Toàn cầu hoá và chiếc ổ cắm điện

Này ổ vuông ba góc của người Anh, này ổ tròn của châu Âu lục địa, này hai giác cắm thanh mảnh song song của người Nhật, người Tàu, lại thêm cái giác cắm xiên của người New Zealand, người Úc và cuối cùng là người Mỹ với hai thanh dẹt song song cái to cái bé. Sao mà rắc rối thế, hỡi ôi cái thế giới đã nhỏ bé lại như một ngôi làng?

Trong cuộc ganh đua giữa các nền văn minh, hình như xứ sở nào vượt trội lên thì góp phần định chuẩn cho phần thế giới lạc hậu còn lại. Tóc râu ngô, quần bò thụng, một vũ khúc hip hop vừa nổi lên chiều qua ở Mỹ chợt đã thấy ầm ĩ trong các quán cà phê của những xứ Viễn Đông. Người ta đo khoảng cách bằng những cái nhấp chuột, triệu triệu con người trở thành công dân của mạng toàn cầu.

Đã xa rồi lưỡi gươm trung cổ và họng đại bác thực dân, tự do thương mại ngày nay được cuốn trôi bằng các cuộc đàm phán và nhượng bộ. Trong cái chợ toàn cầu ấy, từ đinh vít, áo sơmi cho đến luật lệ phân xử giữa kẻ mua người bán dường như đang dần tuân thủ những chuẩn tắc chung.

Gắng sức từ hàng chục năm nay, song chúng ta vẫn chưa thể gia nhập được hội buôn của 150 nước trên thế giới này. Buôn có bạn, gắng sức làm luật để bạn gật đầu cho gia nhập hội buôn chắc sẽ là những chủ đề chính trên bàn đàm phán năm Bính Tuất.

Song như chiến trận, cạnh tranh là phép lừa gạt (dẫn lời Tôn Tử) trong cuộc đua lạnh lùng giữa hàng trăm quốc gia chậm phát triển, chỉ có một số ít quốc gia đã thoát ra khỏi vòng nghèo đói. Khi người Việt Nam lỡ nhịp năm 1999, Trung Quốc đã chớp ngay lấy cơ hội mà mặc cả với người Mỹ, quốc gia dẫn đầu trong chợ toàn cầu thời nay.

Che chắn cho doanh nghiệp và bảo vệ việc làm cho người trong nước dưới những khẩu hiệu tự do thương mại có lẽ là hai mặt của tấm huy chương toàn cầu hóa. Cái vật tưởng nhỏ mọn như ổ cắm điện đôi khi trở thành chuẩn kỹ thuật, chúng góp phần cản trở xuất khẩu từ nước nghèo vào nước giàu mà bảo hộ việc làm ở những xứ phát triển.

Chỉ có điều, khi ngắm nghía lại ổ cắm của nước ta mới giật mình thấy nó đa năng làm sao: vừa cắm được kiểu dẹt của người Tàu, lại hợp với ổ tròn của người châu Âu, có khi hợp cả với ổ cắm vuông ba chân của người Úc. Không biết đó có là sáng kiến, chỉ biết rằng tứ hải giai huynh đệ đều có thể dễ dàng bán hàng trên mảnh đất này.

Theo Tuổi Trẻ