Kim cương, đá quý: "Vàng thau lẫn lộn"

Tại Hội thảo chuyên đề kim cương, đá quý do Hội Mỹ nghệ kim hoàn TPHCM (SJA) tổ chức, thạc sĩ Trần Minh Tâm, chuyên gia kiểm định đá quý cho biết, hiện nay, việc xác định kim cương tự nhiên hay kim cương tổng hợp không hề đơn giản bởi kim cương tổng hợp rất giống với kim cương tự nhiên.

Theo thạc sĩ Tâm, nếu soi dưới kính lúp, kính hiển vi và một số thiết bị truyền thống khác thì không thể phát hiện được kim cương tổng hợp hay kim cương tự nhiên. Việc xác định kim cương tự nhiên hay tổng hợp phải được xác định qua nhiều thiết bị mới cho ra kết quả chính xác.

“98% số kim cương được kiểm tra qua các thiết bị hiện đại của chúng tôi đều có thể ra kết quả là tự nhiên hay tổng hợp. 2% còn lại thì phải kiểm tra qua nhiều thiết bị khác mới cho ra kết quả cuối cùng”, ông Tâm nói.

Cũng theo ông Tâm, trong thời gian gần đây, một công ty kiểm định đá quý đã phát hiện hơn 500 mẫu kim cương lớn hơn 4mm là kim cương tổng hợp, trong đó có nhiều mẫu lớn từ 7,3 – 10mm. Đối với loại kim cương nhỏ hơn 4mm thì có hàng ngàn trường hợp bị phát hiện là kim cương tổng hợp.

“Trong tuần vừa qua, chúng tôi đã gặp một trường hợp khá là đặc biệt, khách hàng gửi tới một viên kim cương có giấy giám định là kim cương tự nhiên và có mã số trùng với giấy giám định. Tuy nhiên, khi kiểm tra thì viên đá có một số sai lệch so với giấy giám định. Cuối cùng, khi dùng các thiết bị máy móc hiện đại để kiểm tra tiếp thì chúng tôi phát hiện đó chỉ là viên kim cương tổng hợp”, chuyên gia chia sẻ.

Cũng theo các chuyên gia tại hội thảo, hiện nay có khá nhiều trường hợp “nhân bản” giấy chứng nhận kim cương, tức là một viên kim cương tự nhiên sau khi được giám định thì giấy chứng nhận này sẽ được dùng cho nhiều viên kim cương có chất lượng thấp hơn. Thậm chí, những viên kim cương tổng hợp sẽ được làm đúng theo các thông số, kích thước ghi trong giấy chứng nhận kim cương tự nhiên để “trà trộn” vào thị trường với giá “trên trời”.

Cụ thể, một viên kim cương tự nhiên có giá 20.000 USD thì viên kim cương tổng hợp có kích thước, hình dạng y hệt viên kim cương tự nhiên chỉ có giá khoảng 5.000 USD. Thế nhưng, nếu người tiêu dùng không cẩn trọng thì có thể mất hàng chục ngàn USD cho một món đồ không đúng giá trị thực tế.

Ông Đặng Ngọc Thảo, Giám đốc Công ty kiểm định đá quý PNJLAB đánh giá, thị trường đá quý của Việt Nam vẫn còn khá bất cập, điển hình như thị trường ngọc trai. Các đơn vị kinh doanh buôn bán chủ yếu dựa vào uy tín cá nhân và không theo tiêu chuẩn, chất lượng cụ thể nào. Khách hàng cũng chưa được phổ cập kiến thức rộng rãi về loại mặt hàng xa xỉ này khiến một số người còn mua nhầm hàng “dỏm” với giá trị cao.

“Nhiều chuyên gia quốc tế đánh giá thị trường ngọc trai của chúng ta đang ‘vàng thau lẫn lộn’. Hiện nay, ngọc trai tự nhiên vô cùng quý hiếm chỉ chiếm khoảng 0,1% và còn lại là ngọc trai nuôi cấy. Tuy nhiên, để xác định được ngọc trai xịn không phải là điều dễ dàng”, ông Thảo nói.

Cũng theo ông Thảo, các đơn vị tại Việt Nam chủ yếu dùng kinh nghiệm để xác định là ngọc trai nuôi cấy ở vùng nước mặn hay ngọc trai nuôi cấy ở vùng nước ngọt. Tuy nhiên, hiện nay thì đã có nhiều thiết bị hiện đại để xác định chính xác 100% môi trường tạo thành ngọc trai cũng như phát hiện vật liệu giả ngọc trai.

Theo ông Nguyễn Văn Dưng, Chủ tịch Hội Mỹ nghệ kim hoàn TPHCM, các doanh nghiệp trong ngành, cũng như khách hàng, người tiêu dùng cần cập nhật những thông tin mới nhất về tiêu chuẩn phân biệt kim cương, ngọc trai và các loại đá quý khác. Việc nâng cao kiến thức sẽ góp phần minh bạch hóa thị trường và bảo vệ quyền lợi khách hàng, người tiêu dùng.

“Người tiêu dùng nên mua các sản phẩm có giá trị cao như kim cương, đá quý ở các trung tâm uy tín hoặc các doanh nghiệp có bề dày kinh nghiệm. Không nên mua sản phẩm khi chỉ dựa vào kinh nghiệm cá nhân, bởi rất dễ rơi vào tình trạng ‘tiền mất tật mang’, trong khi số tiền bỏ ra lại rất lớn”, ông Dưng nói.

Đại Việt