Ca mắc mới giảm sâu, dịch Covid-19 liệu sắp kết thúc?

Theo thống kê của Bộ Y tế, số mắc mới Covid-19 trong ngày 25/10 tiếp tục duy trì ở mức thấp với hơn 500 ca. 

Trước đó, xu hướng tăng ca mắc bắt đầu hiện rõ từ tháng 7. Trong khi các tháng trước đó trung bình mỗi ngày nước ta chỉ ghi nhận 500-700 ca, thì đến tháng 7 con số này tăng lên 1.000 và đến nay là khoảng 2.900 ca. Đáng chú ý, ngày 7/9 cả nước ghi nhận gần 3.900 ca. 

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng cho rằng dịch Covid-19 hiện giảm nhiều cả về số mắc mới, ca nặng lẫn tử vong. Điều này có thể là do chủng mới Omicron gây bệnh nhẹ hơn và hiệu lực bảo vệ của vaccine phòng Covid-19 tiêm trong thời gian qua. Miễn dịch do vaccine hay mắc phải không bền vững (4-6 tháng), vì thế nếu sắp tới mà không có vaccine thì dịch có thể bùng lên, đặc biệt là ở nhóm nguy cơ cao có thể bị nhiễm bệnh nặng, phải nhập viện…. 

Bên cạnh đó, con số thống kê hiện không chính xác. Lý do vì nhiều người mắc bệnh nhưng không khai báo y tế. 

"Chúng ta không quá lo lắng nhưng cũng không được chủ quan. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn tuyên bố dịch Covid-19 là tình trạng khẩn cấp, số mắc và tử vong của Covid-19 trên thế giới vẫn là cao trong số các bệnh truyền nhiễm khác, dịch diễn biến phức tạp, khó lường, khó dự báo. Virus liên tục biến đổi, có thể xuất hiện các biến thể mới và chúng ta không biết được biến thể mới này sẽ làm bệnh nhẹ đi hay tăng nặng", PGS Phu chia sẻ. 

Thực tế, nước ta đã chuyển sang thích ứng an toàn, linh hoạt thay vì cấm đoán. Theo PGS Phu, chúng ta dừng khai báo y tế; dừng cách ly đối với người nhập cảnh, người tiếp xúc; điều chỉnh hướng dẫn phòng chống dịch… chuyển từ cấm đoán sang kiểm soát linh hoạt, tùy theo từng địa phương, thời điểm để áp dụng. Tuy nhiên không buông lỏng việc phòng chống dịch, cụ thể là vẫn giám sát, chú trọng bảo vệ nhóm người nguy cơ cao. 

Dịch Covid-19 vẫn tiếp tục kéo dài, có thể còn ca nặng

Sắp tới các tỉnh miền Bắc bước vào mùa đông, điều kiện thời tiết thuận lợi cho virus phát triển cũng là một yếu tố nguy cơ. Tuy nhiên, theo PGS Phu đây không phải yếu tố quyết định chính, quan trọng nhất vẫn là chủng virus nặng hay nhẹ, người dân có được tiêm vaccine hay không…

"Dịch Covid-19 vẫn tiếp tục kéo dài, vẫn có thể còn ca nặng. Vì vậy, Việt Nam cần tiếp tục chính sách bảo vệ nhóm nguy cơ như người già, bệnh nền, suy giảm miễn dịch. Bên cạnh đó, không vì Covid-19 mà bỏ qua các dịch khác như sốt xuất huyết đang tăng nóng, với số mắc và tử vong tăng nhanh", PGS Phu nhấn mạnh. 

Chung quan điểm này, GS.TS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp trên thế giới, chưa ổn định và khó dự đoán. Miễn dịch đáp ứng do mắc phải hoặc tiêm chủng giảm dần theo thời gian. Trong khi đó, virus SARS-CoV-2 liên tục có sự biến đổi với các biến thể mới. Biến thể phụ của virus tiềm ẩn khả năng lây lan nhanh, tránh được miễn dịch, giảm hiệu quả điều trị, vì thế không loại trừ khả năng làm tăng nặng, tử vong. 

Do đó, Ủy ban Khẩn cấp của WHO tổ chức họp định kỳ 3 tháng/ lần để đánh giá tình hình dịch trên toàn cầu và có những khuyến cáo đối với các quốc gia thành viên. Tại cuộc họp gần nhất lần thứ 13 (ngày 13/10), Ủy ban Khẩn cấp đánh giá thế giới vẫn trong tình trạng đại dịch. Các nước vẫn phải tiếp tục tăng cường hệ thống giám sát và mở rộng năng lực điều trị, vaccine cho các đối tượng nguy cơ cao. Đồng thời tiếp tục cập nhật kế hoạch chuẩn bị và ứng phó quốc gia với đại dịch.

Tình huống xuất hiện biến thể mới nguy hiểm hơn có khả năng làm giảm hiệu quả vaccine hoặc giảm miễn dịch, khiến ca nặng hoặc tử vong tăng lên, dịch có nguy cơ bùng phát mạnh, trên diện rộng, vượt quá năng lực của hệ thống y tế là có thể xảy ra. 

Theo GS Lân, tại nước ta hiện nay dịch trong tình trạng được kiểm soát. Các biện pháp phòng chống dịch cơ bản đã trở về trạng thái bình thường mới, tạo thuận lợi cho người dân trong hoạt động đi lại, lao động, sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, nếu dịch bùng phát trở lại ở địa phương nào đó thì các biện pháp ứng phó nghiêm ngặt sẽ được nhanh chóng áp dụng trở lại (kể cả biện pháp 5K) để kịp thời khống chế không để dịch tác động lớn tới an sinh xã hội, sức khỏe, tính mạng của người dân.

Bộ Y tế luôn phối hợp chặt chẽ với WHO, Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ, các tổ chức quốc tế, cùng các chuyên gia, các nhà khoa học theo dõi chặt chẽ và thường xuyên đánh giá tình hình dịch Covid-19. Trong trường hợp tình hình dịch diễn biến ổn định, có thể dự báo và kiểm soát được, các biện pháp phòng chống dịch sẽ được kịp thời điều chỉnh nhằm chủ động đáp ứng với dịch và bảo đảm sức khỏe người dân.