn rất nhiều so với bé trai. Trong khi đó, quy luật tự nhiên, tỷ suất chết trẻ em dưới 1 tuổi, dưới 5 tuổi nam bao giờ cũng cao hơn nữ. Điều này cho thấy chắc chắn có sự lựa chọn sau sinh, những đứa trẻ gái vì lý do nào đó hoặc không được nuôi dưỡng tốt nên tỷ lệ tử vong cao”, TS Trọng bày tỏ.

Để thay đổi vấn đề này, theo TS Trọng, truyền thông là nhóm giải pháp bền vững nhất nhưng cũng mất nhiều thời gian nhất. Việt Nam đã mất đến 50 năm mới có thể thay đổi nhận thức của người dân từ sinh nhiều con xuống mức sinh hai con. Bên cạnh đó, thực hiện chính sách hỗ trợ nữ giới, chính sách ưu tiên với nữ trong giai đoạn này là vô cùng quan trọng. Thứ 3 là tăng cường pháp luật đối với các hành vi lựa chọn giới tính khi sinh.

“Theo tôi, khi thực hiện chính sách ưu tiên nữ giới, chúng ta không nói về bình đẳng giới trong hoàn cảnh này này (coi nam - nữ như nhau). Bởi trong giai đoạn này, đang cần sinh con gái nhiều hơn con giai nên cần có chính sách ưu tiên với nữ, đến khi sự cân bằng giới tính trở về bình thường”, TS Trọng phân tích.

Đến nay, đã có rất nhiều chuyên gia trong lĩnh vực dân số đưa ra đề xuất hỗ trợ gia đình sinh con một bề là gái để giảm tình trạng mất cân bằng giới tính sau sinh. Tuy nhiên đến nay chính sách hỗ trợ gia đình sinh con gái vẫn chưa thực hiện được do vấn đề kinh phí.

Trong dịp này, để cung cấp người dân thông tin chuyên sâu về dân số, kế hoạch hóa gia đình, Tổng cục Dân số Kế hoạch hóa gia đình triển khai thử nghiệm tổng đài tư vấn vệ tinh kết nối tổng đài tư vấn 1900 545586 qua mạng viễn thông, internet và tư vấn viên. Đến nay tổng đài đã được lắp đặt tại 13 tỉnh, thành.  Người dân có thể gọi và gặp trực tiếp tư vấn viên của các tỉnh này với những nội dung như: hướng dẫn sử dụng viên tránh thai hằng ngày, các bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, thông tin về làm mẹ an toàn, hướng dẫn sử dụng bao cao su... Các tư vấn viên cũng được khuyến khích lồng ghép các vấn đề nóng về dân số để tư vấn cho người dân, như các vấn đề về mất cân bằng giới, nâng cao chất lượng dân số, cải thiện, nâng cao sức khoẻ bà mẹ, trẻ em...

Hồng Hải