Quảng Ninh: Hơn 1200 hộ dân bất an chờ TKV khắc phục hệ lụy khai thác than thổ phỉ

Hiện đang là tháng cao điểm của mùa mưa bão, hơn 1200 hộ dân ở khu vực trên vẫn ngày đêm nơm nớp sống trong nỗi lo nhà có thể sập bất cứ lúc nào. Nhưng dự án trên vẫn nằm im cho cây cỏ mọc um tùm, còn TKV vẫn chưa có động thái nào

Dân kêu trời, doanh nghiệp kêu chết

Để khắc phục những hệ lụy do khai thác than thổ phỉ để lại, năm 2012 UBND Tỉnh Quảng Ninh đã ra chủ trương đầu tư xây dựng Dự án khu đô thị mới Đồi Chè với kinh phí khoảng hơn 2000 tỷ đồng, nhằm cải thiện cơ bản về vấn đề an ninh, đặc biệt là an toàn cuộc sống cho người dân khu dân cư 3, 4, 5, 6 thuộc các phường Hà Khánh, Cao Xanh, TP. Hạ Long. Để triển khai dự án, Tập đoàn Công nghiệp Than khoáng sản Việt Nam (TKV) được giao nhiệm vụ di dời toàn bộ 1200 hộ dân.

Tuy nhiên, đã có một số ngôi nhà đã sập, người dân phấp phỏng lo âu, tính mạng bị đe dọa vì sống trên những ngôi nhà có nền đất rỗng và tình trạng sống bên… hố “tử thần” đã diễn ra đằng dẵng từ năm 2011 đến nay. Bà Đỗ Thị Thanh Thủy, Tổ trưởng tổ 42, khu 4A, phường Cao Xanh cho biết: “Ở ngay trong chính nhà mình nhưng chúng tôi không biết chết lúc nào, nhà thì nứt toác, sân vườn thì sụt lún những hố sâu cả chục mét.”

Gia đình chị Thắm, sống tại phường Cao Xanh, TP Hạ Long mới xây nhà nhưng đành bỏ không vì sự nứt nẻ của tường quanh nhà. Chị cũng là người chứng kiến những trận mưa khủng khiếp tàn phá nhà cửa nơi này. Không chỉ những căn nhà cũ, hàng loạt công trình xây dựng mới như trường học, nhà riêng của người dân đều bị nứt, lún và cũng đứng trước nguy cơ sụp đổ bất cứ lúc nào.

UBND tỉnh Quảng Ninh cũng đã quyết liệt đôn đốc chỉ đạo cho Tập đoàn TKV phải nhanh chóng có biện pháp di dân ra khỏi vùng sụt lún.

Thông báo kết luận của UBND tỉnh tại cuộc họp với Tập đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam báo cáo kết quả triển khai thực hiện Kết luận số 19-KL/TU ngày 03/2/2015 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy tại buổi làm việc với Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc ngày 30/11/2016; ngày 25/5/2016 có nội dung: Việc triển khai dự án khắc phục ảnh hưởng sụt lún đến dân cư khu 3,4,5,6, khu Đồi Chè, phường Hà Khánh và phường Cao Xanh, thành phố Hạ Long di sời dân ra khỏi vùng sụt, lún và dự án lập quy hoạch phát triển quỹ đất ở đô thị tại khu đất trên còn chưa được Tập đoàn quan tâm chỉ đạo đúng mức để triển khai thực hiện, dự kiến Tập đoàn sẽ hoàn thành Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án khai thác than khu Trung tâm mỏ Bình Minh (Khu Đồi Chè) trong quý II/2017 là rất chậm.

Việc di dời, bố trí tái định cư cho các hộ dân tại khu vực 3, 4, 5, 6, khu Đồi Chè, phường Hà Khánh và phường Cao Xanh, thành phố Hạ Long (khoảng 1.200 hộ dân, cơ bản là công nhân ngành Than) ra khỏi vùng sụt lún do khai thác than trước đây là rất cần thiết và cấp bách để cải thiện cuộc sống và đảm bảo tuyệt đối cuộc sống ổn định cho nhân dân. Đây không đơn thuần là dự án khai thác than và phát triển đô thị mà là nhiệm vụ chính trị, là dự án mang tính xã hội cao để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho nhân dân khu vực.

Theo UBND tỉnh Quảng Ninh, các nội dung trên đã được Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải chỉ đạo tại Thông báo số 41/TB-VPCP ngày 06/2/2015 của Văn phòng Chính phủ. Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo tại Kết luận số 19-KL/TU ngày 03/2/2016 của Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo tại Thông báo số 137/TB-UBND ngày 25/5/2016.

Dự án khu đô thị mới đang thi công phải dừng lại, doanh nghiệp đầu tư xây dựng khu đô thị mới Đồi Chè cũng khốn khổ vì mất rất nhiều khó khăn mới dẹp hết nạn than thổ phỉ diễn ra trên khu vực hàng chục năm mới có thể san lấp mặt bằng, làm cơ sở xong hạ tầng chỉ chờ đưa vào khai thác nhưng bỗng dưng bị đình lại vì hiện tượng sạt lở.

Ông Nguyễn Tiến Hùng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Doanh nghiệp trẻ Quảng Ninh bức xúc nói: “Việc dừng dự án nhiều năm qua khiến công ty chúng tôi lao đao với hơn 400 tỷ đồng đầu tư nhưng bị đắp chiếu, công nhân không có việc làm, đời sống vô cùng khó khăn. Nếu như chúng tôi phá sản thì ai sẽ là người đền bù cho tiền cho chúng tôi?! Khi đầu tư vào dự án Khu đô thị mới Đồi Chè với tính chất an sinh xã hội chúng tôi phải huy động rất nhiều nguồn vốn kể cả vay lãi ngân hàng.

"Hiện hàng tháng chúng tôi vẫn phải trả lãi ngân hàng mà dự án không đi vào hoạt động được chỉ biết chờ ngành Than, đã 6 năm trôi qua TKV chưa có động thái nào, máy móc thi công phải bán dần để trả nợ. Hiện tôi và các thành viên Hội đồng quản trị nhà cửa đã bị ngân hàng phát mãi thu hồi, không còn nhà để ở. Không chỉ tôi còn 200 nhà đầu tư thứ cấp đang chờ đợi. Liệu TKV còn bắt chúng tôi còn chờ đến bao giờ nữa?!”- ông Nguyễn Tiến Hùng nói thêm.

Đừng để dân và doanh nghiệp rơi vào cảnh khốn cùng

Trước thực trạng trên, Ban Thường vụ tỉnh Uỷ, UBND tỉnh Quảng Ninh đã nhiều lần gửi văn bản đôn đốc Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam (TKV) suốt từ năm 2012 đến nay, đề nghị đưa ra phương án di dân đến nơi tái định cư, khắc phục tình trạng sụt lún cũng như tận thu than để trả lại mặt bằng xây dựng khu đô thị đồng bộ.

Ông Đặng Huy Hậu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, cho biết “Ngày 12/10/2016, chúng tôi đã có văn bản đôn đốc Tập đoàn Công nghiệp Than báo cáo phương án khắc phục tình trạng sụt lún và tận thu than trước ngày 31/12/2016 nhưng đến nay vẫn chưa có câu trả lời từ Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam".

"Chúng tôi đề nghị TKV sớm có buổi làm việc cùng chúng tôi, nếu vướng mắc, khó khăn ở đâu cùng bàn với UBND tỉnh có phương án giải quyết tốt nhất. Dự án khu đô thị mới Đồi Chè không chỉ đơn thuần là dự án khai thác than và phát triển đô thị mà còn là nhiệm vụ chính trị, là dự án mang tính xã hội để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân sinh sống trong khu vực”, ông Hậu nói.

Tháng 3/2017, khi được hỏi ông Nguyễn Ngọc Cơ, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), Giám đốc Trung tâm điều hành tại Quảng Ninh cho biết: “Do các thủ tục xin cấp phép nên đến ngày 31-12-2016 TKV mới thực hiện xong được 3.500 mét khoan thăm dò ở khu vực này. Có hơn 1.000 hộ phải di dời, với giá trị dự kiến khoảng hơn 3.000 tỷ đồng. Chính thức cuối tháng 2 xong Báo cáo tiền khả thi, TKV tính toán khai thác tại dự án khu vực 3, 4, 5, 6 Khu đô thị mới Đồi Chè. Sau đó sẽ sớm triển khai phần đền bù để cố gắng cuối quý II năm nay xong phần giải phóng mặt bằng”. Tuy nhiên đến nay tháng 8/2017 vẫn chưa thấy TKV có động thái nào. Phải chăng TKV đang trốn tránh trách nhiệm?!

Hiện nay, đang là mùa mưa bão, nguy hiểm đang rình rập, người dân sống sống trong khu vực này quá bức xúc sống trong tình cảnh “Đi cũng dở, ở không xong”. Vì lợi ích của người dân, vì sự phát triển bền vững của TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đề nghị TKV có câu trả lời dứt khoát để Tỉnh Quảng Ninh có phương án di dời người dân. Cùng với đó, dự án Khu đô thị mới Đồi Chè sẽ đi vào hoạt động. Người dân hết khổ và doanh nghiệp có hướng hoạt động.

Ông Đặng Huy Hậu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho rằng: “Nếu TKV không có khả năng để triển khai dự án thì hãy có văn bản trả lời một cách rõ ràng để tỉnh đưa đơn vị khác vào khai thác than và phối hợp với tỉnh trong việc di dân ở vùng sụt lún. UBND tỉnh Quảng Ninh sẽ chủ động tìm phương án tốt nhất cho người dân”.

Thanh Hương