Bạc Nano: Tuyệt vời trong cuộc sống!

Tòa soạn giới thiệu bài viết về những ứng dụng "kỳ diệu" của loại bạc nano này trong cuộc sống...

Cũng như vàng, bạc là kim loại quý, màu trắng sang, không sét rỉ thường dùng làm đồ trang sức dưới dạng nguyên chất hay hợp kim với vàng, đồng (vàng Tây).

Bên cạnh việc trang sức, bạc còn có một tính chất đặc biệt nữa, đã được con người sử dụng xưa nay, đó là khả năng sát khuẩn, diệt trùng: (1) Vua chúa, những nhà quý tộc thường dùng bát, đũa, ấm, chén …. bằng bạc để thức ăn nước uống được an toàn, (2) Trẻ nhỏ thường được phụ huynh cho đeo dây chuyền, kiềng, vòng bằng bạc để phòng ngừa bệnh tật, (3) Khi bị nhức đầu, sổ mũi, cảm cúm chúng ta thường cạo, đánh gió bằng đồng tiền, thìa bạc sẽ thấy dễ chịu ngay.

Ở nước ngoài người ta cũng thường dùng bạc để: (1) làm những bộ đồ ẩm thực sang trọng, (2) Người Mỹ xưa có thói quen thả đồng tiền bạc vào bình sữa, (3) Nhà thờ dùng lọ bạc đựng bánh thánh, (4) Cơ quan quản trị không gian Hoa Kỳ (NASA) dùng bạc để lọc nước sạch cho các phi hành gia vũ trụ trên tàu không gian con thoi .v.v…

Các nghiên cứu y khoa nghiêm túc cho thấy bạc có khả năng tiêu diệt đến 650 chủng loại khuẩn khác nhau, nghĩa là hầu hết các loại vi khuẩn gây bệnh cho người, đặc biệt là các vi khuẩn gây bệnh đường ruột, gây tiêu chảy như E.Coli….

Bạc diệt khuẩn như thế nào?

Vi khuẩn có cấu trúc đơn bào, màng tế bào của chúng thường có nhiều cầu nối disulfua S-S nằm ở các kênh màng tế bào. Các kênh này là cửa ngõ để vi khuẩn trao đổi chất chuyển hóa với môi trường sống chung quanh; nều kênh không hoạt vi khuẩn sẽ chết.

Nguyên tử bạc có tác dụng là một chất xúc tác sinh học (biocatalyzer) cho phản ứng phá hủy dây nối disulfua S-S, phá vỡ quá trình chuyển hóa sinh trưởng của tế bào và cuối cùng vi khuẩn sẽ bị tiêu diệt.

Bạc cũng có tác dụng tạo ra phản ứng oxy hóa khử trong không khí cũng như trong nước, làm phá hoại màng tế bào của vi khuẩn, giống như là tác dụng của nước oxy già H2O2. Tóm lại, bac hay chính xác hơn là ion bạc (Ag+), có tác dụng diệt khuẩn theo cả hai cách: (1) Ức chế sự sinh trưởng của vi khuẩn thông qua sự cản trở các kênh dinh dưỡng ở màng tế bào và (2) Tiêu diệt vi khuẩn bằng cách phá hỏng màng tế bào của chúng.

Sản phẩm công nghệ bạc nano (NanoSilver) trong đời sống

Hiện nay, rất nhiều sản phẩm bạc nano đã được ứng dụng trong đời sống.

a. Chai sữa, núm vú NanoSilver

Đây là sản phẩm của công nghệ nano phát triển từ Hàn Quốc gần 10 năm nay, hiện đã phổ biến ở Việt Nam.

Bình sữa trẻ em làm bằng thuỷ tinh, phụ huynh thường rửa sạch luộc hoặc tráng nước sôi mỗi lần sử dụng. Nhưng khi kiểm tra, y tế thấy vi khuẩn còn lại trong chai khá nhiều, càng để lâu chúng càng sinh sôi nảy nở.

Bình sữa NanoSilver bên trong có phủ một lớp keo cứng, rất khó bị xước, trong có chứa đầy hạt bạc nano, kích thước mỗi hạt cỡ vài chục nanomet.

Nhờ có lớp này nên bình sữa NanoSilver sau khi rửa súc bình bằng nước nguội các hạt bạc sẽ tiêu diệt các vi khuẩn còn sót lại khiến bình thật sự vô trùng.

b. Điều hoà nhiệt độ, tủ lạnh NanoSilver

Tủ lạnh NanoSilver có lớp sơn bên trong là sơn có trộn hạt bạc kích thước nano. Lớp sơn có hạt bạc này hạn chế rất nhiều sự phát triển của vi khuẩn bên trong tủ lạnh, nhờ đó vừa vệ sinh vừa không có mùi hôi.

Điều hoà nhiệt độ NanoSilver có lớp hạt bạc nano ở chỗ bộ lọc gió lạnh thổi vào phòng. Các vi khuẩn trong không khí đi qua bộ lọc này bị tiêu diệt theo cơ chế diệt khuẩn của bạc.

c. Tất không hôi NanoSilver

Tất mang ở chân lúc đi giày rất chóng bị hôi vì giày kín, đi lại nhiều mồ hôi chân khó thoát ra, tất bị ẩm. Đặc biệt đối với người đi núi, bộ đội hành quân, điều này rất khó chịu vì nhiều trường hợp đi dài ngày không thường xuyên thay, giặt tất được.

Phân tích ra thì áo quần, tất có mùi hôi không phải do mùi của mồ hôi thấm vào đấy mà là do một số loài vi khuẩn dễ sinh sôi nảy nở ở môi trường có mồ hôi. Mùi hôi chính là mùi của các loại vi khuẩn này, đặc biệt là xác chết của chúng. Vì vậy để khử mùi hôi đơn giản là phải diệt các loài vi khuẩn sinh trưởng ở môi trường có mồ hôi. Ở đây bột bạc nano rất có công dụng.

Hạt bạc nano bạc bám dính chặt bên trong sợi, do đó tất dệt ra, giặt giũ nhiều lần vẫn còn các hạt bạc nano trong đó, vẫn còn tác dụng diệt khuẩn.

d. Máy giặt NanoSilver

Khác với máy giặt thường, ở đây có bộ phận theo cách điện phân, từ một khối bạc tạo ra rất nhiều hạt bạc (hàng tỉ tỉ hạt) kích cỡ nanomet pha trộn vào nước giặt một cách thích hợp (tuy nhiều hạt bạc nhưng hạt rất nhỏ nên mỗi lần giặt khối bạc hao mòn rất ít). Áo quần giặt bằng máy giặt này cũng được làm sạch như ở cách giặt thông thường nhưng phải làm sao cho khi giặt sạch, quay khô, trong áo quần vẫn còn lại những hạt bạc kích cỡ nano. Các hạt bạc nano này có tác dụng diệt khuẩn cho vải chứ không có tác dụng làm sạch. Tuy nhiên áo quần giặt bằng máy giặt NanoSilver mặc lâu vẫn thơm tho không có mùi hôi, có cảm giác sạch sẽ như là mới giặt (được độ vài tuần) nhờ tác dụng diệt khuẩn vải như chiếc bí tất bạc nano.

e. Nhiều sản phẩm khác của công nghệ NanoSilver như bàn chải đánh răng, chổi cọ rửa, nước gội đầu, kem xoa v.v…

Đôi điều bàn luận

Dù là một kháng sinh tự nhiên, các nhà khoa học cũng có lý khi lo ngại rằng nếu lượng bạc nano được thải ra quá nhiều có thể gây hại cho môi trường sống, ví dụ máy giặt tráng với nanosilver tuôn ra một số các hạt vào hệ thống cống thoát nước thải và từ đó có thể gây ô nhiễm sông, hồ… và nó sẽ giết hết các vi khuẩn, kể cả vi khuẩn có lợi ?

May mắn thay, đây chỉ là lý thuyết, trong thực tế luôn luôn có quá trình thuận nghịch biến bạc kim loại Ag ra dạng ion Ag+ và ngược lại.

Câu kết luận “Bạc rất an toàn trong trang sức lẫn y khoa”.

TS BS Trần Bá Thoại    

Uỷ viên BCH Hội Nội tiết Việt Nam