Lao động trẻ không chịu học sẽ sớm lạc hậu, bị "triệt tiêu"

Mới đây, Trung tâm Dịch vụ việc làm Thanh niên TPHCM tổ chức tọa đàm với chủ đề "Lao động trẻ - khát vọng phát triển thành phố", nhằm phối hợp với các bên liên quan trao đổi, đóng góp ý kiến, đề xuất giải pháp với lãnh đạo TPHCM thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới.

Nâng cao năng lực nghề nghiệp để thích nghi

Phát biểu tại tọa đàm, ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TPHCM, cho biết trong quá trình tư vấn hướng nghiệp, ông thường nhận được ba nhóm câu hỏi lớn từ học sinh, sinh viên và phụ huynh, gồm: lo ngại bị AI thay thế; băn khoăn nên học cấp bậc, ngành nghề, trường nào; không biết có nên tiếp tục việc học hay không.

"Tôi chỉ khuyên ngắn gọn là, nếu người trẻ không học gì thì sẽ lạc hậu và gần như bị triệt tiêu trong thời đại số. Việc học ngành gì, học ở đâu và như thế nào cần phù hợp với năng lực và hoàn cảnh cá nhân", ông Tuấn nói.

Theo ông Tuấn, việc làm chỉ có thể đạt được thông qua quá trình học tập nghiêm túc, rèn luyện kỹ năng nghề và tạo ra giá trị thực tiễn.

Ông Tuấn cảnh báo rằng lao động trẻ trong tương lai sẽ chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của chuyển đổi số, đòi hỏi khả năng thích nghi cao.

"Thị trường lao động đang bị chi phối bởi nhiều thành phần kinh tế, cùng với quá trình hội nhập sâu rộng khiến cung - cầu biến động, kéo theo tình trạng thất nghiệp hoặc phải tái bố trí công việc ngày càng nhiều. Trong tương lai, cơ cấu nghề nghiệp sẽ dịch chuyển từ lao động giản đơn sang các nghề đòi hỏi kỹ thuật và chuyên môn cao", ông Tuấn dự báo.

Vì vậy, người lao động cần trang bị khả năng ứng dụng công nghệ, kỹ năng mềm và năng lực thích ứng với nền tảng số. Mục tiêu của thị trường việc làm không chỉ là chạy theo xu hướng, mà còn phải đi liền với phát triển nhân lực số, nhân lực chất lượng cao.

Ông Nguyễn Quang Cường, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Thanh niên TPHCM, khẳng định lực lượng lao động trẻ luôn đóng vai trò tiên phong trong công cuộc xây dựng và phát triển bền vững của thành phố.

Qua từng giai đoạn lịch sử, thành phố đều ghi nhận sự hiện diện trách nhiệm và nhiệt huyết của thế hệ trẻ, từ phát triển hạ tầng đến tham gia các hoạt động bảo vệ an ninh trật tự, phổ cập giáo dục, xóa mù chữ và lan tỏa đời sống văn hóa mới. Chính tinh thần tự lực, tự cường của thanh niên đã góp phần tạo nền tảng cho sự phát triển kinh tế - xã hội.

Cần sự phối hợp từ chính quyền, doanh nghiệp

Tại tọa đàm, TS. Nguyễn Thị Thu Trang, Phó Trưởng khoa Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trường ĐH Tôn Đức Thắng, trình bày kết quả khảo sát 5.532 thanh niên trên địa bàn TPHCM.

Kết quả khảo sát cho thấy khi tìm việc, người trẻ ưu tiên các yếu tố như mức lương và phúc lợi, môi trường làm việc thân thiện, chuyên nghiệp, văn hóa tích cực và lộ trình thăng tiến công bằng. Ngoài ra, 78,2% sinh viên tham gia khảo sát kỳ vọng có một công việc thu nhập và chế độ đãi ngộ tốt, trong khi hơn 30% có xu hướng lựa chọn làm việc từ xa.

Về thách thức, sinh viên cho rằng bản thân đang đối mặt với mức độ cạnh tranh cao trên thị trường tìm kiếm việc làm, không ít người thiếu kinh nghiệm và thiếu chuyên môn. Trong khi đó, tín hiệu đáng mừng là phần lớn người trẻ chủ động học kỹ năng mới và sẵn sàng làm trái ngành nếu phù hợp với khả năng và nhu cầu.

Ngoài kỳ vọng ở doanh nghiệp, lao động trẻ cũng mong TPHCM nâng thu nhập trung bình và tạo thêm việc làm mới.

TS. Trang nhận định, sự hỗ trợ từ cả doanh nghiệp lẫn chính quyền là yếu tố then chốt giúp lao động trẻ phát huy năng lực, gắn bó lâu dài với công việc và đóng góp cho sự phát triển của thành phố.

Bà Lượng Thị Tới, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TPHCM, nhận định hiện nay thành phố có hơn 2,3 triệu lao động trẻ.

Để lực lượng này có sự chuẩn bị tốt trước khi gia nhập thị trường lao động, bà cho rằng thành phố cần có sự liên kết chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, từ cấp phổ thông đến giáo dục nghề nghiệp, đại học và sau đại học. Việc định hướng sớm và hỗ trợ toàn diện sẽ là nền tảng quan trọng giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu phát triển của thành phố trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ.