Việt Nam đang dần thoát vòng xoáy lạm phát?

Theo đánh giá của HSBC, lạm phát vẫn tiếp tục là mối lo ngại của các nước châu Á vào cuối năm nay, tuy nhiên tình hình tại Việt Nam gần như đang diễn biến theo một chiều hướng khác. Sau đợt tăng nhanh năm ngoái, áp lực giá cả đang dần hạ nhiệt trong bối cảnh nhu cầu giảm dần và tăng trưởng tín dụng xuống thấp.

Chính vì vậy, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã quyết định cắt giảm lãi suất thêm 1%. Việc giảm các mức lãi suất cơ bản vào thời điểm hiện nay, theo đánh giá từ HSBC, là còn khá sớm trong bối cảnh giá dầu thế giới tăng cao, tuy nhiên việc cắt giảm này khó có khả năng thay đổi xu hướng giảm dần của lạm phát tại Việt Nam hiện nay.

Lạm phát đã giảm một cách đáng kể từ khi đạt đỉnh vào tháng 8 năm ngoái, giảm từ 23% xuống còn 16,4%, và các nhà kinh tế dự đoán sẽ còn tiếp tục giảm. Theo quan điểm của HSBC, việc cắt giảm lãi suất “diễn ra quá sớm và quá nhanh khiến cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước bắt đầu e ngại sự trở lại của vòng tròn lẩn quẩn lạm phát - trượt giá”. Trong lịch sử, lãi suất thực âm, hay lãi suất thực giảm, thường đi cùng với việc làm giảm áp lực giảm giá đồng Việt Nam.

Trong chu kỳ này, tin tích cực là lãi suất thực đã được thu hẹp, không còn bị giảm quá nhiều. Điều này có thể sẽ không hạn chế việc khuyến khích nắm giữ đồng Việt Nam thay vì USD. Nếu lãi suất không giảm quá nhanh,và lạm phát tiếp tục giảm, thì môi trường lãi suất thực sẽ lạc quan hơn cho đồng Việt Nam.

Việc NHNN cắt giảm lãi suất được đánh giá là “sớm” nhưng dựa trên phân tích về chính sách tiền tệ tại Việt Nam của Ngân hàng HSBC, việc hạ lãi suất không phải là điều ngạc nhiên. NHNN thực thi chính sách tiền tệ chủ yếu thông qua hai cách: Theo dõi tỷ lệ lạm phát cơ bản để xác định lãi suất cơ bản và sử dụng các biện pháp hành chính như một công cụ cơ bản nhắm đến lạm phát. Lạm phát cơ bản đã hạ nhiệt so với đỉnh điểm 15,2% vào tháng 8.2011 (chỉ số so sánh theo năm) xuống còn 12,7% vào tháng 2. Lạm phát toàn phần và lạm phát cơ bản đều đã giảm xuống cộng với sự ổn định của đồng nội tệ chính là điều kiện thuận lợi cho NHNN cắt giảm lãi suất.

Vẫn cần tiếp tục kìm hãm lạm phát

Theo HSBC, mặc dù Việt Nam đã cắt giảm lãi suất nhưng lạm phát nên tiếp tục được kìm hãm xuống còn một chữ số từ nay cho đến cuối năm vì ba lý do: nhu cầu trong nước giảm, tăng trưởng tín dụng thấp và mức giá cả phù hợp. Hiện tượng lạm phát tăng kéo dài trong năm 2011 đã khiến người tiêu dùng trở nên cẩn trọng hơn trong chi tiêu trong năm nay. Bên cạnh đó, tình hình lạm phát năm 2011 tăng nhanh là cơ sở cho việc lạm phát năm nay không thể tăng cao hơn thế. Nếu giá dầu không tăng quá 140 USD/thùng, HSBC tin rằng việc tăng giá xăng này sẽ không có ảnh hưởng gì đến lạm phát 2012.

Trong sáu tháng tới, lạm phát cao năm ngoái với tốc độ tăng trung bình mỗi tháng 2% (có sự điều chỉnh yếu tố mùa vụ) từ tháng 3 đến tháng 5/2011, theo đánh giá từ HSBC sẽ giúp kiềm chế lạm phát năm nay xuống. Biểu đồ lạm phát sẽ không đi lên cho đến tháng 11/2012 khi chỉ số lạm phát theo năm dự kiến sẽ có chiều hướng đi lên. Tuy nhiên, nếu nhu cầu vay vốn vẫn thấp, đồng nội tệ vẫn ổn định và không có cú sốc nguồn cung đáng kể nào thì lạm phát mục tiêu toàn phần có thể sẽ giảm trước tháng 11.

“Trong giai đoạn này, chúng tôi cho rằng, riêng hiệu ứng về lạm phát cao năm ngoái sẽ có tác động làm giảm mạnh chỉ số lạm phát năm nay. Sau đó, những yếu tố khác như giá điện và giá xăng dầu tăng cũng như những thay đổi đột biến về nhu cầu và tiền tệ sẽ có ảnh hưởng đến lạm phát”, HSBC nói.

Nguyễn Hiền