Thứ trưởng Công Thương: "Ngân sách không bỏ một đồng nào can thiệp giá xăng dầu"

Liên quan tới điều hành giá xăng dầu, tại cuộc họp báo thường kỳ diễn ra chiều ngày 5/4, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải khẳng định, xăng dầu hiện đang là một trong số ít những mặt hàng thiết yếu được điều hành dần theo cơ chế thị trường. 

"Chúng ta có 28 đầu mối kinh doanh nhập khẩu xăng dầu, sắp tới sẽ tăng lên vì hiện đang xét thêm một số đầu mối. Bất cứ doanh nghiệp nào đáp ứng Nghị định 83 đều được cấp phép hoạt động”, ông nói.

Nói chi tiết hơn về giá xăng dầu, ông Hải cho biết, Nghị định 83 đã có công thức tính, trong đó quy định rõ các thành phần từ thuế cho đến các thành phần cấu thành khác. Cùng với đó, giá xăng dầu bình quân 15 ngày được lấy theo giá Singapore - thị trường nhập khẩu chính của Việt Nam.

“Lắp các thành phần vào thì sẽ có được giá theo đúng giá thị trường. Còn việc Liên Bộ Tài chính - Công Thương điều hành chỉ có thể điều chỉnh dựa vào quỹ bình ổn xăng dầu. Với mỗi lít xăng nhập về đều phải trích 300 đồng cho quỹ bình ổn giá và quỹ này nằm ở chính doanh nghiệp. Tuỳ theo điều hành chu kỳ 15 ngày, nếu phải trích thì trích ra, trường hợp trích nhiều thì thành âm”, ông Đỗ Thắng Hải nói. 

Phản hồi thông tin tất cả doanh nghiệp đều âm quỹ bình ổn khiến doanh nghiệp đầu mối gặp khó khăn trong hoạt động khi rơi vào tình trạng “càng nhập bán càng lỗ", Thứ trưởng Bộ Công Thương khẳng định, theo số liệu gần nhất được thống kê tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo điều hành giá ngày 2/4 chỉ có 9/28 doanh nghiệp đầu mối âm.

Giải thích nguyên nhân trong kỳ điều hành gần nhất (ngày 2/4) có mặt hàng như dầu diesel xu hướng thế giới là giảm, thuế nhập khẩu bình quân cũng giảm nhưng giá trong nước lại điều hành tăng, lãnh đạo Bộ Công Thương cho rằng phải quay lại cả kỳ điều hành trước đó (ngày 18/3) thì mới đúng bản chất.

“Tại kỳ điều hành trước đó (18/3), muốn giữ được giá xăng dầu, chúng tôi phải báo cáo các cấp thẩm quyền để xin xả quỹ bình ổn tới 2.800 đồng cho 1 lít xăng E5RON92, 2.000 đối với RON95, dầu diesel và hoả đều phải xả quỹ hơn 1.000 đồng/lít để giữ giá. Còn tại sao phải giữ giá là theo chỉ đạo của Chính phủ vì không muốn tác động chồng chéo do giá điện cũng sẽ tăng từ ngày 20/3”, Thứ trưởng nói.

Theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, nếu ngày 2/4 vừa rồi không tăng giá xăng dầu thì vẫn phải bù hơn 2.000-2.800 đồng/lít với các mặt hàng xăng và hơn 1.000 đồng/lít với dầu. Riêng dầu diesel dù giá thế giới giảm 0,17% nhưng nếu bỏ xả quỹ đi thì vẫn phải tăng bởi “nếu tiếp tục bù thì lấy đâu ra nữa mà bù”.

“Ngân sách không bỏ 1 đồng nào để can thiệp vào xăng dầu, không có quỹ này thì cứ cong ăn cong thẳng ăn thẳng, giá thế giới tăng thì tăng, giảm thì giảm. Vừa rồi xăng E5 tăng 1.300 đồng/lít có ý kiến là tăng sốc nhưng nếu sốc thì có tăng 100 đồng/lít cũng vẫn nói là sốc. Nếu không dùng quỹ để bù hơn 2.042 đồng/lít thì xăng E5 phải tăng tới hơn 3.300 đồng. Tương tự RON 95, quỹ bình ổn cũng vẫn phải bù 1.300 đồng/lít”, ông Hải nói. 

Khẳng định với riêng quỹ bình ổn, ý kiến cá nhân mong muốn “bỏ càng sớm càng tốt” nhưng ông Hải cũng cho biết: "Trong cuộc họp gần đây nhất, Chính phủ đã đưa ra bàn và thống nhất hiện nay khi Việt Nam chưa phải nền kinh tế thị trường nên vẫn cần vai trò quản lý nhà nước".

Ngoài ra, theo Thứ trưởng: “Từ ngày 24/2 có sự cố Lọc dầu Nghi Sơn - đơn vị đang chiếm 30-40% cung ứng cho nhu cầu thị trường. Làm thế nào để đáp ứng đủ, một vài cây xăng kêu thiếu nhưng nếu nghĩ thiếu tới 30-40% thì sao? Đó là vai trò quản lý của nhà nước. Chúng tôi đã yêu cầu Petrolimex nhập khẩu 400 nghìn m3 xăng dầu với thuế suất 20%. Điều đó khẳng định sự đúng đắn của các chính sách điều hành giá bảo đảm đủ cung ứng cho thị trường”.

Trước đó, trong cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá ngày 28/3/2019, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Văn Hiếu - Phó ban Ban Chỉ đạo điều hành giá cho biết: “Quỹ bình ổn giá xăng dầu có tính toán cả âm và dương, nếu âm thì doanh nghiệp được bù luôn lãi suất, ví như doanh nghiệp chi bù số tuyệt đối sau 1 lít xăng bình quân là 10 thì được cộng lãi thành 11. Lãi thì tăng vào số thu của quỹ mà lỗ thì tăng vào số chi của quỹ để quyết toán vào quỹ, sao cho tổng cộng cuối cùng phải đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước – doanh nghiệp – người tiêu dùng, không có ai bị thiệt".

"Nguyên tắc của Quỹ là lúc dư thì đóng vào đó, lúc khó thì lấy ra dùng. Sau mười mấy năm điều hành giá xăng dầu, chúng tôi thấy đây là biện pháp kinh tế hữu hiệu. Cho nên, đây không phải là can thiệp hành chính, đây chính là biện pháp kinh tế, tức là mình lấy nó nuôi nó và không phải tăng trong những thời điểm nhạy cảm. Nếu đợt vừa qua khi giá điện tăng, giá xăng cũng tăng sẽ gây sốt lạm phát kỳ vọng, sẽ bị cộng hưởng rất mạnh”, ông Thắng Hải cho biết.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định đây là biện pháp điều hành kinh tế, việc điều hành giá cần phải có sự tổng thể, hài hòa theo tín hiệu thị trường. Bộ Tài chính và Bộ Công thương là những đơn vị có kinh nghiệm trong việc điều hành giá xăng dầu. Việc tính lợi ích cho doanh nghiệp đã được tính toán kỹ, đều được tính bù vào cho doanh nghiệp. Thông tin không chính xác sẽ gây hoang mang cho dư luận, mặc dù những lần điều chỉnh vừa rồi có sự đồng thuận cao của xã hội.

“Các đồng chí hình dung ra sao nếu ngày 18/3 chúng ta tăng hơn 1.000 đồng/lít xăng, ngày 20/3 lại tăng giá điện thì điều gì sẽ xảy ra. Sự kiện áo vàng ở Paris là một bài học cho chúng ta trong việc điều hành giá. Nguồn cung thiếu hụt không phải do sự điều hành giá lần này, tuy nhiên khi sự cố xảy ra rất nhạy cảm nên không phải lúc nào cũng thông tin ngay được. Do đó, các Bộ cần có thông tin chia sẻ kịp thời với báo chí và báo chí cần phải có cái nhìn khách quan hơn về điều hành kinh tế vĩ mô”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phương Dung