Giữa Thủ đô, biệt thự triệu đô xây cho... bò ở

Số phận những biệt thự bỏ hoang

Khu vực Mễ Trì, Pháp Vân - Tứ Hiệp, Việt Hưng có đến hàng chục căn biệt thự đã hoàn thiện phần xây thô bị bỏ hoang. Những căn biệt thự này có giá từ 10 tỷ đồng cho tới 60 tỷ đồng và đều ở những vị trí đắc địa nhưng chưa có người ở, để cỏ dại mọc um tùm, rác rưởi tràn lan.

Tại một căn biệt thự trong khu đô thị mới Pháp Vân – Tứ Hiệp, ai bước vào cũng phải rùng mình vì trên sàn nhà chất thải được vất la liệt. Tại các phòng ngủ và khu thiết kế cho nhà vệ sinh, đâu đâu cũng thấy các loại kim tiêm, bao cao su đã qua sử dụng. Trên nền nhà còn thấy những mảnh chiếu rách bươm hay những tảng vải vóc cũ bốc mùi xú uế rất khó chịu.

Theo anh Phong, bảo vệ làm việc tại khu đô thị mới Pháp Vân, từ khi hoàn thiện xong phần xây thô, đa số các biệt thự ở đây không có người ở. Ban đêm, rất nhiều các đối tượng nghiện hút và gái mại dâm đã tận dụng những không gian trống này làm địa bàn hoạt động.

“Diện tích của khu đô thị khá lớn, số lượng nhân viên bảo vệ thì có hạn, trong khi các đối tượng chích choác thì quá đông, chúng tôi căng hết sức ra nhưng vẫn không thể kiểm soát hết được”, anh Phong cho biết.

Đặc biệt, do biến thành ổ tệ nạn xã hội nên an ninh tại khu vực cũng rất bất an. Theo anh Phong, những gia đình đã chuyển đến ở các căn biệt thự ở đây đều rất lo lắng vì nạn trộm cướp diễn ra rất thường xuyên.

“Từ ngày mấy căn nhà ấy mọc lên là lũ nghiện ngập từ đâu kéo đến cả đấy làm rối loạn hết cả an ninh khu vực. Hơi một chút là bị mất trộm đồ đạc, ấy là chưa kể đến còn có người bị cướp giật. Đi lại ban ngày thì không sao, nhưng ban đêm đi về qua những căn biệt thự này rất sợ", anh Phong nói.

Còn tại khu đô thị Tứ Hiệp - Thanh Trì, nhiều biệt thự bỏ hoang đã trở thành nơi tránh nắng cho bò. Theo chị Hiền, người dân sống tại khu đô thị này, biệt thự cạnh nhà chị ngày nào cũng có đến 4 – 5 con bò chui vào tránh nắng. Điều khiến chị cảm thấy khó chịu nhất là làm mất mỹ quan của khu đô thị, cùng với những mùi xú uế nồng nặc bốc lên từ ngôi biệt thự bỏ hoang, khiến nhà chị lúc nào cũng phải cửa đóng then cài, dù nhiều khi muốn mở cửa để hít thở khí trời.

Ngoài việc lãng phí tài nguyên đất, có lẽ những hậu quả về xã hội cũng như mỹ quan đô thị đang khiến cho nhiều người phải đặt dấu hỏi về vai trò của quy hoạch cũng như cơ quan nhà nước trong việc xử lý các biệt thự bỏ hoang này.

Không ai sợ nắm nhiều đất

Lý giải tình trạng này, ông Đào Trung Chính, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý Đất đai (Bộ Tài nguyên & Môi trường) cho rằng, nguyên nhân chính là do công cụ chống đầu cơ đất đai đang bị bỏ ngỏ, cụ thể là sắc thuế về sử dụng đất phi nông nghiệp đang có vấn đề, nên hiện tượng biệt thự bỏ hoang ở Hà Nội là rất lớn.

Thực tế cho đến nay, không có ai phải "sợ" vì đang sở hữu quá nhiều đất. Các công cụ chống đầu cơ đất đai ở đô thị đang bị bỏ ngỏ.

"Ở nhiều nước, việc áp dụng thuế lũy tiến sử dụng đất rất hiệu quả trong chống đầu cơ bằng cách đánh thuế thật nặng phần vượt quá diện tích đất được sử dụng, khiến người có nhiều đất buộc phải bán chứ không có chuyện để hoang phí như ở ta"- Ông Chính nhấn mạnh.

Cũng theo ông Chính, tâm lý “đầu tư không có gì lời bằng bất động sản” đã khiến cho rất nhiều các chủ biệt thực cứ mua về và để đấy, khi nào giá cao thì bán.

GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định, biệt thự bỏ hoang gây lãng phí lớn về đất đai. Nguồn lực từ đất không được sử dụng có hiệu quả sẽ gây thiệt hại đến sự phát triển chung của xã hội chứ không phải chỉ ảnh hưởng riêng đến một vài người.

Ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội xây dựng Việt Nam cho biết, nhiều biệt thự bỏ hoang là của các "đại gia". Họ không có chủ tâm đầu cơ mà mục đích chủ yếu là để rửa tiền, giữ tiền. Do vậy, rất nhiều biệt thự được mua về rồi để đấy, không đưa vào sử dụng.

Nhìn nhận nguyên nhân dẫn đến các biệt thự bỏ hoang, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam đã trả lời trên báo chí: “Biệt thự bỏ trống cũng là một vấn đề. Phần lớn nhà liền đất đều có chủ, nhưng người ta mua xong không ở được do hạ tầng, đường sá yếu kém, không kết nối được với các dịch vụ như bệnh viện, trường học, ngân hàng...

Thực tế, chúng ta chưa thấy chủ đầu tư nào bị xử lý vi phạm. Cho nên họ cứ xây nhà, bán thu tiền trước còn hậu quả về hạ tầng người mua phải gánh chịu. Người mua bỏ trống nhà, dù họ đang phải ở trong nội đô chật chội, nhưng điều kiện làm ăn, sinh sống thuận lợi hơn”.

Lay lắt vấn đề xử lý

Lý giải tình trạng này, ông Vũ Xuân Thiện, Cục phó Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản đã trả lời báo chí: Thực chất, chế tài xử lý đã có, đó là Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, nhưng đến ngày 01/01/2012 Luật thuế này mới chính thức có hiệu lực. Trong đó có nội dung đánh thuế lũy tiến về đất ở sẽ có tác động rất lớn đến việc xử lý nhà ở chưa đưa vào sử dụng, góp phần khắc phục tình trạng nhà ở bỏ trống.

Còn hiện nay, có hiện tượng một số chủ đầu tư chưa làm hết trách nhiệm trong quá trình triển khai dự án; chưa đảm bảo đúng tiến độ; chưa đôn đốc, phối hợp với khách hàng để tập trung hoàn thiện nhà đưa vào sử dụng theo đúng hợp đồng.

Ngoài ra, tại một số dự án, các chủ đầu tư còn gặp nhiều vướng mắc, khó khăn trong khâu giải phóng mặt bằng cũng như nguồn vốn nên việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong dự án nhà ở còn chậm, chưa đồng bộ do vậy, một số người dân mua nhà nhưng chưa thể về ở được.

Ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Namcho rằng, hiện nay việc xử lý biệt thự bỏ hoang không thiếu cơ sở pháp lý để xử lý.

Trước hết, chủ của những căn biệt thự này phải nộp tiền thuế sử dụng đất. Nếu kiểm tra, họ chưa đăng ký thì Nhà nước có thể xử phạt hành chính về việc vi phạm thủ tục đăng ký sử dụng đất. Đấy là việc thu thuế đất, cái này hoàn toàn có cơ sở pháp lý nhưng lâu nay mình không làm.

Thứ hai là Luật đất đai có những quy định (như điều 107): Chủ sử dụng đất phải sử dụng đúng mục đích, phải đăng ký quyền sử dụng đất. Trong đó có một điều khoản rất quan trọng để có thể xử lý là tuân theo các quy định về bảo vệ môi trường, không làm tổn hại đến lợi ích hợp pháp của người sử dụng có liên quan và môi trường sống xung quanh.

Ở đây, việc để hoang là vi phạm môi trường. Ví dụ, người ta đổ rác vào, tệ nạn xã hội kéo đến... Chưa kể, theo Luật Nhà ở cũng có quy định chủ sở hữu nhà có nghĩa vụ không làm ảnh hưởng hay gây thiệt hại đến quyền và lợi ích nhà nước, lợi ích công cộng và quyền và lợi ích hợp pháp của người khác, khi sử dụng nhà.

Mặt khác, chủ những căn biệt thự bỏ hoang này đã làm xấu bộ mặt đô thị, nơi phát sinh tệ nạn xã hội...cũng là đã vi phạm quy định của Luật Nhà ở.

 

Theo Châu Anh