Tỷ giá USD/VND tăng cao do mất cân đối cung - cầu?

(Dân trí) - Giá USD tự do lại có xu hướng tăng và hiện đang giao dịch ở mức 19.200 VND. Những thông tin đồn thổi về sự mất cân đối cung, cầu ngoại tệ khiến tỷ giá USD/VND tăng đột ngột trong khoảng 1 tuần gần đây, “kéo” giao dịch trên thị trường sôi động hẳn lên.

Tỷ giá USD/VND tăng cao do mất cân đối cung - cầu? - 1
Giao dịch USD trên thị trường khá sôi động.
 
Theo một số cửa hàng kinh doanh ngoại tệ trên phố Hà Trung (Hà Nội), giá USD sáng nay giao dịch ở mức 19.160 VND (mua vào) - 19.190 VND (bán ra), tăng thêm 10 VND so với hôm qua. Tại cửa hàng Bảo Tín Minh Châu, giá USD mua vào niêm yết thấp hơn 10 VND, còn giá bán ra lại cao hơn các cửa hàng trên phố Hà Trung 10 VND, ở mức 19.150 VND - 19.200 VND.
 
Tại thị trường chính thức, tỷ giá bình quân liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố vẫn giữ nguyên mức 18.544 VND/1 USD. Theo đó, tỷ giá giao dịch tại Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước ở mức 18.980 VND - 19.100 VND; còn tỷ giá giao dịch tại hệ thống ngân hàng thương mại là: 19.090 VND - 19.095 VND, tăng gần kịch trần biên độ cho phép.

Theo dõi diễn biến trên thị trường ngoại tệ thời gian gần đây cho thấy, cặp tỷ giá USD/VND đang có xu hướng tăng. Đây cũng chính là thời điểm thị trường xuất hiện tin đồn về sự mất cân đối cung, cầu ngoại tệ. Phải chăng diễn biến này là do sự dịch chuyển bất lợi tổng cung, tổng cầu ngoại tệ của nền kinh tế?

Theo ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Vụ trưởng Vụ Dự báo, thống kê tiền tệ NHNN, để biết được nguyên nhân tỷ giá tăng có phải do mất cân đối cung - cầu hay không, cần xem xét luồng chu chuyển ngoại tệ của nền kinh tế qua diễn biến của cán cân thanh toán quốc tế trong 6 tháng đầu năm 2010.

Mặc dù cán cân vãng lai vẫn thâm hụt trong quý I, II/2010 do chủ yếu là thâm hụt thương mại lớn, nhưng thặng dư cán cân vốn luôn thừa để bù đắp thâm hụt cán cân vãng lai (tức là tổng thu ngoại tệ lớn hơn các tổng chi ngoại tệ của nền kinh tế).
 
Trong thời gian qua, cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam giữ được ổn định và không bị tổn thương là do cán cân vốn và tài chính luôn thặng dư và trở thành nguồn bù đắp chủ yếu cho thâm hụt cán cân vãng lai; luồng vốn vào chủ yếu là luồng vốn dài hạn, ổn định. Trong 6 tháng đầu năm 2010, cán cân vãng lai thâm hụt 3,6 tỷ USD nhưng cán cân vốn thặng dư khoảng 7 tỷ USD.
 
Chuyển tiền một chiều ròng quý I/2010 đạt hơn 2 tỷ USD, tăng 32,5% và quý II/2010 đạt 1,8 tỷ USD, tăng 15,8% so cùng kỳ năm 2009. Tính chung 6 tháng đầu năm 2010, chuyển tiền một chiều ròng đạt gần 3,9 tỷ USD, tăng 24% so cùng kỳ năm 2009. Chuyển tiền kiều hối 6 tháng đầu năm 2010 đạt khá, ước đạt 3,6 - 3,7 tỷ USD, tăng hơn 20% so cùng kỳ năm 2009.
 
Đặc biệt, quý II/2010 mặc dù không phải là “mùa kiều hối” nhưng lượng kiều hối về vẫn duy trì được ở mức khá cao (bình quân 500 - 600 triệu USD/tháng). Chỉ tính riêng thặng dư của chuyền tiền một chiều và thặng dư vốn FDI đủ bù đắp cho nhập siêu trong quý I, II và cả 2 quý đầu năm 2010, từ đó giảm thiểu áp lực đến cung, cầu ngoại tệ trên thị trường.
 
Với diễn biến thu, chi ngoại tệ của nền kinh tế qua các hạng mục chính của cán cân thanh toán quốc tế có thể thấy rằng tổng cung, tổng cầu ngoại tệ của nền kinh tế trong quý II/2010 và 6 tháng đầu năm 2010 vẫn trong trạng thái ổn định, tích cực.
 
Sau khi đã bù đắp thâm hụt cán cân vãng lai, thặng dư cán cân vốn của Việt Nam vẫn thừa 1,64 tỷ USD trong quý II/2010 và 1,8 tỷ USD trong quý I/2010. Vì vậy, tỷ giá USD/VND tăng trong mấy ngày qua không phải xuất phát từ các yếu tố nền tảng kinh tế vĩ mô và biến động bất lợi tổng cung, tổng cầu ngoại tệ của nền kinh tế.
 
Vụ trưởng Vụ Dự báo, thống kê tiền tệ NHNN nhấn mạnh: “Cho đến thời điểm hiện tại, thanh khoản ngoại tệ của hệ thống ngân hàng vẫn bảo đảm an toàn, có khả năng đáp ứng đầy đủ các nghĩa vụ đến hạn và thỏa mãn hầu hết các nhu cầu ngoại tệ của nền kinh tế; trong khi cung, cầu ngoại tệ trên thị trường vẫn ổn định thì yếu tố tâm lý và kỳ vọng bất hợp lý của thị trường được tạo lập trên cơ sở các thông tin bất đối xứng hoặc không đáng tin cậy là nguyên nhân chính dẫn đến tăng tỷ giá USD/VND không hợp lý.
 
Trong nền kinh tế có mức độ đô la hóa cao thì tác động của yếu tố tâm lý đến ổn định tỷ giá là rất lớn có thể dẫn đến những phản ứng thái quá của thị trường và để lại những hậu quả đáng tiếc cho các chủ thể và nền kinh tế.
 
Do đó, người dân và doanh nghiệp cần hết sức thận trọng với các thông tin bất đối xứng hoặc lời đồn đoán thiếu căn cứ để không phải gánh chịu rủi ro tỷ giá không đáng có. Các doanh nghiệp và tổ chức tài chính cần hành động một cách thông minh, có trách nhiệm với cộng đồng và nền kinh tế”.
 
An Hạ